Hôm 17/7, Cơ quan Liêm chính Điền kinh (AIU) thông báo tạm thời đình chỉ thi đấu với Chepngetich, sau khi phát hiện chất cấm hydrochlorothiazide (HTCZ) trong mẫu thử nước tiểu được thu thập vào ngày 14/3/2025.

HTCZ là chất bị cấm thuộc nhóm SS (thuốc lợi tiểu và chất che giấu), bị cấm sử dụng trong mọi thời điểm. Nó thường được sử dụng như một chất che giấu. Ngưỡng báo cáo tối thiểu cho chất này là 20 ng/mL trong nước tiểu; mẫu của Chepngetich cho thấy 3.800 ng/mL.

Ruth Chepngetich lập kỷ lục marathon nữ thế giới với thông số 2 giờ 9 phút 57 giây tại Chicago Marathon 2024. Ảnh: Guardian

Người đứng đầu AIU, Brett Clothier, cho biết: "Sau nhiều tháng điều tra, AIU hôm nay ra Thông báo Buộc tội và áp dụng lệnh đình chỉ tạm thời".

Việc đình chỉ tạm thời không bắt buộc theo quy định chống doping thế giới. Nhưng vào ngày 19/4, Chepngetich đã tự nguyện chấp nhận bị đình chỉ tạm thời trong khi AIU điều tra. Chepngetich có quyền được xét xử trước một hội đồng kỷ luật.

Chưa có thông tin nào về thời gian đình chỉ thi đấu của chân chạy Kenya sẽ kéo dài bao lâu.

Tại Chicago Marathon 2024 ngày 16/10, Chepngetich áp đảo và về nhất với thông số 2 giờ 9 phút 57 giây, phá sâu kỷ lục cũ 2 giờ 11 phút 53 giây do Tigist Assefa (Ethiopia) lập tại Berlin Marathon 2023. Runner Kenya trở thành nữ VĐV đầu tiên hoàn thành quãng đường 42km với thời gian dưới 2 giờ 10 phút - thành tích mà nhiều người từng đánh giá là không thể.

Vì thế, Chepngetich bị một nhà báo Mỹ đặt câu hỏi nghi ngờ gian lận khi đạt sub2:10. Sau đó, Liên đoàn Điền kinh Kenya (AK) yêu cầu nhà báo này xin lỗi Chepngetich, nhấn mạnh runner 30 tuổi - giống nhiều elite khác trong các giải lớn - trải qua nhiều cuộc kiểm tra chống doping, cả trước và sau cuộc đua. AK xem đây là quy trình tiêu chuẩn ở những sự kiện có quy mô lớn như Chicago Marathon và chỉ sau khi vượt qua các buổi kiểm tra, Chepngetich mới có thể thi đấu.

Tới tháng 12/2024, Chepngetich được công nhận kỷ lục marathon, đồng nghĩa với thành tích của cô là "trong sạch". Liên đoàn điền kinh thế giới (WA) tuân theo quy trình nghiêm ngặt để phê chuẩn tất cả các kỷ lục thế giới. Các bước chính bao gồm chứng nhận đường chạy, độ chính xác về thời gian, các bài kiểm tra chống doping và xác minh độc lập. Trong số này, quá trình chống doping là lâu nhất, thường mất vài tháng mới có kết quả xét nghiệm từ phòng thí nghiệm.

Nhưng thành tích của Chepngetich vẫn bị nghi ngờ. Cựu HLV trưởng của Liên đoàn điền kinh Canada (Athletics Canada), Peter Eriksson công bố bản kiến nghị trực tuyến yêu cầu ba cơ quan quản lý - Cơ quan chống doping thế giới (WADA), WA và AIU công bố các bài kiểm tra và hồ sơ của Chepngetich, vì ông tin rằng thành tích 2 giờ 9 phút 57 giây của cô "vượt quá giới hạn tiềm năng của phụ nữ".

Eriksson cũng yêu cầu các tổ chức này thực hiện các biện pháp khẩn cấp để loại bỏ doping trong thể thao, công khai danh tính và đình chỉ HLV, người đại diện có liên quan đến VĐV có kết quả xét nghiệm dương tính với doping; tăng cường xét nghiệm, đặc biệt là ở Đông Phi; lập tức đình chỉ tất cả VĐV khỏi cuộc thi trong thời gian còn lại của năm dương lịch từ bất kỳ quốc gia nào có hơn 10 VĐV có kết quả xét nghiệm dương tính trong năm.

Hồng Duy (theo Canadian Running Magazine)