Cầu thủ Fluminese (giữa) đi bóng trong trận hòa Dortmund 0-0 ở trận ra quân vòng bảng FIFA Club World Cup 2025, ngày 16/6/2025 trên sân MetLife, Mỹ. Ảnh: AFP

Trong khi đội tuyển Brazil trải qua gần một phần tư thế kỷ mờ nhạt tại các kỳ World Cup, các CLB của nền bóng đá nước này, đặc biệt là những đội bóng đến từ Rio de Janeiro, đang sống trong thời kỳ hoàng kim. Ba trong số bốn đội bóng lớn của thành phố biểu tượng nhất Brazil đang tranh tài tại FIFA Club World Cup 2025 ở Mỹ.

Sự hiện diện của Flamengo, Fluminense và Botafogo – cùng Palmeiras đến từ thành phố Sao Paulo – phản ánh sự thống trị áp đảo của các CLB Brazil trong những mùa gần đây ở giải đấu số một cấp CLB khu vực Nam Mỹ là Copa Libertadores.

Flamengo vô địch Copa Libertadores năm 2022, Fluminense lên ngôi năm 2023 và Botafogo chiến thắng năm 2024. Mỗi đội giành vé đến Mỹ theo những con đường rất khác nhau.

Flamengo đang trải qua thời kỳ phục hưng những năm gần đây, lấy lại vị thế là CLB giàu có nhất và sở hữu lượng người hâm mộ đông đảo nhất Brazil. Trong khi, Fluminense dồn toàn lực để chinh phục Libertadores năm 2023, coi đó là cơ hội không thể bỏ lỡ, dù một năm sau họ suýt xuống hạng ở giải VĐQG Brazil. Botafogo thì hưởng lợi từ việc chuyển đổi thành công ty cổ phần và sự đầu tư của tỷ phú người Mỹ John Textor (người đang sở hữu Olympique Lyon ở Pháp và đang rao bán CLB Crystal Palace ở Anh).

Flamengo đến với giải đấu trong bối cảnh nội bộ căng thẳng bởi mâu thuẫn với Gerson, cầu thủ đang trên đường gia nhập Zenit của Nga. Hiện, đội bóng này dẫn đầu Brasileirao (giải VĐQG Brazil) dưới sự dẫn dắt của cựu cầu thủ Atletico Madrid là Filipe Luis, đồng thời từng vô địch Libertadores vào các năm 2019 và 2022 với thành tích ấn tượng (12 thắng, một hòa).

Những danh hiệu đạt được trong những năm qua của Flamengo là kết quả của cuộc tái cơ cấu sâu rộng bắt đầu hơn một thập kỷ trước để ổn định tài chính, khi một doanh nhân từng phá sản, Bandeira de Mello – hiện là nghị sĩ quốc hội Brazil – đảm nhận vai trò chủ tịch đội bóng áo đỏ-đen. Ông đã thành công trong việc chiêu mộ cầu thủ và tạo nguồn thu lớn từ các vụ chuyển nhượng như Vinicius (sang Real Madrid năm 2017 với giá 54 triệu USD) hay Reinier (cũng đến Real Madrid năm 2020 với giá 36 triệu USD).

Flamengo giờ là một trong những thế lực lớn của bóng đá Nam Mỹ, sánh ngang với Palmeiras của Sao Paulo. Mùa trước, họ giành Cup Quốc gia Brazil và vô địch giải bang Rio, nhưng để tuột cả Libertadores lẫn Brasileirao.

Bóng đá Brazil mang đậm tính cục bộ, với các giải vô địch bang (hay khu vực) diễn ra rất sôi nổi trước khi giải VĐQG khởi tranh. Một trong những tài sản lớn nhất của Flamengo là lực lượng người hâm mộ vượt mốc 40 triệu, theo các cuộc khảo sát thường niên về mức độ ủng hộ các đội bóng lớn ở Brazil. Ở bất kỳ góc phố nào của Brazil, người ta cũng có thể bắt gặp những "flamengista" (người hâm mộ Flamengo).

Mùa giải vừa qua là một năm huy hoàng với Botafogo, CLB từng là bến đỗ của các huyền thoại như Garrincha và Didi. Họ vô địch Brasileirao sau gần 30 năm chờ đợi và lần đầu tiên trong lịch sử đăng quang Copa Libertadores. Trận chung kết Libertadores mùa vừa qua là một kịch bản điên rồ khi Botafogo chơi gần như cả trận với chỉ 10 người trước Atletico Mineiro (cũng của Brazil).

Botafogo – CLB 120 năm tuổi, khởi nguồn là đội đua thuyền ở vịnh Guanabara của Rio, giống như Flamengo – vừa chuyển từ mô hình phi lợi nhuận sang công ty cổ phần và được mua lại bởi tỷ phú Textor. Đây từng là một thương hiệu mạnh của bóng đá Rio nhưng đã sa sút trước khi vươn lên vị trí thứ sáu ở Brasileirao hiện tại. Nhà đầu tư gây tranh cãi người Mỹ này tập trung vào việc mua bán cầu thủ, vốn là một đặc trưng của bóng đá Brazil.

Trong khi Fluminense, hiện đứng thứ năm ở Brasileirao, giành vé đến FIFA Club World Cup nhờ đăng quang Copa Libertadores tại sân Maracana vào năm 2023 (FIFA xét thành tích các đội tham dự trong giai đoạn 4 năm). Bấy giờ, đội hình của họ đầy các cầu thủ trên 30 tuổi, được dẫn dắt bởi HLV Fernando Diniz. Còn hiện tại, thuyền trưởng đội bóng đang là Renato Gaucho.

Fluminense đã xây dựng một dự án thể thao với mục tiêu duy nhất là chinh phục danh hiệu châu lục trong tâm thế "bây giờ hoặc không bao giờ". Họ thành công, nhưng khó khăn nhanh chóng ập đến. Mùa trước, Fluminense chỉ thoát khỏi suất xuống hạng ở vòng đấu cuối, dù đội bóng vẫn tận dụng tốt lò đào tạo trẻ xuất sắc của mình để tiết kiệm chi phí mua sắm và bán cầu thủ.

Thành phố Rio de Janeiro muốn tận dụng sự hiện diện tại FIFA Club World Cup để quảng bá hình ảnh tại Mỹ như một điểm đến du lịch. Thị trưởng Rio, Eduardo Paes, đã đặt cược vào các sự kiện lớn như những buổi hòa nhạc miễn phí của Lady Gaga hay Madonna trên bãi biển Copacabana, nhằm đưa thành phố này rực sáng trở lại sau cuộc khủng hoảng kể từ World Cup 2014 – với ký ức đau buồn qua thất bại 1-7 trước Đức – và Olympic 2016.

Những danh hiệu mang lại dòng tiền lớn cho các CLB Brazil, giúp họ cải thiện tài chính và thống trị bóng đá Nam Mỹ trong bối cảnh các đội bóng Argentina đang chìm trong khủng hoảng kinh tế. Tình trạng bạo lực tại các SVĐ đã giảm đáng kể trong những năm gần đây cũng thu hút thêm khán giả, góp phần tăng doanh thu.

Botafogo ăn mừng chức vô địch Copa Libertadores năm 2024.

Sự hiện diện đông đảo của các đội Brazil ở FIFA Club World Cup lần này trái ngược với màn trình diễn kém cỏi của Selecao tại các kỳ World Cup gần đây và những cuộc khủng hoảng liên tiếp của Liên đoàn Bóng đá Brazil. Kể từ khi Selecao vô địch World Cup lần thứ năm vào năm 2002, cả Brazil vẫn đang khao khát chiếc Cup vàng thứ sáu. Ở Qatar 2022, Brazil dừng bước ở tứ kết, và hành trình giành vé đến World Cup 2026 là một chuỗi đầy những bất trắc mà họ hy vọng giờ đây với sự dẫn dắt của Carlo Ancelotti, một tương lai tươi đẹp sẽ mở ra.

Nỗi thất vọng của người hâm mộ Brazil vì chuỗi ngày khô hạn danh hiệu của đội tuyển đã được xoa dịu phần nào bởi những chiến thắng quốc tế của các CLB, đặc biệt tại Copa Libertadores. Bốn trong số năm trận chung kết gần đây là cuộc nội chiến giữa các đội bóng Brazil.

Tuy nhiên, với sự góp mặt của những CLB châu Âu hùng mạnh, nơi nhiều ngôi sao Brazil đang thi đấu, khả năng một đội bóng từ Rio hay Sao Paulo đăng quang FIFA Club World Cup trên đất Mỹ là rất nhỏ.

Hoàng Thông (theo El Pais và O Globo)