Thông tin do bà Ramla Khalidi Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam nói tại Chương trình Đổi mới sáng tạo về nhựa năm 2025 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp cùng Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tổ chức, sáng 25/6. Theo bà Ramla Khalidi, năm 2024, lĩnh vực đổi mới sáng tạo tại Việt Nam thu hút gần 2,3 tỷ USD từ các thương vụ đầu tư, trong đó, khoảng 240.000 USD tài trợ hạt giống.

Để đạt hiệu quả trong quá trình đổi mới sáng tại, đại diện UNDP cho rằng Việt Nam cần phải đa dạng hóa hệ sinh thái. "Điều này có nghĩa là vượt ra khỏi lĩnh vực vật liệu và công nghệ để đầu tư vào các công cụ tài chính mới, kết nối nguồn lực công, tư, phát triển. Bằng cách huy động các startup, doanh nghiệp lớn, trường đại học và doanh nghiệp vừa và nhỏ, chúng ta có thể tăng tốc khởi nghiệp và mở rộng các giải pháp", bà Ramla Khalidi khuyến nghị.

Sản phẩm xe đẩy rác trợ lực điện tham dự cuộc thi Đổi mới sáng tạo về nhựa năm 2025. Ảnh: Gia Chính

Ông Lê Công Thành, Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường cho rằng những năm qua Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách, kế hoạch để thúc đẩy tái chế, giảm thiểu nhựa.

Tuy nhiên "vẫn đang tồn tại nhiều thách thức trong quản lý và giảm thiểu rác thải nhựa tại Việt Nam", lãnh đạo bộ Nông nghiệp và Môi trường thừa nhận. Trong đó, hệ thống phân loại rác tại nguồn còn thiếu đồng bộ, thói quen sử dụng nhựa dùng một lần vẫn phổ biến, trong khi quá trình đổi mới công nghệ còn gặp nhiều rào cản về chi phí.

"Luật pháp và chiến lược đã có, nhưng việc thực thi còn hạn chế. Chính sách kinh tế tuần hoàn và trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất còn mới mẻ, hạ tầng phân loại rác tại nguồn chưa đồng bộ; thói quen sử dụng nhựa dùng một lần vẫn phổ biến, việc thu gom, tái chế chưa đạt hiệu quả cao", ông Thành nói. Ông thêm rằng, để giải quyết vấn đề này cần có những động lực mạnh mẽ từ cộng đồng sáng tạo và các mô hình đổi mới, nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi hướng tới nền kinh tế tuần hoàn.

Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết, mỗi năm ước tính Việt Nam thải khoảng 3,1 tấn chất thải nhựa trên đất liền, khoảng 0,28-0,73 triệu tấn đổ ra đại dương. Con số này khiến Việt Nam trở thành một trong những nước thải nhựa ra biển lớn trên thế giới. Việc không thu hồi, tái chế nhựa khiến Việt Nam mất khoảng 3 tỷ USD mỗi năm.

Chương trình Đổi mới sáng tạo về nhựa năm 2025 đã thu hút được 116 đề xuất, ban tổ chức đã lựa chọn 25 ý tưởng sáng tạo tham gia vào giai đoạn ươm mầm, 12 ý tưởng xuất sắc nhất sẽ được vinh danh và nhận khoản hỗ trợ 30.000 USD.

Gia Chính