Theo nghiên cứu của Viện Năng lượng và Tài nguyên Ấn Độ (TERI) nếu toàn bộ xe tại 44 thành phố có dân số từ một triệu người trở lên được chuyển đổi sang xe điện vào năm 2035, nước này có thể giảm 61 triệu tấn CO2 và khoảng 11,5 tấn bụi mịn PM2.5 mỗi ngày.

Việc điện hóa toàn bộ đội xe tại các đô thị lớn không chỉ giúp cắt giảm đáng kể khí thải nhà kính, mà còn giúp Ấn Độ tiết kiệm hơn 51 tỷ lít nhiên liệu hóa thạch và khoảng 106,6 tỷ USD chi phí nhập khẩu dầu đến năm 2035.

Báo cáo cũng cho thấy, giao thông vận tải hiện là nguồn phát thải tới 24% bụi mịn PM10 và 37% PM2.5 tại các đô thị lớn, đặc biệt nghiêm trọng vào mùa đông. Trong đó, các phương tiện chạy bằng diesel, đặc biệt là xe buýt, là tác nhân chính.

Riêng với xe buýt, chuyển đổi sang phương tiện điện có thể giúp giảm 50% bụi mịn PM2.5 và 80% khí nhà kính vào năm 2030. Giai đoạn 2020-2035, việc cắt giảm tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch còn có thể mang lại lợi ích kinh tế hơn 9,7 tỷ USD.

Xe chạy trên một đoạn đường cao tốc đi qua thủ đô New Delhi. Ảnh: Times of India

Ngoài ra, kế hoạch chuyển đổi còn có thể tạo khoảng 370.000 việc làm mới trong các lĩnh vực liên quan đến xe điện và năng lượng tái tạo. Để thúc đẩy quá trình này, Ấn Độ cần xây dựng hơn 45.000 trạm sạc và 130 cơ sở tháo dỡ phương tiện tại các đô thị lớn.

Một số địa phương đã bắt đầu triển khai chuyển đổi. Delhi đã ban hành chính sách cấm đăng ký xe máy chạy xăng từ tháng 8/2026, đồng thời loại bỏ dần xe ba bánh sử dụng động cơ đốt trong và CNG từ năm 2025. Thành phố cũng đặt mục tiêu đến năm 2030, 98% phương tiện đăng ký mới là xe điện, dù hiện tỷ lệ này mới đạt 13-14%.

Tại Việt Nam, ngành giao thông cũng đối mặt áp lực cắt giảm phát thải. Mỗi năm, giao thông cả nước thải ra khoảng 32,9 triệu tấn CO2, riêng TP HCM là 13 triệu tấn. Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 chuyển toàn bộ xe buýt sang sử dụng điện hoặc năng lượng xanh, đồng thời xây dựng đề án kiểm soát khí thải đối với taxi, xe công nghệ, xe khách và phương tiện thuộc các cơ quan, doanh nghiệp.

Tại cuộc họp ngày 17/5, UBND TP HCM cho biết có kế hoạch chuyển đổi khoảng 400.000 xe của tài xế công nghệ sang xe điện. Đại diện các đơn vị kiến nghị thành phố cần có chính sách hạn chế xe xăng, ưu tiên xe điện và hỗ trợ phát triển hạ tầng trạm sạc từ nay đến 2030.

Hai trụ sạc ôtô điện VinFast trong một hầm chung cư tại Hà Nội. Ảnh: Vinfast

Hiện nay, VinFast có tới 150.000 cổng sạc, phủ kín 63 tỉnh thành. Trên các tuyến quốc lộ và cao tốc, khoảng cách giữa hai trạm trung bình chỉ khoảng 50 km, trong khi tại khu vực đô thị, mật độ thậm chí dày đặc hơn với trung bình 3,5 km giữa các điểm sạc.

Theo giới chuyên gia, việc đầu tư hạ tầng sạc và nguồn điện sạch đồng bộ không chỉ thúc đẩy doanh số xe điện trong ngắn hạn, mà còn tạo nền móng vững chắc cho sự phát triển bền vững của thị trường trong dài hạn.

Thái Anh