Ibrahim Mbaye (phải) đi bóng trong trận thắng Atletico Madrid ở trận ra quân bảng B FIFA Club World Cup 2025 trên sân Rose Bowl ngày 15/6/2025 ở Pasadena, California, Mỹ. Ảnh: Reuter

Không chỉ là tỷ số 4-0, mà còn là cảm giác áp đảo mà PSG tạo ra trước Atletico Madrid. Trong trận ra quân FIFA Club World Cup tại Pasadena (California, Mỹ), PSG đã đánh bại đội bóng của Tây Ban Nha với màn trình diễn thể lực vượt trội. Sau một mùa giải bắt đầu từ tháng 7/2024 với hàng loạt thành công, gồm Siêu Cup Pháp, Ligue 1, Cup Quốc gia và Champions League, Luis Enrique và các học trò vẫn tìm được nguồn năng lượng để duy trì phong độ đỉnh cao.

"Tôi thực sự bất ngờ," Alain Simon, cựu bác sĩ của PSG và đội tuyển Pháp, chia sẻ với tờ L’Equipe. "Về mặt sinh lý, không có sự khác biệt nào giữa PSG và Atletico. Cả hai đều đến sớm 3-4 ngày để thích nghi với múi giờ, ăn uống và tập luyện tương tự, tôi đoán vậy, nhưng họ thể hiện hai bộ mặt hoàn toàn khác nhau".

Trong khi các cầu thủ Atletico sớm cho thấy dấu hiệu kiệt sức, tay chống hông, chống đầu gối và cúi đầu, phía PSG vẫn duy trì sự vượt trội về thể lực với những tình huống pressing không ngừng nghỉ và hiệu quả. Làm thế nào để giải thích khả năng duy trì cường độ cao trong thời gian dài như vậy, đặc biệt dưới cái nóng gay gắt 30 độ C ở California và một sân đấu không có mái che?

"Sự liên tục rõ ràng là lợi thế của họ. Sau chung kết Champions League, phần lớn cầu thủ PSG tiếp tục thi đấu cho ĐTQG", Raphael Fevre, cựu chuyên gia thể lực của PSG, hiện làm việc tại AC Horsens (Đan Mạch), giải thích. "Điều này tạo ra sự khác biệt so với các đội có cầu thủ nghỉ ngơi một tuần hoặc hơn. Việc khởi động lại sau thời gian nghỉ luôn khó khăn hơn, cơ thể như một cỗ máy cần được kích hoạt lại. Chỉ sau vài ngày, bạn đã mất đi sức bền, và sau khoảng một tuần, cơ bắp bắt đầu suy giảm, điều này càng phiền toái hơn".

Fabrice Bryand, cựu bác sĩ của Nantes và đội tuyển Pháp, khẳng định: "PSG không bị gián đoạn về thể trạng".

Bác sĩ Alain Simon đưa ra thêm một lý do khác: độ trẻ trung của đội hình. "Trừ một vài cầu thủ như Marquinhos (31 tuổi) hay Fabian Ruiz (29 tuổi), hầu hết đều dưới 23. Ở tuổi 20, khả năng phục hồi nhanh hơn nhiều so với 30".

Thành công về khía cạnh thể lực của PSG còn dựa trên sự phối hợp hoàn hảo giữa ban huấn luyện, đội ngũ y tế và bộ phận tối ưu hóa hiệu suất. "Chúng tôi đã tìm ra sự cân bằng lý tưởng", một nguồn tin nội bộ PSG hé lộ với tờ L’Equipe.

Vitinha và các đồng đội đang duy trì được sự liên tục về cảm giác thi đấu, sau chung kết Champions League mùa 2024-2025 trên sân Allianz, Munich, Đức ngày 31/5/2025.

Mùa giải đã qua tuy kéo dài, nhưng ban huấn luyện PSG đã chuẩn bị từ lâu. Việc hủy chuyến du đấu hè 2024 tại Trung Quốc là một ví dụ, nhằm giảm tải cho lịch trình dày đặc của mùa 2024-2025. Một đòn bẩy quan trọng khác là kế hoạch phân bổ thời gian thi đấu, xoay tua đội hình một cách khoa học để tránh quá tải. Raphael Fevre nhấn mạnh: "Xoay tua đội hình là yếu tố thiết yếu cho các CLB tranh tài ở mọi đấu trường với mục tiêu vô địch".

Bác sĩ Simon bổ sung: "Ngày nay, các cầu thủ được theo dõi sát sao qua nhiều xét nghiệm, chẳng hạn như nước bọt... Điều này giúp phát hiện chu kỳ mệt mỏi, và một số HLV như Luis Enrique, sẽ cho cầu thủ nghỉ 2-3 ngày nếu cần". Thực tế, trong suốt mùa giải, những trụ cột của PSG như Achraf Hakimi, Nuno Mendes hay Ousmane Dembele đều được hưởng các kỳ nghỉ ngắn, đôi khi bất chấp ý muốn của họ.

Vào giai đoạn quyết định đầu năm nay, PSG xác định một đội hình chính cho các trận cầu lớn, nhưng nhiều cầu thủ ít ra sân hơn ở Ligue 1 nhờ lợi thế dẫn đầu. Phong cách chơi bóng cũng góp phần quan trọng. "Với khả năng kiểm soát bóng vượt trội (gần 70% trước Atletico), PSG làm chủ nhịp độ trận đấu, quản lý thời điểm tăng tốc và giảm tốc, chịu ít áp lực hơn", Fevre phân tích.

Nếu ở Champions League mùa vừa qua, PSG xây dựng thành công dựa trên khả năng pressing, kiểm soát bóng và không gian, cùng những đợt phản công sắc bén, thì chiến thắng mở màn FIFA Club World Cup trước Atletico đến từ chất lượng trong lối chơi "đi bộ" đầy kiểm soát, theo phân tích của Liam Tharme – ký giả của tờ New York Times và đồng thời là Nhà phân tích hiệu suất cấp độ học viện tại một CLB của Ngoại hạng Anh.

Bóng đá có câu nói kinh điển, đó là: Quả bóng luôn nhanh hơn cầu thủ. Trước Atletico, thay vì chạy bằng chân, PSG "chạy" bằng quả bóng. Họ chuyền 817 lần, gấp bốn lần so với Atletico. Họ không mắc lỗi việt vị nào và chỉ chuyền dài một lần sau mỗi 16 đường chuyền. Nói cách khác, PSG chơi an toàn hơn, giữ bóng lâu hơn và chuyền ngắn giúp các cầu thủ giữ khoảng cách tối thiểu với nhau.

Việc PSG kiểm soát bóng áp đảo đương nhiên còn khiến đối thủ phải khổ sở chạy theo bóng không ngừng nghỉ. Chính Inter cũng đã nhận bài học đắt giá, đến phút 80 ở trận chung kết Champions League, đội bóng Italy đã "phải" chạy nhiều hơn PSG gần 8 km.

Theo SkillCorner, một công ty dữ liệu sử dụng công nghệ theo dõi phát sóng để cung cấp số liệu theo ngữ cảnh, mùa trước PSG có tổng quãng đường di chuyển thấp thứ ba và quãng đường di chuyển tốc độ cao thấp thứ hai (tính trên 30 phút kiểm soát bóng) trong số các đội ở 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu.

Không chỉ là đôi chân, tinh thần cũng đóng vai trò quan trọng. Luis Enrique, người luôn có chuyên gia tâm lý Joaquin Valdes đồng hành, không xem nhẹ khía cạnh này. Ở kỳ FIFA Club World Cup hiện tại, Enrique và cố vấn thể thao Luis Campos bố trí các khoảng thời gian tự do cho cầu thủ. Sau buổi tập sáng, họ có cả buổi chiều rảnh và thậm chí được phép qua đêm với gia đình (với một số người thân của cầu thủ cùng sang Mỹ), miễn là có mặt tại bữa ăn sáng tập thể. Đây là cách giúp họ thư giãn, dựa trên sự tin tưởng vào tính chuyên nghiệp của các cầu thủ.

"Sự tươi mới về tinh thần sẽ là chìa khóa cho giải đấu này, cũng như mùa giải tới", Fevre nhận định. Quyết định gây bất ngờ của Enrique như cho ba phần tư đội hình đá chính ở bán kết với Arsenal nghỉ một tuần ngay sau trận đấu đó có thể trái với trực giác, nhưng bác sĩ Simon đánh giá: "Trong bối cảnh áp lực khủng khiếp của bóng đá đỉnh cao, đó là một cách làm rất thông minh". Nhìn vào sự tập trung và cường độ của các cầu thủ trong các buổi tập tại Đại học Irvine (nơi tập luyện của PSG ở California), có thể thấy điều này chưa ảnh hưởng đến sự cống hiến của họ.

Vậy thì khi nào PSG sẽ "trả giá" cho lịch thi đấu khắc nghiệt? "Chắc chắn sẽ có lúc", bác sĩ Fabrice Bryand cảnh báo. "Dù các cầu thủ còn trẻ và được chăm sóc kỹ lưỡng, khó tưởng tượng họ vượt qua mùa giải dày đặc về thể chất, tinh thần và cảm xúc mà không tổn hại. Có thể là giữa tháng 8 khi mùa giải mới bắt đầu, hoặc tháng 9, hay đầu mùa đông. Nhiều người nghĩ rằng khi mùa giải kết thúc vào cuối tháng 6, cơ thể sẽ 'tái khởi động' cho mùa mới, nhưng cơ thể không hoạt động như vậy".

Bác sĩ Simon, người chỉ trích lịch thi đấu vào giữa trưa của FIFA Club World Cup, đồng tình: "Một mùa giải dài và dày đặc như vậy là có hại. Càng nhiều trận, sự mệt mỏi và bão hòa càng tích tụ, dẫn đến nguy cơ chấn thương cao hơn".

Hiện tại, PSG khá may mắn, trừ trường hợp của Dembele - người gặp chấn thương ở tuyển Pháp. Tuy nhiên, không ngạc nhiên nếu mùa tới, khi lịch thi đấu bị nén lại vì FIFA Club World Cup, số ca chấn thương sẽ tăng.

Sau giải đấu tại Mỹ, PSG sẽ có 18 ngày nghỉ theo quy định của giải VĐQG Pháp. Nếu đi đến trận chung kết, họ sẽ trở về Pháp không sớm hơn ngày 14/7, và mùa giải mới khởi động vào tuần đầu tháng 8, tức chưa đầy 10 ngày trước trận Siêu Cup châu Âu với Tottenham vào ngày 13/8.

Hoàng Thông tổng hợp