Một cá thể rùa biển bạch tạng thuộc giống rùa xanh chào đời tại Trung tâm ấp trứng ''Let’s Get Cracking'' thuộc khuôn viên một resort tại Côn Đảo ngày 4/7, trong một ổ trứng gồm 115 con rùa. Nhân viên bảo tồn cho biết mỗi tối, họ đều thực hiện công việc kiểm tra các ổ trứng để kịp thời hỗ trợ rùa con nở và di chuyển ra biển an toàn. Cá thể rùa bạch tạng đã được phát hiện và thả về biển cùng các rùa con khác.

Đây là lần thứ hai trong vòng hai năm, hiện tượng di truyền hiếm gặp này tái diễn tại cùng một địa điểm. Trước đó, vào tháng 10/2023, trung tâm cũng ghi nhận một trường hợp rùa bạch tạng tương tự.

Theo các chuyên gia, tỷ lệ rùa bạch tạng xuất hiện trong tự nhiên ước tính khoảng 1/100.000 đến 1/150.000. Rùa bạch tạng là biến thể di truyền có lớp mai ngà sáng, viền trắng và đôi mắt trong suốt.

Cá thể rùa biển bạch tạng. Ảnh: Six Senses Côn Đảo

Theo Ban Quản lý Vườn Quốc gia Côn Đảo, bãi biển dài gần 2 km trước khu vực ấp trứng duy trì được các điều kiện cần thiết cho rùa mẹ làm tổ, như hạn chế ô nhiễm ánh sáng, không sử dụng nhựa dùng một lần và không có tiếng ồn nhân tạo. Đây cũng là một trong những bãi đẻ quan trọng nhất tại Việt Nam của rùa xanh (Chelonia mydas) và rùa đồi mồi (Eretmochelys imbricata).

Dù trong điều kiện thuận lợi, rùa biển con vẫn phải vượt qua nhiều thử thách để sống sót đến tuổi trưởng thành. Sau khi nở, rùa con di chuyển từ ổ trứng ra biển, tránh các loài cua, chim săn mồi, rồi tiếp tục đối mặt với cá và các loài sinh vật biển khác. Ngoài các mối nguy tự nhiên, rùa biển hiện nay còn chịu tác động lớn từ con người như săn bắt trái phép, ô nhiễm, đánh bắt hải sản và mất môi trường sống.

Cá thể rùa biển bạch tạng đối diện thêm rủi ro vì khả năng ngụy trang kém vì thiếu sắc tố, dễ bị phát hiện trong môi trường nước. Rùa bạch tạng cũng thường mang dị tật bẩm sinh.

Các cá thể rùa biển bình thường. Ảnh: Six Senses Côn Đảo

Anh Phương, tình nguyện viên tham gia Chương trình Bảo tồn rùa biển do IUCN phối hợp cùng Vườn Quốc gia Côn Đảo triển khai, cho biết trong suốt hơn 11 ngày tình nguyện cuối tháng 6 tại hòn Bảy Cạnh, anh chưa từng bắt gặp rùa biển bạch tạng và "ấn tượng" trước hiện tượng hiếm có này.

Tính đến tháng 6/2025, hơn 30.000 cá thể rùa con đã được ấp nở và thả về biển từ Trung tâm ấp trứng, với sự phối hợp giữa đơn vị vận hành và Ban Quản lý Vườn Quốc gia Côn Đảo. Bên cạnh hoạt động ấp trứng, các đội tuần tra thường xuyên tổ chức dọn sạch bãi biển, phát hiện và hỗ trợ rùa mẹ làm tổ, cũng như cứu hộ những cá thể gặp nạn.

Chị Aika, quản lý chương trình bảo tồn tại Trung tâm ấp trứng cho hay khi môi trường được gìn giữ đúng cách, thiên nhiên sẽ hồi đáp bằng "những điều kỳ diệu". "Việc chứng kiến rùa biển bạch tạng lần thứ hai chào đời là minh chứng cho nỗ lực gìn giữ hệ sinh thái biển suốt nhiều năm qua", chị Aika nói.

Mùa rùa biển làm tổ tại Côn Đảo thường kéo dài từ tháng 3 đến tháng 10. Các nhà bảo tồn hy vọng sự kiện hiếm gặp này sẽ tiếp tục góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ các bãi đẻ tự nhiên, đảm bảo môi trường biển an toàn cho các thế hệ rùa con quay về trong tương lai.

Bích Phương