Câu nói nửa đùa nửa thật là cách cô gái 23 tuổi ở Hà Nội thường nói mỗi khi gặp nhiệm vụ khó. Ngân giải thích gọi sếp là "đại ca" không phải sự thiếu tôn trọng mà để tạo cảm giác thoải mái, giảm bớt căng thẳng giữa nhân viên và lãnh đạo. Với cô, đây là một phần trong tinh thần lạc quan, trẻ trung mà Gen Z mang tới môi trường công sở.

"Giao tiếp kiểu 'bằng vai phải lứa' không có nghĩa là tôi làm việc thiếu nghiêm túc", Ngân nói.

Cô ví dụ thêm, khi sản phẩm chưa đạt yêu cầu, thay vì gửi cho sếp để kịp deadline, cô thẳng thắn nói: "Cái này chưa đủ 'wao' (wow - câu cảm thán thể hiện sự hài lòng) đâu sếp ơi, đợi em thêm chút nhé".

Làm việc trong công ty có nhiều đồng nghiệp lớn tuổi, Ngân thấy không khí văn phòng quá nghiêm túc. Cô cùng nhóm nhân viên Gen Z chủ động tạo ra sự sôi nổi, bàn bạc ý tưởng một cách thoải mái. "Công việc vốn đã áp lực, vậy tại sao không tìm cách khiến nó thú vị hơn?" cô nói.

Cách giao tiếp mà Ngân và nhiều Gen Z khác đang thể hiện thời gian gần đây nằm trong xu hướng có tên gọi "Khi thế hệ cợt nhả tham gia thị trường lao động".

Xu hướng này bắt nguồn từ các nền tảng mạng xã hội và được giới trẻ hưởng ứng rầm rộ. Khảo sát của VnExpress hiện có hơn chục hội nhóm trên Facebook cũng bàn luận sôi nổi về chủ đề này. Nhóm lớn nhất thu hút hơn 92.000 thành viên, mỗi ngày có hàng chục bài đăng chia sẻ góc nhìn, kinh nghiệm làm việc theo phong cách hài hước, dí dỏm. Nội dung xoay quanh hình ảnh nhân viên trẻ thể hiện sự thoải mái nơi công sở, từ sử dụng meme (hình ảnh hài hước) đến cãi sếp theo "cách trẻ con".

Trong từ điển, cợt nhả mang nghĩa trêu đùa thiếu đứng đắn. Tuy nhiên, Gen Z lại dùng để chỉ phong cách giao tiếp thoải mái và đơn giản hóa mọi vấn đề để tạo sự hài hước. Cụm từ này được Gen Z sử dụng theo hướng tự trào.

Kim Ngân, 23 tuổi, ở Hà Nội thường có cách giao tiếp hài hước với sếp để giảm bớt căng thẳng khi đi làm, tháng 3/2025. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Minh Thư, 24 tuổi, giáo viên mầm non tại Hà Nội, cũng hứng thú với "trend" này. Cô đăng video lên mạng xã hội với nội dung "Khi thế hệ cợt nhả đi làm: giáo viên mong giờ ra chơi hơn học sinh". Trong một clip khác, thay vì đến tận nơi nhắc nhở từng học sinh ngủ trưa, Thư hô: "Ai thực sự đi ngủ rồi thì giơ tay!". Ngay sau đó hàng chục cánh tay nhỏ xíu giơ lên.

Với nhiều người, hành động của Thư có thể coi là thiếu nghiêm túc với người đứng trên bục giảng. Nhưng với Thư, đó là cách giúp gần gũi hơn với học sinh, tạo không khí vui vẻ và bớt căng thẳng trong lớp học.

"Tôi luôn đảm bảo học sinh ngoan ngoãn và lễ phép, nhưng không nhất thiết phải gò ép mọi thứ theo khuôn khổ", cô chia sẻ.

Không chỉ trong môi trường văn phòng, tinh thần "cợt nhả" còn xuất hiện ở nhiều ngành nghề khác như giải trí, y tế, giáo dục, luật. Một người dùng tự xưng là luật sư đăng video: Khi Gen Z đi làm, bằng chứng ra tòa là ảnh chụp màn hình. Hay trong ngành y, một số bác sĩ trẻ trêu đùa: Ca bệnh này chưa đủ "wao" (tức là bệnh nhẹ, chữa được). Ngay cả khi tốt nghiệp, thay vì nhận bằng trang trọng, nhiều sinh viên nhảy TikTok theo trend hoặc chụp ảnh tự sướng cùng hiệu trưởng kèm chú thích "Thế hệ cợt nhả sẵn sàng bước vào thị trường lao động".

Xu hướng này cũng ảnh hưởng đến tuyển dụng. Thay vì ghi "Cần tuyển nhân viên trẻ sáng tạo, năng động", một số chuyên gia nhân sự viết: "Cần tuyển thế hệ cợt nhả, chúng tôi muốn được làm phiền".

Dù được yêu thích và hưởng ứng rộng rãi, xu hướng "cợt nhả" vẫn khiến nhiều người khó chịu. Họ cho rằng nó có thể bị hiểu là thiếu nghiêm túc, không phù hợp với môi trường chuyên nghiệp.

Theo Tiến sĩ Vũ Thu Hương, nguyên giảng viên Đại học Sư phạm Hà Nội, cụm từ "thế hệ cợt nhả" thực chất là cách Gen Z thể hiện sự vui vẻ, hài hước và góc nhìn lạc quan trước cuộc sống. Họ trưởng thành trong thời kỳ hòa bình, kinh tế - xã hội phát triển, ít phải chịu áp lực về cơm áo gạo tiền như các thế hệ trước. Điều này giúp họ có tâm thế thoải mái hơn khi đối diện với thách thức trong công việc và cuộc sống.

Chuyên gia cho rằng, so với thế hệ trước, từng chịu nhiều định kiến xã hội, luôn nghiêm túc từ lời ăn tiếng nói đến tác phong làm việc - Gen Z cởi mở hơn. Họ dám thể hiện quan điểm, không ngại tranh luận với cấp trên và sẵn sàng thử nghiệm cái mới, chấp nhận sai lầm để rút kinh nghiệm.

"Thay vì chìm đắm trong than vãn hay tiêu cực, họ chọn cách thể hiện dí dỏm để lan tỏa năng lượng tích cực", bà Hương nói.

Là người thường xuyên làm việc với Gen Z, chuyên gia này đánh giá nhân viên trẻ đang mang đến một luồng gió mới cho môi trường công sở. Không chỉ sáng tạo và linh hoạt trong công việc, họ biết cách tạo bầu không khí thoải mái, kết nối đồng nghiệp bằng những trò đùa vui vẻ. Điều này khiến các thế hệ trước cũng dần thay đổi quan điểm và cách giao tiếp trong công việc.

Chị Nguyễn Hồng, 35 tuổi, quản lý phòng marketing của một công ty sự kiện tại Hà Nội, từng choáng ngợp trước sự khác biệt văn hóa thế hệ khi làm việc với 15 nhân sự Gen Z.

Chị kể, trong các cuộc họp, thay vì chỉ lắng nghe, nhân viên trẻ thường sôi nổi tranh luận, liên tục đưa ra ý tưởng và thậm chí yêu cầu sếp giải thích rõ để thuyết phục họ thực hiện. Khi cảm thấy căng thẳng, họ chủ động đề xuất nghỉ giải lao, ăn uống rồi mới tiếp tục.

"Ban đầu tôi thấy lạ thậm chí khó chịu, nhưng dần hiểu đó là cách Gen Z kết nối với sếp, giúp môi trường làm việc bớt cứng nhắc," chị Hồng nói. Người quản lý thừa nhận rằng nếu quản lý linh hoạt, thích nghi, nhân sự trẻ sẽ có thêm động lực sáng tạo và gắn bó hơn.

Ngoài sự cởi mở và sáng tạo, tiến sĩ Vũ Thu Hương khuyên nhân viên trẻ cần thận trọng trong cách sử dụng mạng xã hội. Việc chia sẻ thông tin cá nhân hay nội dung liên quan đến công ty cần được cân nhắc kỹ lưỡng, tránh gây hiểu lầm hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh cá nhân và môi trường làm việc.

"Sự hài hước cần có chừng mực và phù hợp với bối cảnh, nếu không rất dễ bị hiểu sai hoặc bị coi là thiếu tôn trọng," bà Hương nói.

Ở góc độ khác, một số người cho rằng "cợt nhả" có thể bị hiểu là thiếu nghiêm túc. Vì vậy, Gen Z cần rạch ròi giữa sự vui vẻ, thoải mái và tính chuyên nghiệp, tinh thần cầu thị, tôn trọng đồng nghiệp, cấp trên.

Nga Thanh - Quỳnh Nguyễn