Theo dự thảo sửa đổi Luật Đất đai 2024, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất thay thế quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện bằng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp xã. Thời kỳ quy hoạch sử dụng đất cấp xã là 10 năm, kế hoạch sử dụng đất cấp xã là 5 năm. Sự thay đổi này nhằm phù hợp với chính quyền địa phương hai cấp.

Tại Hội nghị lấy ý kiến các bộ, ngành và tỉnh thành phía Bắc về dự thảo sửa đổi Luật Đất đai do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức ngày 8/8, bà Trịnh Thị Thu Huyền, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lào Cai, đề xuất bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp xã 10 năm xây dựng một lần, chỉ để kế hoạch sử dụng đất 5 năm cấp xã.

Bà Huyền lý giải thực tế chứng minh có quy hoạch vừa ban hành đã muốn điều chỉnh. "Chúng tôi làm quy hoạch cấp xã thì cũng chưa có thời kỳ nào giữ được 10 năm, thậm chí cấp huyện, cấp tỉnh hay cấp quốc gia thì đều 5 năm phải rà soát, điều chỉnh một lần", bà Huyền nói, thêm xây dựng kế hoạch sử dụng đất cấp xã 5 năm đã có thể phản ánh đầy đủ nội dung yêu cầu.

Bà Trịnh Thị Thu Huyền, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lào Cai, đề xuất tại hội nghị. Ảnh: Gia Chính

Theo bà Huyền, tỉnh Lào Cai khi thực hiện dự án về đầu tư công hay đầu tư ngoài ngân sách đều gặp khó khăn trong áp dụng quy hoạch sử dụng đất cấp xã, mấu chốt là quy trình điều chỉnh rất phức tạp. Nếu thay quy hoạch bằng kế hoạch thì sẽ thuận tiện hơn cho việc điều chỉnh. Chính quyền trung ương và cấp tỉnh chỉ cần khống chế về mặt chỉ tiêu.

Đồng tình với quan điểm lập kế hoạch sử dụng đất cấp xã 5 năm, ông Phạm Đình Tứ, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Tuyên Quang, nói trong kế hoạch cần có diện tích đất khóa cứng, diện tích mở để thuận tiện cho việc điều chỉnh, điều hành của chính quyền cấp tỉnh, xã.

"Quy hoạch sử dụng đất mang tính định hướng, nhưng nếu thống kê danh mục từng công trình dự án để đưa vào và quá trình điều hành phát sinh dự án thì sẽ rất khó khăn", ông Tú nói, lấy ví dụ khi Tuyên Quang xây dựng cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ đã gặp khó khăn vì quy hoạch đầu kỳ chưa xuất hiện dự án.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Lê Minh Ngân đã lấy ý kiến 14 đại diện tỉnh, thành phố (tỉnh Điện Biên vắng mặt). Theo đó, 12 tỉnh thành đồng ý bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp xã, Phú Thọ không đồng ý, Hưng Yên không ý kiến.

Thứ trưởng Ngân cho biết nội dung này được Ban Chấp hành Trung ương thảo luận nhiều, nhưng đang vướng ở Nghị quyết 18 về đổi mới thể chế, chính sách đất đai. Nghị quyết nêu "quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải lập từ trung ương tới cơ sở". "Sau khi lấy ý kiến, chúng tôi sẽ báo cáo các cấp xem xét thay đổi theo hướng cấp tỉnh sẽ ban hành quy hoạch, còn cấp xã là kế hoạch", ông nói.

Theo Luật Đất đai 2024, căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất cấp xã gồm: Quy hoạch tỉnh, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của xã và hiện trạng sử dụng đất, biến động đất đai, tiềm năng đất đai; nhu cầu, khả năng sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực và tổ chức, cá nhân trên địa bàn. Việc xác định nhu cầu sử dụng đất ở, đất khu đô thị, đất khu dân cư nông thôn dựa trên cơ sở dự báo dân số, điều kiện hạ tầng, cảnh quan, môi trường theo quy định của pháp luật về xây dựng.

Nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp xã bao gồm: Định hướng sử dụng đất, tầm nhìn đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; các chỉ tiêu sử dụng đất theo loại đất gồm chỉ tiêu sử dụng đất do cấp tỉnh phân bổ và diện tích các loại đất còn lại.

Dự án luật sửa đổi Luật Đất đai 2024 dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 và có hiệu lực từ đầu 2026 nếu được thông qua.

Gia Chính