Diogo Jota và con đường bóng đá chưa từng bằng phẳng

Mơ đi theo con đường của thần tượng Cristiano Ronaldo, nhưng Diogo Jota không được các đội bóng lớn chú ý, chịu lận đận ở đầu sự nghiệp rồi mới vươn lên khẳng định tài năng trước khi qua đời ở tuổi 28.

Jota từng chia sẻ rằng ký ức bóng đá đầu tiên của anh gắn liền với Euro 2004, giải đấu khởi tranh tại chính quê nhà Porto với sân Dragao ngay gần ngôi nhà của anh ở khu phố đại học Massarelos. Cristiano Ronaldo, thần tượng của Jota, là ngôi sao đang lên ở giải đấu năm đó, nơi tiền đạo này cùng Bồ Đào Nha hai lần gục ngã trước Hy Lạp, một trong trận mở màn và một ở chung kết.

15 năm sau kỳ Euro đó, ước mơ chơi cho ĐTQG thành hiện thực với Jota khi anh được HLV Fernando Santos triệu tập lần đầu vào tháng 3/2019. Và dù không ra sân trận nào, anh vẫn có tên trong danh sách tuyển Bồ Đào Nha vô địch Nations League 2019 ngay trên chính sân nhà ngày 9/6. Phải chờ thêm gần năm tháng nữa, Jota mới được ra mắt đội tuyển, và đó là ngày đáng nhớ khi anh vào sân thay chính thần tượng Ronaldo trong trận thắng Lithuania 6-0 ở vòng loại Euro 2020.

Jota đứng cạnh Ronaldo trong trận Bồ Đào Nha - CH Czech thuộc bảng F Euro 2024 trên sân Red Bull Arena, Leipzig, Đức ngày 18/6/2024. Ảnh: AFP

Khi nhắc về Nations League, ký ức vô địch giải này lần đầu năm 2019 rồi lần hai hôm 8/6 vừa qua trở thành những mốc son duy nhất trong sự nghiệp khoác áo tuyển quốc gia của Jota.

Nhưng hành trình vươn đến cấp độ cao nhất của bóng đá chưa bao giờ bằng phẳng với Jota. Khác nhiều tên tuổi lớn cùng thời của bóng đá Bồ Đào Nha, anh chưa từng được lò đào tạo danh tiếng nào của quê hương mời gọi. Năm 2010, ở tuổi 16, Jota thậm chí còn phải tự trả tiền để có thể được chơi bóng cùng bạn bè.

Phải đến 2016, Jota mới được nhắc đến ở quê nhà nhờ thỏa thuận ồn ào giữa đội bóng chủ quản Pacos de Ferreira với Atletico Madrid. Phí chuyển nhượng tiền đạo này khi đó là 9 triệu USD, nhưng Pacos chỉ nhận chưa đến 3,5 triệu, phần còn lại rơi vào tay các bên trung gian, trong đó có Gestifute - công ty môi giới của siêu cò Jorge Mendes nắm 40% quyền sở hữu cầu thủ.

Mang theo kỳ vọng lớn, nhưng Jota chỉ được đá đúng ba trận cho Atletico, đều là các trận giao hữu, rồi bị đẩy trở lại Bồ Đào Nha khoác áo Porto theo diện cho mượn trong cả mùa 2016-2017. Hè 2017, anh lại bị đẩy sang Anh chơi cho Wolves ở giải hạng Nhất theo diện cho mượn. Nhưng lần này, Jota đã chớp lại cơ hội để tỏa sáng, khẳng định tài năng và chỉ mất nửa năm để thuyết phục Wolves kích hoạt điều khoản mua đứt trị giá 17,5 triệu USD.

Jota chu1ec9 chu01a1i u1ed5n u0111u1ecbnh cho Pacos tru01b0u1edbc khi gu1eafn bu00f3 vu1edbi Wolves tu1eeb hu00e8 2017. u1ea2nh: CNN Portugal & Wolves

"'>

Klopp chia vui với Jota sau một trận Champions League cùng Liverpool. Ảnh: AFP

Trong ba năm gắn bó Wolves cùng đội đi từ hạng Nhất lên Ngoại hạng Anh, Jota luôn là cái tên được yêu mến, nhờ những khoảnh khắc đáng nhớ anh mang đến. Đó là bàn thắng quyết định trước Chelsea giúp Wolves trụ lại Ngoại hạng Anh ngay mùa đầu sau thăng hạng, là pha lập công trong trận hạ Man Utd tại Cúp FA, và đặc biệt, bàn thắng phút cuối trước Leicester mang về hat-trick đầu tiên trong lịch sử Wolves tại giải đấu cao nhất bóng đá Anh.

Sang mùa 2019-2020, Jota ghi thêm hai hat-trick nữa ở Europa League, hợp cùng Raul Jimenez thành cặp tiền đạo lợi hại, và tiếp tục tạo ra nhiều khoảnh khắc kỳ diệu cho đội bóng bằng phong cách phiêu lưu, những pha đi bóng táo bạo và tinh thần đầy nhiệt huyết của Jota. "Yêu bóng đá, xem mọi trận đấu có thể. Cậu ấy là một trong những cầu thủ tận tâm nhất tôi từng làm việc cùng", Nuno Espirito Santo, HLV của Jota tại Wolves thời đó, nói về học trò.

Trong mùa cuối khoác áo Wolves, Jota dự đoán Liverpool sẽ vô địch Ngoại hạng Anh mùa đó, điều về sau thành hiện thực. Và vì việc đó, anh được cho là fan của Liverpool. Nhưng trên thực tế, đội bóng Anh Jota thích nhất lại là Everton - kình địch cùng thành phố của Liverpool. "Tôi thích xem Everton thi đấu, nhất là khi họ chơi trên sân nhà. Đó không phải là đội bóng tranh chức vô địch, nhưng luôn khiến các đội lớn gặp khó khăn. Tôi yêu tinh thần chiến đấu và sự quyết liệt của họ. Họ không bao giờ bỏ cuộc".

Tinh thần chiến đấu và không bao giờ bỏ cuộc ấy cũng chính là những phẩm chất nổi bật ở Jota, bên cạnh khả năng bao quát nhiều vị trí trên hàng công nhờ khả năng dứt điểm tốt bằng cả hai chân, luôn hết mình vì tập thể, bất kể phải làm kép phụ. Và những điều đó giúp Jota lọt vào mắt xanh của HLV Jurgen Klopp.

Jota dứt điểm ghi bàn giúp Liverpool hạ Everton ở vòng 30 Ngoại hạng Anh trên sân Anfield ngày 2/4/2025. Ảnh: Reuters

"Chúng tôi chiêu mộ Jota vì cậu ấy có khát khao và nhiệt huyết", Klopp giải thích lý do Liverpool chi 48 triệu USD để tuyển mộ Jota hè 2020. Khi đó, HLV người Đức cần một phương án giảm tải cho bộ ba tấn công chủ lực Sadio Mane, Mo Salah và Roberto Firmino. Danh sách ứng viên có Timo Werner, Jonathan David, Ismaila Sarr và Jota, nhưng Klopp chọn cầu thủ Bồ Đào Nha vì anh không ngại thử thách.

Trong 4 mùa thi đấu dưới trướng Klopp, Jota lần lượt ghi 13, 21, 7 rồi 15 bàn cho Liverpool trên mọi mặt trận. Đó là những con số đáp ứng hoặc thậm chí vượt kỳ vọng cho một phương án dự phòng trên hàng công. Bất chấp những đóng góp đó, Jota vẫn cùng vô duyên với vinh quang ở Ngoại hạng Anh, dù Liverpool luôn là ứng viên đua vô địch nặng ký trước mỗi mùa giải.

Cơn khát chức VĐQG tưởng chừng sẽ thêm dài với Jota, khi Liverpool không được đánh giá cao ở mùa vừa qua vì Klopp rời đi còn tân HLV Arne Slot vẫn bị hoài nghi về năng lực. Bản thân Jota cũng trải qua mùa giải khó khăn nhất ở Anfield vì chấn thương khiến anh có số phút thi đấu ít nhất kể từ khi gia nhập đội. Nhưng số phận lần này lại mỉm cười với Jota, khi đội nhà sớm vươn lên dẫn đầu cuộc đua, tận dụng tốt đà sa sút của Man City, sự thiếu ổn định của Arsenal để vô địch sớm 4 vòng.

Jota đặt tay lên logo đội bóng trong tiệc mừng vô địch Ngoại hạng Anh trên sân Anfield ngày 26/5 trong lần cuối cùng xuất hiện trước người hâm mộ Liverpool. Ảnh: EPA

Với chỉ 6 bàn ghi được - ít nhất tại Ngoại hạng Anh trong 5 mùa anh khoác áo, Jota vẫn ghi dấu ấn đậm nét vào hành trình vô địch bằng một bàn thắng đặc biệt vào đầu tháng 4. Đó cũng là bàn thắng trong trận derby Merseyside nảy lửa, vào lưới chính đội bóng anh yêu thích nhất - Everton, và cũng là bàn thắng cuối cùng Jota ghi trong màu áo Liverpool.

Trận derby đó đến vào lúc phong độ của Jota bị nghi ngờ nhất, niềm tin anh sẽ trở lại cũng ít nhiều lung lay. Nhưng số phận như sắp đặt cho tiền đạo Bồ Đào Nha chọn đúng thời khắc đó để trở lại, để khiến CĐV Liverpool phải hát vang vọng tên anh trên khắp khán đài, bằng một bàn thắng đậm phong cách cá nhân.

Từ phía sau, Jota áp sát, tranh chấp với Jame Garner khiến cầu thủ đối phương mất bóng ngay trước mép khu vực 16m50. Bóng văng về phía Luis Diaz và tiền đạo Colombia lập tức giật gót lại cho Jota. Chỉ bằng hai cú chạm, Jota đồng thời đảo bóng, lừa qua Idrissa Gueye rồi James Tarkowski, trước khi sút chân phải hạ gục thủ môn Jordan Pickford.

Cảm xúc bùng nổ trên sân và trên khán đài cho thấy bàn thắng này ý nghĩa đến nhường nào. Niềm vui và sự giải tỏa tràn ngập khi Jota chỉ tay vào logo trên áo, trước khi đồng đội Curtis Jones nhảy lên lưng anh trong niềm hân hoan. Bàn thắng đó của Jota giúp Liverpool thắng trận derby, vượt qua một chướng ngại vật quan trọng, để tiến gần hơn đến vinh quang, trước khi anh cùng đội nâng cao chiếc cup vô địch trên sân nhà Anfield ở vòng cuối.