Tỉnh Phú Thọ rộng hơn 3.534 km2, dân số 1,5 triệu, hiện có 207 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 15 phường, 12 thị trấn và 180 xã.

Theo phương án sắp xếp, hai xã Thu Cúc, huyện Tân Sơn và xã Trung Sơn, huyện Yên Lập được giữ nguyên do đạt tiêu chí về diện tích và dân số, còn lại được sáp nhập thành 7 phường và 59 xã, giảm 68,12%.

Tỉnh Hòa Bình rộng hơn 4.660 km2, dân số hơn 854.000 với 6 dân tộc (Mường chiếm đa số trên 63%), nổi tiếng với công trình thủy điện Hòa Bình trên sông Đà. Theo đề án sắp xếp, Hòa Bình dự kiến giảm từ 151 đơn vị hành chính cấp xã xuống còn 46 (giảm 69,5%).

Thủy điện Hòa Bình xả lũ năm 2024. Ảnh: Giang Huy

Tỉnh Vĩnh Phúc rộng hơn 1.200 km2, dân số trên 1,3 triệu. Theo đề án sắp xếp, toàn tỉnh dự kiến giảm từ 121 đơn vị hành chính cấp xã xuống còn 36 (hơn 70%).

Ban đầu, nhiều xã sau sáp nhập được lấy tên đơn vị cấp huyện gắn với số thứ tự. Sau đó tiếp thu ý kiến của người dân, tỉnh đã bỏ phương án này, lựa chọn tên một xã tiêu biểu trong nhóm sáp nhập đặt cho xã mới.

Theo nghị quyết 60 của trung ương, ba tỉnh Phú Thọ, Hòa Bình, Vĩnh Phúc sẽ sáp nhập thành tỉnh mới mang tên Phú Thọ, trụ sở đặt tại TP Việt Trì. Tỉnh Phú Thọ mới có diện tích hơn 9.300 km2, dân số hơn 4 triệu, gồm 148 xã phường.

Chính quyền địa phương được tổ chức theo 2 cấp: cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) và cấp xã (xã, phường, đặc khu). UBND các tỉnh, thành sẽ lập hồ sơ sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trước ngày 1/5. Bộ Nội vụ thẩm định và lập hồ sơ để trình Chính phủ trước 30/5, sau đó Chính phủ sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét.

Dự kiến, cả nước giảm khoảng 60-70% số đơn vị hành chính cấp xã, còn khoảng 3.300. Các xã, phường mới sẽ hoạt động trước 15/8 và các tỉnh thành trước 15/9.

Gia Chính