Ellen Winer, giáo sư tâm lý học tại Đại học Boston (Mỹ) và là cộng tác viên cao cấp tại Dự án Zero của Đại học Harvard, cho biết trẻ em có chỉ số IQ cao thường có bốn đặc điểm nổi bật này trước 6 tuổi.
Tò mò và thích đặt câu hỏi
Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Intelligence phát hiện trẻ em có điểm IQ cao hơn thường thể hiện kỹ năng ngôn ngữ sớm, tò mò và kiên trì trong việc tìm kiếm câu trả lời.
Nếu trẻ thường xuyên đặt câu hỏi, điều đó có nghĩa là trẻ đang trong giai đoạn phát triển não bộ nhanh chóng. Trẻ khao khát kiến thức nên không ngừng đặt câu hỏi. Điều này thúc đẩy chúng phải suy nghĩ liên tục và cho phép các tế bào thần kinh não liên tục thiết lập các kết nối. Do đó, những đứa trẻ này có thể sẽ thông minh hơn trong tương lai.
Theo nghiên cứu, khả năng đặt câu hỏi của trẻ đạt đỉnh vào khoảng 4 tuổi, chúng có thể đặt 100 câu hỏi hoặc hơn mỗi ngày.
Theo nghiên cứu của Tiến sĩ Susan Engel, một nhà tâm lý học phát triển Mỹ, những câu hỏi của trẻ em là một hình thức học tập tích cực, được thúc đẩy bởi sự tò mò hơn là sự hướng dẫn.
Trong trường hợp trẻ thường xuyên đặt câu hỏi, cha mẹ được khuyến khích xác nhận câu hỏi của trẻ và tránh việc bác bỏ hoặc dập tắt chúng. Cần tạo ra môi trường nơi việc đặt câu hỏi được an toàn và coi trọng.
Thích tháo rời những đồ dùng mới
Nhiều khi trẻ em thích tháo rời đồ vật ra và lắp lại, nhằm khám phá ra bí mật bên trong. Khi thực hiện những điều đó, trẻ kích hoạt các tế bào thần kinh và cải thiện chất lượng hoạt động của não bộ. Ví dụ, nếu trẻ em thích lắp ráp lego, chúng tháo rời, lắp ráp nhiều lần và thử nhiều cách kết hợp khác nhau, thì thực ra chúng đang rèn luyện tư duy không gian, tư duy logic và khả năng sáng tạo của mình.
Nhà giáo dục Ukraine Sukhomlinsky cho biết: "Chỉ số IQ của trẻ em nằm trong tầm tay của chúng". Nhà khoa học và nhà giáo dục tiên phong Montessori cũng nói: "Khả năng thực hành càng mạnh thì trí thông minh của trẻ càng cao".
Thường đắm chìm trong thế giới riêng
Bạn có bao giờ để ý đôi khi trẻ em vừa xem TV vừa chơi đồ chơi không? Ngay cả khi những cảnh thú vị nhất được trình chiếu trong phim hoạt hình, trẻ em vẫn không hề bị ảnh hưởng và tiếp tục nghịch những mô hình Lego trước mặt mà không ngẩng đầu lên. Đôi khi, ngay cả khi bạn gọi con nhiều lần, con dường như không nghe thấy bạn.
Trong tâm lý học có một khái niệm gọi là "trạng thái dòng chảy", mô tả trải nghiệm đắm chìm có tính tập trung cao độ này. Giống như nhà khoa học Einstein từng nhìn chằm chằm vào chiếc đồng hồ bỏ túi của ông và cuối cùng ném nó vào nồi khi đang luộc trứng, nhiều trẻ em cũng vậy. Những đứa trẻ này có khả năng tập trung rất cao. Bạn có thể thấy chúng lơ ngơ nhưng thực tế là não trẻ đang hoạt động với tốc độ cao, đây là biểu hiện của trí thông minh cao.
Một nghiên cứu năm 2004 về Tâm lý học phát triển cho thấy trẻ em có chỉ số IQ cao hơn sẽ thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ kiểm soát sự chú ý, đặc biệt là những nhiệm vụ đòi hỏi phải chuyển hướng tập trung, chống lại sự sao nhãng hoặc giữ nhiều ý tưởng trong đầu.
Thích quan sát những điều nhỏ nhặt
Một nghiên cứu năm 2016 trên Tạp chí Tâm lý học thần kinh trẻ em Mỹ cho thấy trẻ IQ cao có trí nhớ làm việc thị giác - không gian và khả năng tập trung chú ý đến chi tiết mạnh hơn so với những trẻ cùng lứa tuổi.
Một số trẻ em thích quan sát những điều nhỏ nhặt ngay từ khi còn rất nhỏ. Ví dụ, một số trẻ học cách quan sát các sinh vật nhỏ ngay cả trước khi biết nói.
Nghiên cứu tâm lý cho thấy trẻ em thường có khả năng xử lý thông tin tuyệt vời. Những đứa trẻ này không chỉ có kỹ năng quan sát tốt mà còn biết suy nghĩ khi quan sát và sẽ thông minh hơn trong tương lai.
Trẻ em có chỉ số IQ cao có xu hướng nhận thức tốt hơn về môi trường xung quanh, thường nhận ra những khác biệt, mô hình hoặc điều bất thường tinh tế mà người khác bỏ qua.
Trong tâm lý học, điều này được gọi là độ nhạy cảm về nhận thức hoặc kỹ năng quan sát cao hơn. Việc quan sát những chi tiết nhỏ có tác dụng trực tiếp đến khả năng nhận dạng mẫu, một yếu tố quan trọng của trí thông minh linh hoạt.
Kỹ năng này giúp trẻ em kết nối các sự vật, đưa ra dự đoán và phát triển những hiểu biết phức tạp. Tất cả những điều này đều là những thành phần cốt lõi của chỉ số IQ cao.
Thùy Linh (Theo Aboluowang)
