Nhà trị liệu tình dục Chamin Ajjan, giám đốc phòng khám Chamin Ajjan Psychotherapy, trụ sở New York (Mỹ), cho rằng xem nhẹ tình dục là sai lầm.
Sự thân mật là nền tảng quan trọng của mối quan hệ. Khi mất đi, nó ảnh hưởng không chỉ đến kết nối với người bạn đời mà còn tác động đến sức khỏe thể chất.
Nhiều khách hàng tìm đến liệu pháp tâm lý vì căng thẳng, lo âu, nhưng nguyên nhân sâu xa là những rào cản về sự thân mật mà họ thường không nhận ra.
Chuyên gia liệt kê bốn điều âm thầm phá hủy sự thân mật và cách khắc phục.
Điện thoại
Việc sử dụng điện thoại và các thiết bị có màn hình làm gián đoạn kết nối cảm xúc, gửi đi thông điệp "Tôi không hoàn toàn ở đây".
Một nghiên cứu của PsychProfile năm 2024 cho thấy 53% cuộc trò chuyện với bạn đời đã được thay thế bằng tin nhắn, trò chuyện trực tiếp giảm 47% so với năm 2019. Khảo sát của StudyFinds cùng năm cho biết 72% các cặp vợ chồng không duy trì sự thân mật hàng ngày.
Chamin Ajjan khuyên nên hỏi bạn đời cảm nhận khi một hoặc cả hai dùng thiết bị khi trò chuyện và cùng đặt ra ranh giới, ví dụ không dùng thiết bị trong phòng ngủ, ghế sofa, bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ. Dù họ có thể cảm thấy như hình phạt, sự hiện diện mới là nền tảng của thân mật thật sự.
"Tập trung vào hiện tại giúp tăng kết nối và giảm căng thẳng trong mối quan hệ", bà nhận xét.
Căng thẳng
Căng thẳng làm giảm ham muốn tình dục theo nhiều cách. Áp lực từ công việc, tài chính hoặc chăm sóc cha mẹ lớn tuổi đều khiến con người mệt mỏi, khó duy trì nhu cầu thân mật. Nhưng ảnh hưởng lớn hơn là cách căng thẳng âm thầm vận hành trong quan hệ. Gánh nặng không giảm ngay cả khi họ là người kiếm tiền chính.
Theo Hiệp hội Tâm lý Mỹ, 68% phụ nữ cảm thấy kiệt sức khi vừa đi làm vừa lo việc nhà. Khi thu nhập vượt chồng, họ càng có xu hướng bù đắp bằng cách ôm thêm vai trò truyền thống, do áp lực từ kỳ vọng giới. Hệ quả là kiệt sức, oán giận và xa cách người bạn đời, yếu tố làm suy yếu sự thân mật.
Giải pháp bắt đầu bằng trò chuyện thẳng thắn. Người vợ có thể nói: "Em vẫn muốn gần gũi nhưng nhiều khi kiệt sức. Nếu được chia sẻ thêm, em sẽ dễ kết nối hơn".
Ngoài ra, thể hiện biết ơn giúp tăng gắn kết. Nghiên cứu của Amy Muise, Đại học York (Mỹ) chỉ ra cảm ơn thường xuyên giúp duy trì ham muốn. Câu đơn giản như "Cảm ơn anh đã nấu cơm" hoặc "Em trân trọng việc anh đi họp phụ huynh" khiến bạn đời thấy được ghi nhận và dễ kết nối hơn.
Song, cả hai nên phân chia lại trách nhiệm trong nhà để giữ sự bình đẳng trong quan hệ. Khảo sát của Đại học Cornell (Mỹ) cũng ghi nhận các cặp chia sẻ việc nhà có tần suất quan hệ cao hơn, trung bình 6,8 lần mỗi tháng, nhiều hơn 0,5 lần so với các mối quan hệ truyền thống.
Khuôn mẫu lỗi thời
Giáo sư Nicole McNichols, chuyên gia tình dục học tại Đại học Washington, cho rằng những khuôn mẫu giới ảnh hưởng đến ham muốn và hành vi tình dục dù trong mối quan hệ hiện đại và bình đẳng.
Ví dụ, nhiều phụ nữ có nhu cầu tình dục cao hơn bạn đời cảm thấy bị xem là mất kiểm soát hoặc không đúng chuẩn nữ tính. Ngược lại, một số nam giới không hiểu khi bạn đời có nhu cầu tình dục cao hơn, vì điều đó trái với hình ảnh "cô gái ngoan" trong suy nghĩ của họ hoặc làm họ cảm thấy kém nam tính.
Bà khuyên nên nhận diện và thảo luận cởi mở về những khuôn mẫu này để tránh kiểm soát ham muốn lẫn nhau theo kịch bản cũ. Khi hai người trò chuyện không phán xét, họ có thể viết lại câu chuyện và làm sống lại cảm xúc nguội lạnh.
Ham muốn chịu ảnh hưởng của hormone, bệnh tật, stress và nhiều yếu tố khác. Nếu đời sống tình dục giảm sút, cần xem xét nguyên nhân ngoài sinh học và không đổ lỗi cho một người.
Bà nhấn mạnh phải điều chỉnh sự phân công không đều, tôn trọng tự do cá nhân và nhận diện khuôn mẫu lỗi thời. Với sự tò mò và thấu cảm, con người có thể giải thoát khỏi rào cản và phục hồi sự thân mật cùng đam mê ban đầu.
Ngọc Ngân (Theo CNBC, Psychology Today)
