Nhận định được đưa ra tại buổi công bố 25 công ty nằm trong Bảng xếp hạng Best Workplaces in Vietnam 2025 (Nơi làm việc xuất sắc hàng đầu Việt Nam 2025) với sự tham dự của khoảng 40 doanh nghiệp trong và ngoài nước, ngày 22/5. Trong khuôn khổ sự kiện, đại diện các doanh nghiệp lớn cũng đã có cuộc thảo luận xoay quanh chủ đề "Ai sẽ mất việc bởi AI?", chia sẻ về xu hướng cắt giảm nhân sự trên toàn cầu.

Ông Roland Wee, Chủ tịch Hội đồng quản trị Great Place To Work ASEAN và ANZ, lý giải đà mở rộng quá mức trong giai đoạn đại dịch, áp lực từ cổ đông, xu hướng gia tăng tự động hóa và điều chỉnh chiến lược từ các tập đoàn là những nguyên nhân chính.

AI và tự động hóa đóng vai trò quan trọng dẫn tới các đợt sa thải. Với sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo, doanh nghiệp đang tìm ra nhiều cách mới để tự động hóa công việc lặp lại. "Một phần trong các đợt sa thải hiện nay liên quan đến những vị trí bị AI thay thế", ông nói.

Trên thế giới, Volvo Cars thông báo kế hoạch cắt giảm khoảng 3.000 vị trí lao động như một phần trong chiến lược tái cấu trúc trị giá 11,9 tỷ USD. Quyết định này được đưa ra sau khi Tổng giám đốc điều hành Håkan Samuelsson quay trở lại nắm quyền và công bố kế hoạch tiết kiệm chi phí quy mô lớn.

Một loạt doanh nghiệp toàn cầu như DBS Group và Intel cũng đã công bố các đợt sa thải quy mô lớn. DBS Group dự kiến cắt giảm 4.000 việc làm trong vòng ba năm tới do sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI). Intel cũng lên kế hoạch sa thải hơn 20% lực lượng lao động nhằm tinh gọn bộ máy.

Ông Roland Wee phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Great Place To Work Vietnam

Dù vậy, ông Wee khẳng định AI chỉ là một trong nhiều nguyên nhân dẫn đến các đợt sa thải. Theo ông, công nghệ chỉ thay thế nhiệm vụ, không hoàn toàn thay thế con người hay việc làm. Trong trường hợp công việc chỉ bao gồm những tác vụ lặp lại, dễ dự đoán, khả năng cao công việc đó sẽ bị AI thay thế hoàn toàn. Do đó, cần nâng cấp kỹ năng cho người lao động và tái cấu trúc nội dung công việc.

Bà Milly Cheng - CEO Công ty Coca-Cola Việt Nam. Ảnh: Great Place To Work Vietnam

Đồng quan điểm, bà Milly Cheng, CEO Công ty Coca-Cola Việt Nam, nói AI không thay thế con người mà đồng hành để nâng tầm con người. Trong bối cảnh công nghệ đang tái định hình cách thức doanh nghiệp vận hành, người lãnh đạo đóng vai trò then chốt trong việc kiến tạo sự tin tưởng để người lao động đón nhận AI như một công cụ đổi mới và nâng cao hiệu quả.

Bà Cheng cho biết: "Ở Coca-Cola, chúng tôi đặt con người làm trọng tâm trong mọi quyết định chuyển đổi số". Công ty đã đầu tư vào các công cụ bán hàng thông minh và tích hợp AI để nâng cao hiệu suất làm việc. Bà nhấn mạnh rằng chuyển đổi số bắt đầu từ con người chứ không phải từ công nghệ.

"Với chúng tôi, chuyển đổi số không bắt đầu bằng công nghệ - mà bắt đầu bằng con người. AI tái định hình doanh nghiệp, và chúng tôi cũng tái định hình vai trò của người lao động, giúp họ vận hành công việc thông minh hơn, hiệu suất cao hơn", CEO Coca-Cola Việt Nam khẳng định.

Ông Roland Wee đánh giá cách tốt nhất để đối phó với chi phí gia tăng là nâng cao năng suất qua AI. Doanh nghiệp cần đầu tư vào tìm hiểu và tái định hình hệ thống tổ chức.

Chủ tịch HĐQT Great Place To Work ASEAN và ANZ cho biết trong bối cảnh AI được áp dụng ngày càng rộng rãi, cả người lao động lẫn người sử dụng lao động đều phải thích nghi và người lãnh đạo đóng vai trò then chốt trong quá trình này.

Họ cần truyền đạt rõ ràng kế hoạch ứng dụng AI và mở ra các lộ trình học tập để người lao động có thể phát triển phù hợp. Nhân sự mong muốn được đảm bảo rằng việc tích hợp AI được thực hiện một cách công bằng, không mang tính bóc lột và các quyết định không chỉ đơn thuần nhằm cắt giảm nhân sự.

"Những tổ chức chỉ xem việc ứng dụng AI như một dự án công nghệ thường gặp khó khăn trong việc tạo sự gắn kết", ông Wee nói. Ngược lại, các doanh nghiệp tiếp cận AI như một phần của quá trình chuyển đổi văn hóa - với sự đồng cảm, minh bạch và trao quyền - có nhiều khả năng đạt được cả hiệu quả về năng suất lẫn sự đồng thuận từ người lao động.

Yên Chi