Bảo tàng Louvre, biểu tượng văn hóa và điểm đến thu hút hàng triệu du khách mỗi năm, đã buộc phải đóng cửa sau khi nhân viên đình công, phản đối tình trạng quá tải và môi trường làm việc xấu đi.

Cuộc đình công nổ ra trong một buổi họp nội bộ. Nhân viên hướng dẫn, bán vé và bảo vệ từ chối tiếp tục công việc vì cho rằng tình trạng quá tải, thiếu người và điều kiện làm việc tồi tệ đã vượt quá giới hạn chịu đựng.

Dưới chân kim tự tháp kính I.M. Pei, hàng nghìn du khách cầm vé đứng chờ trong vô vọng. Không có thông báo, không lời giải thích. "Mona Lisa hôm nay cũng nghỉ phép", Kevin Ward, 62 tuổi, du khách Mỹ, nói trong lúc xếp hàng.

Đông khách xếp hàng bên ngoài bảo tàng Louvre, hôm 16/6. Ảnh: AP

Đây là lần hiếm hoi Louvre đóng cửa - điều từng chỉ xảy ra trong chiến tranh, đại dịch hoặc một vài cuộc đình công trước đây. Tuy nhiên, lần này sự việc diễn ra đột ngột, ngay giữa dòng khách đông nghẹt.

Làn sóng phản đối du lịch đại trà đang lan rộng khắp châu Âu. Một ngày trước đó, người dân tại nhiều thành phố như Venice, Lisbon, Mallorca hay Barcelona đã xuống đường biểu tình, chỉ trích mô hình phát triển du lịch gây ảnh hưởng đời sống cư dân. Tại Barcelona, một số người còn dùng súng nước xịt vào du khách nhằm gửi thông điệp "hạ nhiệt" ngành du lịch.

Louvre đón khoảng 8,7 triệu lượt khách trong năm ngoái - gấp đôi công suất thiết kế ban đầu. Dù đã giới hạn lượng khách mỗi ngày ở mức 30.000, nhân viên cho biết áp lực vẫn rất lớn. Họ phải làm việc trong điều kiện thiếu chỗ nghỉ, nhà vệ sinh hạn chế và hiệu ứng nhà kính từ mái kính khiến mùa hè trở nên ngột ngạt.

Một bản ghi nhớ nội bộ cho thấy Chủ tịch bảo tàng, Laurence des Cars, cảnh báo một số khu vực không còn đảm bảo chống thấm, nhiệt độ dao động thất thường đe dọa đến hiện vật, còn các tiện ích cơ bản như bảng chỉ dẫn, nhà vệ sinh hay khu ăn uống không đạt tiêu chuẩn quốc tế. Bà mô tả trải nghiệm tại Louvre hiện nay là "một hành trình vất vả về thể chất".

Trung tâm của tình trạng quá tải là phòng trưng bày bức Mona Lisa. Mỗi ngày, khoảng 20.000 người chen chúc vào Salle des États chỉ để chụp ảnh với tác phẩm của Leonardo da Vinci, trong khi các kiệt tác xung quanh gần như bị bỏ qua. "Bạn không nhìn thấy tranh, chỉ thấy điện thoại, khuỷu tay và hơi nóng. Rồi bị đẩy ra ngoài" Ji-Hyun Park, 28 tuổi, du khách Hàn Quốc, nói.

Du khách chụp ảnh bức họa Mona Lisa tại bảo tàng Louvre ở Paris vào ngày 23/1. Ảnh: Reuters

Đầu năm 2025, Tổng thống Emmanuel Macron công bố kế hoạch cải tổ bảo tàng mang tên "Tân Phục Hưng Louvre", kéo dài 10 năm với kinh phí từ 700 đến 800 triệu euro. Theo đó, Mona Lisa sẽ có một phòng trưng bày riêng, vé vào được điều tiết theo khung giờ, cùng một lối vào mới gần sông Seine nhằm giảm tải cho khu vực chính.

Kế hoạch trùng tu dài hạn sẽ được tài trợ bằng tiền vé, đóng góp tư nhân, ngân sách nhà nước và phí bản quyền từ chi nhánh Louvre Abu Dhabi. Giá vé cho du khách ngoài Liên minh châu Âu dự kiến tăng vào cuối năm nay.

Tuy nhiên, theo các nhân viên, điều họ cần không phải là một viễn cảnh 10 năm sau, mà là sự cải thiện ngay lập tức. Không giống như Nhà thờ Đức Bà hay Trung tâm Pompidou - những nơi đã được phê duyệt ngân sách phục hồi, Louvre vẫn rơi vào tình thế lưng chừng: không đủ tiền để nâng cấp, cũng không thể vận hành trọn vẹn.

"Không thể đợi thêm sáu năm nữa", Sarah Sefian, nhân viên tiếp đón nói và cho biết họ không chỉ bảo vệ tác phẩm nghệ thuật, mà còn phải bảo vệ chính mình.

Ngoài ra, họ cũng cho rằng ngân sách vận hành của bảo tàng đã bị cắt giảm hơn 20% trong 10 năm qua, dù số lượng du khách không ngừng tăng.

Dự kiến Bảo tàng Louvre sẽ mở cửa trở lại vào ngày 18/6. Một số nhân viên cho biết có thể sẽ tổ chức một tuyến tham quan giới hạn gồm những tác phẩm tiêu biểu như Mona Lisa và Venus de Milotrong vài giờ để phục vụ du khách đã mua vé trước.

Được xây dựng vào cuối thế kỷ XII, điện Louvre trong nhiều thế kỷ là nơi ở chính thức của các hoàng đế Pháp. Đến thời Louis XIV, vì mệt mỏi với đám đông nổi loạn ở Paris, ông đã từ bỏ nơi này để đến Versailles. Louvre sau đó trở thành bảo tàng trưng bày các bộ sưu tập nghệ thuật hoàng gia vào năm 1793.

Ngày nay, đây là điểm đến hút khách hàng đầu tại Paris và là biểu tượng nổi tiếng của nước Pháp. Từng là nơi Macron tổ chức lễ mừng chiến thắng năm 2017 và quảng bá trong Thế vận hội Paris 2024, bảo tàng danh giá nhất nước Pháp cùng hàng triệu du khách đổ về - hiện vẫn đang giằng co giữa lời hứa cải tổ và thực tế quá tải, đang xuống cấp từng ngày.

Tuấn Anh (Theo AP)