Tân tốt nghiệp hạng xuất sắc khoa Công nghệ thông tin, ĐH Bách Khoa Hà Nội được làm đại diện cho các sinh viên phát biểu trong lễ tốt nghiệp hôm 10/5. Chàng trai cho biết nội dung bài phát biểu đã thay đổi vào phút chót khi biết bố mẹ được mời làm phụ huynh danh dự.

Trước các thầy cô, bạn bè, Tân kể về tuổi thơ ở một làng quê ven biển Thanh Hóa. Bố cậu là công nhân, từng đi biển dài ngày, nay làm việc ở Hà Nam. Mẹ bán hoa quả ở chợ. Cả hai người đều không biết chữ.

"...Bố mẹ em luôn tin học tập là con đường duy nhất để em thay đổi cuộc đời. Những đồng tiền của bố mẹ không chỉ nuôi lớn em mà còn nuôi lớn khát vọng vươn lên", Tân nói. "Em nhận tấm bằng xuất sắc hôm nay không chỉ nhờ nỗ lực cá nhân mà còn bởi sự hy sinh âm thầm, bền bỉ của bố mẹ, những người chưa từng đặt chân vào giảng đường nhưng lại là những người thầy vĩ đại nhất cuộc đời em".

Bài phát biểu ngẫu hứng của Tân khiến cả hội trường xúc động và sau đó được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội, thu hút hàng triệu lượt xem, hàng chục nghìn bình luận.

Tân là con thứ hai trong gia đình có bốn anh chị em. Tuổi thơ cậu gắn liền với những ngày mẹ dậy từ 2h sáng chạy xe 20 km lên thành phố lấy hàng. Không biết chữ, mỗi lần có người ghi nợ, bà phải nhờ các con viết giúp.

Từ nhỏ, Tân đã nổi bật với khả năng tính toán và ham học. Cậu liên tục đạt giải học sinh giỏi cấp huyện, tỉnh. Lên cấp hai, Tân thi đỗ vào trường chuyên cách nhà 15 km. Ngày ngày, cậu bé dậy từ 5h sáng, đi xe điện ra quốc lộ rồi bắt xe buýt đến trường.

Có lần mưa lớn, cô Nguyễn Thị Hồng (giáo viên cấp 1 của Tân) gặp cậu học trò cũ mặc chiếc áo mưa rách, chạy xe điện từ trường về nhà. "Hình ảnh đó khắc sâu trong tâm trí tôi. Thương học trò nhưng tôi tin đó cũng là động lực để em vươn lên", cô Hồng nói. Cô cho biết 30 năm công tác, gặp nhiều học trò có hoàn cảnh khó khăn học giỏi, nhưng lần đầu gặp người quyết tâm khẳng định bản thân từ bé như Tân.

Lên cấp 3, Tân thi đỗ vào trường chuyên Lam Sơn, giành học bổng, đạt giải Khuyến khích rồi giải Nhì Toán quốc gia. "Bố mẹ luôn cố gắng nên tôi không có lý do để lười biếng", Tân nói.

Tại Đại học Bách khoa Hà Nội, Tân liên tục giành học bổng nhưng vẫn đi làm thêm để phụ giúp gia đình.

Đầu tháng 5, bố mẹ Tân bất ngờ khi biết con trai tốt nghiệp sớm một kỳ với hạng xuất sắc với số điểm trung bình 3.69/4.0. Họ được mời tham dự lễ tốt nghiệp của con trai.

Ngô Văn Tân và bố mẹ trong lễ tốt nghiệp Đại học, hôm 10/5. Ảnh nhân vật cung cấp

Bên cạnh nỗ lực khẳng định bản thân, Tân khuyến khích mẹ học chữ. Mỗi lần về nhà, cậu mang sách tiếng Việt lớp 1 giục mẹ học để "ai nợ còn ghi". Bà Phạm Thị Thanh (mẹ Tân) thuộc hết chữ cái nhưng đến khi ghép vần lại bối rối.

Cậu con trai động viên: "Mẹ cứ nghĩ như tập đi xe đạp. Lúc đầu khó, nhưng quen rồi sẽ thấy dễ". Đến nay, bà Thanh có thể viết tên mình và vài cái tên khác.

Tháng 9/2024, Tân bắt đầu làm việc tại một công ty công nghệ thông tin ở Hà Nội. Mục tiêu trước mắt là giúp bố mẹ thoát nghèo, nhưng chàng trai 23 tuổi còn mơ xa hơn.

"Tôi muốn xin học bổng du học, đến những nước phát triển như Mỹ để học hỏi, sau này quay về đóng góp cho đất nước", Tân nói.

Ngô Văn Tân (giữa) làm tình nguyện viên giải đấu Vietnam VEX IQ National Championship 2023. Ảnh nhân vật cung cấp

Tân cho biết chưa từng tự ti vì bố mẹ không biết chữ. Ngược lại, cậu xem đó là động lực để nỗ lực mỗi ngày và luôn tự hào vì có hai tấm gương nghị lực luôn cạnh mình.

"Em tin nếu được đi học, bố mẹ cũng sẽ là học sinh xuất sắc, bởi họ đã đào tạo nên một học sinh xuất sắc như ngày hôm nay", chàng trai hãnh diện nói trong lễ tốt nghiệp.

Phạm Nga