Sự vắng mặt của hai cầu thủ quan trọng trong đội hình Việt Nam gây bất ngờ. Báo Thái Lan Thairath cho biết cả hai phải kiểm tra giới tính nên không thể thi đấu cho đến khi có kết quả chính thức.

Trao đổi với VnExpress, đại diện Liên đoàn bóng chuyền Việt Nam (VFV) xác nhận sự việc. Việc kiểm tra là ngẫu nhiên theo quy định giải của Liên đoàn bóng chuyền thế giới (FIVB). VFV đang phối hợp với FIVB để hoàn tất hồ sơ cho cầu thủ.

VĐV Đặng Thị Hồng (số 12) thi đấu trong trận Việt Nam thắng Indonesia 3-0 ở bảng A giải bóng chuyền nữ U21 thế giới 2025, tại Surabaya, Indonesia ngày 7/8/2025. Ảnh: World Volleyball

Vấn đề giới tính được FIVB ghi trong điều 2 khoản 3 về độ tuổi và giới tính trong điều lệ chung. Theo đó, giới tính của VĐV được chứng thực thông qua giấy khai sinh.

Một VĐV có thể thay đổi giới tính một lần, nhưng phải chứng minh một cách thuyết phục với Ủy ban tư cách giới tính FIVB, rằng việc này không mang lại lợi thế cạnh tranh. Việc này dựa vào quy trình tổng hợp do VĐV tự thực hiện.

FIVB không yêu cầu bắt buộc kiểm tra giới tính như Liên đoàn điền kinh thế giới. Nhưng có thể yêu cầu kiểm tra ngẫu nhiên theo quy trình tổng hợp.

Quy trình này có thể bao gồm xem xét yếu tố sinh lý (sự thay đổi tự nhiên, chiều cao, cân nặng, BMI, khối lượng cơ), y tế (phẫu thuật chuyển đổi giới tính, nồng độ testosterone, phương pháp đo thụ thể cơ, các phát triển và khám phá y học mới,...), thể thao (thành tích thể thao tại các giải quốc gia, vị trí, kinh nghiệm tham gia khi thi đấu với giới tính ban đầu). Ngoài ra, VĐV có thể nộp giấy tờ khác để chứng minh hoặc được Ủy ban tư cách giới tính yêu cầu.

Đặng Thị Hồng và Nguyễn Phương Quỳnh có thể trở lại thi đấu nếu kết quả kiểm tra không có bất thường. Hiện, hai VĐV bỏ ngỏ cơ hội thi đấu ở trận Việt Nam gặp Thổ Nhĩ Kỳ tại vòng 1/8 U21 thế giới vào ngày mai 13/8.

VĐV Nguyễn Phương Quỳnh thi đấu trong trận Việt Nam thắng Indonesia 3-0 ở bảng A giải bóng chuyền nữ U21 thế giới 2025, tại Surabaya, Indonesia ngày 7/8/2025. Ảnh: World Volleyball

Giải U21 thế giới được tổ chức từ ngày 7/8 đến 17/8 tại Surabaya, Indonesia với 24 đội tham dự. Kết thúc vòng bảng, Việt Nam gây ấn tượng mạnh khi thắng chủ nhà Indonesia 3-0, Serbia 3-1, Canada 3-1 và Puerto Rico 3-1 để đạt 12 điểm. Đội chỉ thua Argentina nên đứng nhì bảng.

Đặng Thị Hồng là nhân tố chủ chốt khi ghi 83 điểm. Thông số đứng thứ ba tại giải, xếp sau Santi của Indonesia (86) và Rejmanova của Cộng hòa Czech (85). Trong khi đó, Nguyễn Phương Quỳnh ghi 32 điểm để đứng thứ 38. Những màn trình diễn ấn tượng của hai cầu thủ và đội tuyển gây bất ngờ cho giới bóng chuyền.

Sau trận thua Việt Nam 1-3 hôm 8/8, HLV Marijana Boricic của Serbia đã có phát biểu gây tranh cãi sau trận. "Chúng tôi chưa bao giờ tập luyện với đội nam để chuẩn bị cho giải U21 thế giới", bà nói.

Theo volleyball.it, phát biểu này không trực tiếp đề cập đến vấn đề giới tính, nhưng ám chỉ đến đặc điểm thể chất khác biệt của đối thủ. Việt Nam có ba cầu thủ nổi bật về sức mạnh thể chất và khả năng chơi bóng cơ bản. Tuy nhiên, không có thông tin chính thức nào về sự hiện diện của VĐV chuyển giới trong đội tuyển bóng chuyền Việt Nam.

Việc kiểm tra giới tính luôn là chủ đề nhạy cảm trong thể thao. Điều này từng tạo nên tranh cãi dữ dội về trường hợp của võ sĩ Lin Yu Ting (Đài Loan) và Imane Khelif (Algeria) tại Olympic Paris 2024.

Vào ngày 30/5/2025, World Boxing, tổ chức được IOC công nhận từ tháng 2 là Liên đoàn Quyền Anh Nghiệp dư Quốc tế mới, tuyên bố mọi VĐV trên 18 tuổi muốn thi đấu phải trải qua xét nghiệm PCR di truyền để xác định giới tính khi sinh và tính đủ điều kiện thi đấu.

Xét nghiệm PCR (qua mẫu nước bọt, máu hoặc dịch mũi) để xác định nhiễm sắc thể XX (nữ) hay XY (nam). Các chuyên gia của World Boxing lưu ý rằng ranh giới XX-XY không hoàn toàn rõ ràng, vì một số người có khác biệt phát triển giới tính, dẫn đến đặc điểm giải phẫu không tương ứng với giới tính của họ.

Ví dụ, một phụ nữ không có tử cung, với tuyến sinh dục nằm trong ổ bụng và mức testosterone cao, có thể mang nhiễm sắc thể XY. Theo Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc, 0,05-1,7% dân số thế giới sinh ra với đặc điểm lưỡng tính. World Boxing sẽ xem xét từng trường hợp cụ thể. Liên đoàn bơi thế giới và Liên đoàn điền kinh thế giới cũng áp dụng xét nghiệm nhiễm sắc thể.

Hiếu Lương