Phát biểu tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ Xây dựng lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 sáng 5/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu đẩy nhanh cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng, đặc biệt là cấp phép xây dựng. Theo ông, khi khu đất đã có quy hoạch phân khu, có quy định rõ về tỷ lệ xây dựng, cây xanh, chiều cao, khoảng cách giữa các công trình... thì người dân được quyền xây dựng theo đúng các thông số này mà không cần xin giấy phép.

"Nhà được xây 20 tầng mà xây lên 21 tầng thì sẽ bị phá, không cần phải đi xin cấp giấy phép nữa", Thủ tướng nói.

Ông yêu cầu Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan tiếp tục hoàn thiện thể chế, phản ứng linh hoạt với thực tiễn, thay đổi tư duy quản lý từ tiền kiểm sang hậu kiểm, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số, cắt giảm thủ tục không cần thiết để tháo gỡ các điểm nghẽn đang kìm hãm sự phát triển.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Đại hội Đảng bộ Bộ Xây dựng. Ảnh: Anh Duy

Theo Thủ tướng, thể chế phải đi trước, là động lực thúc đẩy, không để trở thành rào cản. Một trong những thách thức nổi bật hiện nay là việc thị trường bất động sản thiếu ổn định, nhà ở xã hội còn rất hạn chế, trong khi đó nhà ở thương mại cao cấp lại dư thừa. Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng dành cho nhà ở xã hội đến nay vẫn chưa giải ngân được do vướng mắc cơ chế.

Ông đánh giá cao mô hình một số khu đô thị ở TP Huế, nơi kết hợp được cả ba phân khúc nhà ở cùng hệ thống hạ tầng đồng bộ. Đây được xem là điểm sáng về chính sách, cần được nhân rộng trong cả nước.

Cả nước đã đầu tư hơn 600.000 tỷ đồng cho giao thông

Trong phát biểu, Thủ tướng dành nhiều thời lượng để nói về đột phá hạ tầng - một trong ba trụ cột chiến lược. Ông cho biết nhiệm kỳ 2020-2025, cả nước đã đầu tư hơn 600.000 tỷ đồng cho giao thông, chiếm khoảng 24% tổng vốn đầu tư phát triển. "Giao thông đi trước mở đường. Nếu không tập trung nguồn lực, nếu không đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực, lãng phí thì không thể có những công trình như hôm nay", Thủ tướng nhấn mạnh.

Dẫn chứng tại dự án sân bay Long Thành, Thủ tướng cho biết vào đầu năm 2023, ông đến hiện trường và phát hiện Ban quản lý dự án chưa có con dấu, tức chưa thể vận hành. Khoảng 5.000 ha đất vẫn chưa được giải phóng. Tuy nhiên đến nay, các vướng mắc cơ bản đã được tháo gỡ, tiến độ dự án đảm bảo mục tiêu hoàn thành trong năm 2025 - điều mà trước đó không ai dám nghĩ tới.

Ông cho rằng các tuyến cao tốc, sân bay, cảng biển... đang tạo ra không gian phát triển lớn, kéo theo đô thị hóa, việc làm, sinh kế và hệ thống dịch vụ. "Không có hạ tầng tốt, con người tốt, trải thảm đỏ nhà đầu tư cũng không đến", Thủ tướng nói, đồng thời nêu thực tế từ Hải Phòng, Quảng Ninh - những địa phương có đầy đủ 5 phương thức vận tải và nhiều năm liên tục tăng trưởng hai con số.

Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra nhiều bất cập trong phát triển đô thị như ách tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, hạ tầng thiếu đồng bộ. Lợi thế lớn về đường biển, đường thủy nội địa - với hơn 3.000 km bờ biển kéo dài từ Móng Cái đến Hà Tiên - vẫn chưa được khai thác hiệu quả do thiếu cơ chế chính sách phù hợp.

Thủ tướng yêu cầu trong nhiệm kỳ tới, Bộ Xây dựng phải góp phần tạo đột phá trong cả ba trụ cột chiến lược, trong đó có hạ tầng giao thông. Mục tiêu cụ thể là cả nước có 3.000 km cao tốc vào năm 2025, 1.000 km đường ven biển, phát triển vận tải thủy nội địa, triển khai các dự án đường sắt, cảng biển và thúc đẩy kết nối đa phương thức, nhằm kéo giảm chi phí logistics, nâng cao sức cạnh tranh quốc gia.

Muốn làm được điều đó, Đảng bộ Bộ Xây dựng phải xác định rõ trọng tâm, trọng điểm trong chỉ đạo, nâng cao năng lực tổ chức, chuyển đổi xanh, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, hoàn thiện thể chế để huy động tối đa nguồn lực xã hội, đặc biệt từ hợp tác công - tư. "Không thể làm tất cả, nhưng phải làm đúng việc, đúng chỗ, tạo hiệu quả lan tỏa", Thủ tướng nói.

Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh. Ảnh: Anh Duy

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ Bộ xác định 6 nhiệm vụ trọng tâm và 3 đột phá chiến lược. Bộ đã nhận diện đúng lợi thế, thẳng thắn chỉ ra những nút thắt trong thể chế, hạ tầng, nguồn lực; xác định đúng hướng đi để triển khai hiệu quả trong giai đoạn tới.

Ông cho biết hệ thống văn bản pháp luật đã được kiện toàn, phân cấp - phân quyền - cải cách thủ tục hành chính có bước tiến rõ rệt; diện mạo kết cấu hạ tầng đô thị và nông thôn thay đổi đáng kể, công tác quản lý chi phí xây dựng, dịch vụ logistics có chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Đoàn Loan