Sách có tên gốc là The Survival Handbook, xuất bản lần đầu năm 2009 và phát hành tại 13 quốc gia, ra mắt tại Việt Nam trong tháng 4. Cẩm nang cung cấp hơn 100 kỹ năng sống còn, gồm bảy chủ đề chính: Trước khi khởi hành, trên đường đi, dựng trại, tạo nơi trú ẩn, nước và thức ăn, trong tình huống khẩn cấp, sơ cứu.

Tác phẩm đưa ra các giải pháp để độc giả chuẩn bị, ứng phó sự cố và tình huống nguy hiểm tại mọi địa điểm, từ rừng sâu, đầm lầy, đại dương hay vùng khí hậu lạnh giá, sa mạc. Trong đó, theo tác giả, bốn nhân tố để vượt qua mọi tình huống là: kiến thức, khả năng, ý chí sinh tồn và vận may.

Bìa "Cẩm nang sinh tồn", sách 320 trang, NXB Hà Nội và Đinh Tị Books liên kết ấn hành. Ảnh: Đinh Tị Books

Colin Towell chỉ ra an toàn là yếu tố quan trọng trong bất kỳ cuộc thám hiểm nào. Trước khi lên đường, cần đảm bảo bản thân và thành viên trong đoàn mang theo những thiết bị y tế cần thiết, nhất là thuốc men, chuẩn bị bộ dụng cụ sơ cứu cơ bản.

Trong trường hợp gặp nạn, cần xác định chiến lược, nghĩ đến bốn điều ưu tiên: bảo vệ, vị trí, nước và thức ăn dựa theo từng tình huống cụ thể. Sách khuyên người đọc ghi nhớ quy tắc "những số ba" để tập trung vào việc ra quyết định, nhất là khi bị thương, có nguy cơ bị thương hoặc gặp nguy hiểm trực tiếp từ thiên nhiên. Trong hầu hết trường hợp, ba giây là khoảng thời gian xảy ra phản ứng tâm lý để đưa ra một quyết định, ba phút là thời gian bộ não có thể sống mà không cần oxy trước khi tổn thương không thể phục hồi, ba tiếng là lúc quan trọng để có thể sống sót mà không có sự bảo vệ trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt, có thể sống mà không có nước trong ba ngày, ba tuần là ước chừng thời gian người gặp nạn có thể sống mà không cần thức ăn.

Theo Colin Towell, ý chí sinh tồn là yếu tố quyết định đến sự sống còn của con người, bất chấp việc có đầy đủ thiết bị, kiến thức và các kỹ năng. Ông ví dụ trường hợp của Guilhem Nayral và Loic Pillois bị lạc trong chuyến đi bộ đường dài 125 km qua rừng nguyên sinh ở Guaina, Pháp. Họ đã sống sót sau 51 ngày trong rừng nhờ uống nước mưa, ăn hạt cọ, thịt rắn và các loại côn trùng. Nayral suýt chết sau khi ăn phải nhện độc.

Ngoài ra, tác phẩm hướng dẫn độc giả ứng phó khi có sự cố sức khỏe như hóc nghẹn, gãy xương, ngộ độc, hồi sức tim phổi.

Trong lời giới thiệu sách, tác giả cho biết: "Bất cứ ai khi đang mạo hiểm tiến vào vùng hoang dã - bất kể là để cắm trại qua đêm hay tham gia chuyến thám hiểm dài ngày - thì cũng nên có những hiểu biết cơ bản về các nguyên tắc sinh tồn. Việc biết cách để sinh tồn trong tình huống cụ thể sẽ cho phép bạn có thể chuẩn bị trước mọi thứ một cách chính xác, lựa chọn đúng thiết bị và học cách sử dụng cũng như rèn luyện kỹ năng cần thiết".

Cẩm nang sinh tồn có ví dụ bằng hình vẽ trực quan, hướng dẫn chi tiết. Trên Goodreads, độc giả Sam Hacker nhận xét: "Sách có nhiều thông tin hữu ích. Phần sinh tồn trên biển chuyên biệt hơn so với những gì người bình thường gặp, các thông tin về săn bắt như cách đặt bẫy, làm thịt và chế biến thú rừng lại có vẻ quá đơn giản. Song, tôi sẽ dùng nó để viết lách, tham khảo hoặc đặt ở nơi dễ lấy khi đi cắm trại hay những chuyến đi".

Tác giả Colin Towell. Ảnh: Colin Towell Survival

Colin Towell là Huấn luyện viên sinh tồn trong chiến đấu tại Trung đoàn 22 SAS, Trưởng huấn luyện viên sinh tồn Hải quân Hoàng gia và trường SERE của Hải quân Mỹ. Tác giả dành hơn 40 năm để giảng dạy về các kỹ năng sống sót trong mọi địa điểm cũng như những phản ứng khi bị giam cầm cho lực lượng quân đội Anh. Ngoài ra, ông cung cấp dịch vụ đào tạo, thiết bị và phối hợp cứu hộ cho ông trùm kinh doanh Richard Branson trong chuyến bay vòng quanh thế giới. Ông là tác giả của những cuốn sách kỹ năng như: Essential Survival Skills: Key Tips and Techniques for the Great Outdoors (2011), Survival for Beginners (2019).

Châu Anh