Dự án Vành đai 4 sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế TP HCM

Chính phủ đề xuất đầu tư dự án đường Vành đai 4 TP HCM dài 207 km, tổng vốn hơn 120.400 tỷ đồng nhằm tạo động lực tăng trưởng cho TP HCM và các tỉnh lân cận.

Chiều 12/6, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày tờ trình của Chính phủ, khẳng định việc đầu tư xây dựng tuyến đường là cần thiết nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. TP HCM - đô thị đặc biệt, đầu tàu kinh tế phía Nam - chỉ chiếm 0,6% diện tích và 8,6% lao động cả nước nhưng đóng góp tới 22% GDP, 27% thu ngân sách quốc gia. Tuy nhiên, hạ tầng giao thông, đặc biệt là các tuyến vành đai, vẫn chưa được đầu tư đúng tiến độ theo quy hoạch.

Dự án được kỳ vọng tạo sức lan tỏa phát triển kinh tế - xã hội không chỉ cho TP HCM mà còn cho Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương và Long An; thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cả nước. Tuyến đường cũng đáp ứng nhu cầu vận tải liên vùng, kết nối Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Campuchia. Ngoài ra, Vành đai 4 sẽ mở hướng phát triển đô thị cho Nhơn Trạch (Đồng Nai), Thủ Đức, Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh (TP HCM), Bến Lức (Long An)...

Theo tờ trình, khi đưa vào khai thác, tuyến đường giúp giảm áp lực giao thông nội đô, tiết kiệm thời gian, chi phí vận chuyển, giảm ô nhiễm môi trường và đem lại lợi ích kinh tế lớn.

Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày tờ trình của Chính phủ đề xuất đầu tư dự án Vành đai 4 TP HCM, chiều 12/6. Ảnh: Giang Huy

Dự án chia thành 10 dự án thành phần, thực hiện theo hình thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT). Trong tổng vốn 120.400 tỷ đồng, nhà đầu tư huy động khoảng 50.600 tỷ, phần còn lại từ ngân sách trung ương và địa phương. Dự kiến triển khai từ năm 2025 và hoàn thành năm 2029.

Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép áp dụng một số cơ chế đặc thù: không yêu cầu cấp phép khai thác mỏ khoáng sản nằm trong hồ sơ khảo sát; chủ tịch tỉnh được phê duyệt các dự án thành phần theo luật PPP. Các dự án không sử dụng vốn trung ương do UBND TP HCM, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu quản lý, được điều chỉnh quy mô và tổng mức đầu tư tăng từ 10% và không quá 20%. Một số gói thầu tư vấn, bồi thường, xây dựng khu tái định cư được đề xuất chỉ định thầu.

Cơ quan thẩm tra - Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ bổ sung báo cáo thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn theo Luật Đầu tư công và Luật PPP. Với việc điều chỉnh một số đoạn tuyến so với quy hoạch, Chính phủ cần phân tích rõ ưu - nhược điểm từng phương án để chọn lựa phương án tối ưu, đồng thời rà soát lưu lượng phương tiện, bố trí nút giao phù hợp để đảm bảo an toàn, hiệu quả đầu tư.

Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, hướng tuyến dự án có một số đoạn được điều chỉnh so với quy hoạch đã được duyệt. Vì vậy, Chính phủ cần thuyết minh, phân tích rõ hơn các ưu, nhược điểm của từng phương án tuyến làm cơ sở để lựa chọn tối ưu, phù hợp địa hình và hiệu quả đầu tư.

"Cần rà soát và tính toán kỹ việc phân bổ lưu lượng phương tiện trên toàn tuyến để bố trí các nút giao phù hợp với quy định hiện hành, nhằm đảm bảo an toàn trong quá trình khai thác, tiết giảm và tối ưu tổng mức đầu tư dự án", Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị.