Thông qua việc hiểu mô hình tư duy của Buffett, chúng ta có thể tránh được những cạm bẫy tài chính mà ông đã nhiều lần cảnh báo, đồng thời học hỏi từ quan điểm của ông để nâng cao khả năng tích lũy tài sản bền vững.

Mua ôtô mới: Lỗ ngay khi rời đại lý

Buffett cho rằng mua ôtô mới là một bẫy chi tiêu phổ biến nhất của tầng lớp trung lưu. Xe mới mất giá nhanh. Chỉ cần lăn bánh khỏi đại lý là đã mất tiền. Trong khi đó, một chiếc xe cũ hai năm tuổi vẫn vận hành tốt, giá lại rẻ hơn đáng kể.

Thay vì đổ tiền vào món tài sản mất giá nhanh, Buffett chọn xe cũ, thậm chí là xe bị móp nhẹ để có giá tốt. Số tiền tiết kiệm được ông mang đi đầu tư.

Tỷ phú Warren Buffett. Ảnh: Aboluowang

Nợ lãi cao: Lãi kép theo chiều ngược

"Nếu phải vay với lãi suất 18% hay 20%, tôi đã phá sản từ lâu", Buffett từng nói. Ông cảnh báo rằng lãi suất cao sẽ biến nguyên lý lãi kép - vốn giúp làm giàu - thành cơn ác mộng khiến nợ nần chồng chất.

Nhiều người dùng thẻ tín dụng vô tội vạ, chi trước trả sau, không hề để ý khoản nợ ấy tăng nhanh hơn bất kỳ khoản đầu tư nào có thể bù đắp. Vì thế ông khuyên trước khi muốn đầu tư cần phải trả hết nợ lãi cao.

Cờ bạc, xổ số

Buffett gọi xổ số và cờ bạc là "thuế trí tuệ" - khoản tiền mà người chơi tự nguyện đóng vì không hiểu xác suất. Với ông, những trò chơi may rủi này vốn được thiết kế cho nhà cái thắng, việc bạn mơ mộng thắng mà đổ tiền vào là sai lầm tiêu tiền tệ hại nhất.

Thay vì mong đổi đời chỉ sau một đêm, ông chọn đầu tư định kỳ vào quỹ chỉ số chậm mà chắc. Ngay cả số tiền nhỏ nếu được tích lũy đều đặn qua thời gian cũng sẽ sinh sôi mạnh mẽ nhờ lãi kép.

Mua nhà quá lớn: Giấc mơ hóa áp lực

Buffett vẫn ở căn nhà ông mua từ năm 1958. Ông cho rằng nhà ở nên vừa đủ dùng, không cần quá hoành tráng. Vì càng lớn, chi phí duy trì càng cao: từ vay nợ, điện nước, sửa chữa, thuế, nội thất.

Nhiều người rơi vào cảnh nghèo vì nhà. Họ sống trong căn hộ sang nhưng không còn dư tiền để đầu tư hay xoay xở linh hoạt. Theo Buffett, nên chọn nhà hợp lý và giữ vốn cho những tài sản có khả năng sinh lời.

Đầu tư mù mờ: Khi không hiểu mà vẫn xuống tiền

Buffett luôn khuyên: "Đừng đầu tư vào thứ bạn không hiểu". Thế nhưng nhiều người bị cuốn theo các sản phẩm tài chính phức tạp, công cụ đầu tư đắt đỏ, hoặc xu hướng đầu tư "ai cũng lao vào".

Ông ủng hộ các khoản đầu tư đơn giản, dễ hiểu, chi phí thấp, như quỹ chỉ số. Chúng không cần nhiều kiến thức tài chính, lại giúp phân tán rủi ro và hưởng lợi từ tăng trưởng dài hạn của thị trường.

Tóm lại, Buffett không chỉ dạy cách làm giàu bằng đầu tư, còn dạy cách không tiêu tiền ngu ngốc. Với tầng lớp trung lưu, tránh được năm cái bẫy trên đã là một bước lớn để tài chính vững vàng và tiến gần đến tự do.

Bảo Nhiên (Theo Aboluowang)