Thác Siu Puông ở xã Đăk Sao, Quảng Ngãi nằm ở độ cao 1.524 m so với mặt nước biển, đang là địa điểm trekking thu hút nhiều phượt thủ. Ngoài vẻ đẹp hoang sơ với 7 tầng thác, du khách đi tour này còn được thăm vườn sâm Ngọc Linh cùng những cây dược liệu quý và khám phá văn hóa của đồng bào Xơ Đăng.

Thác Siu Puông nằm giữa rừng già, hai bên là những làn sương mỏng. Ảnh: Phương Phạm

Hành trình khám phá thác Siu Puông bắt đầu từ thành phố Kon Tum (cũ), theo Quốc lộ 14 khoảng 42 km đến xã Đăk Tô, sau đó rẽ vào tỉnh lộ 672 đi tiếp khoảng 16 km sẽ tới ngã ba chợ Đăk Trâm. Từ đây, du khách rẽ trái theo tỉnh lộ 678 khoảng 30 km là đến trung tâm xã Đăk Sao.

Từ trung tâm xã đến thác Siu Puông khoảng 7 km, du khách sẽ băng qua một đồi cỏ xanh mướt, rồi men theo con đường nhỏ xuyên qua cánh rừng thông. Dừng chân nghỉ ngơi tại khu lán trại giữa lưng chừng rừng, phượt thủ tiếp tục đi bộ thêm khoảng 700 m sẽ được chiêm ngưỡng thác 7 tầng.

Tầng trên cùng cao nhất, khoảng 60 m. Bốn tầng tiếp theo có độ cao trung bình khoảng 40 m mỗi tầng. Hai tầng còn lại ngắn hơn, trung bình khoảng 10 m mỗi tầng.

Du khách đứng bên mõm đá để chiêm ngưỡng thác Siu Puông. Ảnh: Phương Phạm

Để chinh phục toàn bộ vẻ đẹp hùng vĩ của 7 tầng thác, du khách phải men theo con đường mòn len lỏi trong rừng, vượt qua nhiều đoạn dốc, đá trơn cùng thảm thực vật rậm rạp. "Đường đi vất vả nhưng xứng đáng. Thác Siu Puông hoang sơ, hùng vĩ, như một món quà thiên nhiên dành cho những ai dám chinh phục", chị Nguyễn Thị Bích Vân (60 tuổi, Gia Lai) nói.

Ông Võ Đức Tám - Giám đốc Công ty Đăm Săn Adventure, đơn vị tổ chức tour trải nghiệm tại đây, cho biết, những tour trekking thác Siu Puông thường diễn ra từ tháng 11 đến tháng 5 năm sau, rơi vào mùa khô, khi điều kiện thời tiết thuận lợi và an toàn.

Tour phù hợp với người từ 12 tuổi trở lên, có nền tảng thể lực tốt. Du khách được khuyến nghị kiểm tra sức khỏe trước chuyến đi và cần chuẩn bị kỹ về thể chất, trang bị giày chuyên dụng, áo mưa, thuốc chống côn trùng, đèn pin... để đảm bảo an toàn trong suốt hành trình.

"Việc trang bị cho du khách những kiến thức nền tảng và kỹ năng sinh tồn cơ bản không chỉ giúp chuyến đi an toàn, mà còn nâng cao ý thức gìn giữ thiên nhiên và tôn trọng văn hóa bản địa", anh Tám nói.

Anh Phương Phạm cùng nhóm bạn ăn mừng sau khi chinh phục thành công thác Siu Puông. Ảnh: Phương Phạm

Theo lời kể của người dân địa phương, thác Siu Puông bắt nguồn từ đỉnh Siu Môt La. Từ đời cha ông, khi khai phá vùng đất này, họ phát hiện dòng nước bắt nguồn từ chính tảng đá nơi từng có một con hổ thường xuyên đến nằm. Từ đó, người dân gọi là "Siu Môt La", theo tiếng địa phương nghĩa là "nơi hổ nằm".

Trong quan niệm truyền thống, đất, nước, đá ở đây là nơi trú ngụ của thần linh. Nơi này từng là địa điểm diễn ra cúng lễ của cộng đồng, nơi ông bà xưa răn dạy con cháu sống chan hòa với thiên nhiên, tôn trọng rừng núi và bảo vệ môi trường sống.

Lời răn dạy ấy đã giúp nơi đây giữ lại được nét hoang sơ và hệ sinh thái thực vật quý. Hai bên thác có khoảng 20 ha cây ngũ vị tử mọc thành từng khóm, leo bám trên các thân cây lớn, cùng với hàng chục cây sơn tra cổ thụ mọc tự nhiên, và nhiều loại dược liệu quý hiếm tạo thành một quần thể xanh mướt, hoang sơ và đầy sức sống như một khu vườn bí mật giữa đại ngàn.

Tận dụng lợi thế sẵn có của địa phương, bên cạnh tour trekking thác, xã Đăk Sao hiện đang triển khai mô hình du lịch cộng đồng kết hợp với tham quan vùng trồng sâm Ngọc Linh loại dược liệu quý đặc trưng của dãy Trường Sơn. Du khách có thể đến thăm các hộ trồng sâm, nghe giới thiệu về quy trình canh tác, chăm sóc, cũng như thưởng thức một số sản phẩm từ sâm như rượu, trà, mật ong...

Chị Y Gia Nhi, một trong những người trẻ làm du lịch cộng đồng tại địa phương, cho biết hiện chị đang phối hợp với các hộ dân tổ chức tour, phát triển dịch vụ homestay, ẩm thực bản địa và giới thiệu văn hóa dân tộc.

Riêng tại điểm du lịch trải nghiệm thác Siu Puông, trung bình mỗi năm chị đón tiếp gần 1.000 lượt du khách. "Mình mong du khách đến đây không chỉ để ngắm thác, mà còn hiểu thêm về đời sống của bà con, về giá trị của sâm Ngọc Linh - thứ mà bao đời nay người dân gìn giữ như báu vật của núi rừng", chị Gia Nhi nói.

Du khách có thể dừng chân tại các lán trại do chính quyền bố trí sẵn để nghỉ ngơi và mang theo các món ăn chuẩn bị sẵn để thưởng thức giữa núi rừng. Ảnh: Phương Phạm

Ông Nguyễn Thanh Thủy, Phó Chủ tịch xã Đăk Sao cho biết, từ khi còn xã Đăk Na thuộc huyện Tu Mơ Rông cũ, địa phương đã xin ý kiến để phát triển điểm du lịch thác Siu Puông và gửi hồ sơ đề nghị tỉnh công nhận điểm du lịch cộng đồng thôn Lê Văng (ngôi làng gần thác).

Theo ông Thủy, thác Siu Puông kết hợp với vùng dược liệu sâm Ngọc Linh, cùng văn hóa bản địa đồng bào Xơ Đăng khiến nơi này hội tụ nhiều tiềm năng. Tuy nhiên, hiện chỉ có đường độc đạo từ tỉnh lộ 678 để vào thác. Hơn nữa, toàn bộ phần đất ở đây thuộc sự quản lý của công ty quản lý rừng, khiến địa phương khó thu hút doanh nghiệp đến đầu tư hạ tầng.

"Xã mong muốn cấp trên đầu tư đường để phá vỡ thế độc đạo, đồng thời mở cơ chế để thu hút nhà đầu tư đến, cùng chính quyền và người dân địa phương phát triển du lịch cộng đồng quanh thác", ông Thủy nói.

Thảo Vy