Sáng 16/6, phát biểu sau phiên thảo luận tại Quốc hội về hai dự thảo nghị quyết liên quan đến miễn, hỗ trợ học phí và phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn bày tỏ sự vui mừng khi đa số đại biểu bày tỏ đồng thuận cao. "Chúng tôi từng xây dựng nhiều chính sách, nhưng lần này tinh thần rất hào hứng vì nhận được sự ủng hộ lớn từ xã hội", ông chia sẻ.

Theo Bộ trưởng, việc tăng cường cơ sở vật chất, kiên cố hóa trường lớp, xây thêm trường mầm non đã được Thủ tướng chỉ đạo đưa vào một chương trình mục tiêu quốc gia. Trong đó, kiên cố hóa hệ thống trường học mầm non là một nội dung rất quan trọng và hiện nay Bộ Giáo dục và Đào tạo đang chủ trì tích cực triển khai.

Tuy nhiên, điều khiến người đứng đầu ngành Giáo dục trăn trở là tình trạng thiếu giáo viên mầm non nghiêm trọng, nhiều địa phương dù có chỉ tiêu vẫn không tuyển đủ. "Giáo viên mầm non thiếu nhiều nhất, lương và thu nhập thấp nhất, nhưng cường độ lao động, áp lực và sự vất vả lại là cao nhất, nên cần được quan tâm nhất", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: Hoàng Phong

Ông dẫn chứng, hiện có 38 quốc gia trên thế giới miễn hoàn toàn học phí bậc mầm non, phần lớn là các nước có thu nhập cao; khoảng 90 quốc gia khác miễn một phần hoặc có chính sách hỗ trợ với các nhóm đối tượng. Trong bối cảnh Việt Nam còn nhiều khó khăn, thu nhập bình quân chưa cao, nhưng Đảng và Nhà nước vẫn thống nhất chủ trương miễn và hỗ trợ học phí cho trẻ em mầm non, học sinh phổ thông và người học chương trình giáo dục phổ thông. "Đây là quyết định thể hiện rõ tính ưu việt của chế độ, sự quan tâm đến trẻ em, các gia đình và tương lai phát triển giáo dục", ông nói.

Liên quan đến băn khoăn về việc hỗ trợ học phí cho trẻ học ngoài công lập - nơi học phí thường cao hơn trường công - Bộ trưởng cho rằng việc hoàn trả một phần học phí cho phụ huynh là phù hợp, vì chính họ đã trực tiếp chi trả. Dữ liệu học sinh hiện nay đã khá đầy đủ nên phương án này hoàn toàn khả thi, tuy nhiên, ông cho biết Chính phủ sẽ tiếp tục cân nhắc kỹ về mặt kỹ thuật để bảo đảm phù hợp thực tiễn.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đang xây dựng nghị định mới thay thế Nghị định 81/2021 và Nghị định 97/2023, dự kiến ban hành trong tháng 6. Theo đó, khung học phí vẫn chia theo ba vùng: đô thị, đồng bằng và miền núi - với mức sàn và mức trần rõ ràng. "Hiện phần lớn địa phương đang áp dụng mức sàn để hỗ trợ phụ huynh", ông thông tin.

Tổng kinh phí để thực hiện hai nghị quyết ước tính khoảng 30.000 tỷ đồng - con số do Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Bộ Tài chính tính toán trên cơ sở thực tế từ địa phương. Khoản này đã bao gồm phần ngân sách trung ương hỗ trợ cho 10 tỉnh, thành chưa thể tự cân đối. Các địa phương chưa đủ nguồn lực "không cần lo lắng, vì trong tổng nguồn lực này đã tính đến cả phần hỗ trợ đó"

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh thời khắc 8 giờ 41 phút 18 giây ngày 16/6 - thời điểm Quốc hội bấm nút thông qua Luật Nhà giáo - là sự kiện rất quan trọng với toàn ngành Giáo dục. Thay mặt 1,6 triệu nhà giáo trên cả nước, ông gửi lời cảm ơn tới Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ và toàn thể nhân dân đã luôn quan tâm, đồng hành với sự nghiệp giáo dục nước nhà.

Theo Bộ trưởng, Luật Nhà giáo là nền tảng pháp lý quan trọng để hiện thực hóa các chính sách đang được Quốc hội thảo luận, như miễn học phí và phổ cập giáo dục mầm non. Ông cam kết ngành Giáo dục sẽ "nỗ lực hết mình để không phụ sự tin tưởng của Đảng, Nhà nước và nhân dân; quyết tâm nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng kỳ vọng của xã hội".

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh khẳng định, giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, quyết định sự phát triển bền vững của đất nước. Hai nghị quyết về miễn học phí và phổ cập giáo dục mầm non có ý nghĩa chiến lược, góp phần bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục cho mọi trẻ em, thu hẹp khoảng cách vùng miền và tạo nền tảng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực từ bậc học đầu tiên.

Hai nghị quyết sẽ được Quốc hội biểu quyết thông qua vào ngày 26/6.

Vũ Tuân