"Mối quan hệ mà chúng ta có với Mỹ dựa trên hội nhập sâu sắc về kinh tế và hợp tác chặt chẽ về an ninh, quân sự đã kết thúc", Thủ tướng Canada Mark Carney nói hôm 27/3.

Phát biểu được đưa ra sau khi Tổng thống Donald Trump công bố kế hoạch đánh thuế với xe nhập khẩu vào Mỹ, dự kiến có hiệu lực vào tuần tới và có thể gây thiệt hại nặng nề cho ngành công nghiệp ôtô Canada, nơi tạo ra khoảng 500.000 việc làm.

Thủ tướng Carney gọi mức thuế ôtô 25% của ông chủ Nhà Trắng là "vô lý", cho rằng chúng vi phạm các thỏa thuận thương mại hiện có giữa hai nước. Ông cảnh báo rằng Tổng thống Trump đã "thay đổi vĩnh viễn" quan hệ giữa Canada với Mỹ và sẽ "không có đường quay trở lại", bất kể các thỏa thuận thương mại trong tương lai diễn ra theo chiều hướng như thế nào.

Thủ tướng Carney phát biểu sau cuộc họp nội các hôm 27/3 để thảo luận vấn đề thuế ôtô của Mỹ. Ảnh: AFP

"Phản ứng của chúng ta trước mức thuế quan mới nhất là đấu tranh, bảo vệ và xây dựng. Chúng ta sẽ chống lại thuế quan từ phía Mỹ bằng các hành động thương mại tương ứng của riêng mình, hành động này sẽ có tác động tối đa ở Mỹ và tối thiểu ở Canada", ông nói.

Ông Carney nhậm chức Thủ tướng Canada hôm 14/3, thay thế người tiền nhiệm Justin Trudeau. Theo thông lệ, lãnh đạo mới của Canada sẽ ưu tiên điện đàm với Tổng thống Mỹ ngay sau khi nhậm chức, nhưng Thủ tướng Carney và Tổng thống Trump đến nay vẫn chưa liên lạc.

Thủ tướng Carney cho hay Nhà Trắng đã liên hệ để lên lịch cuộc gọi và sẽ nói chuyện với Tổng thống Trump trong một hoặc hai ngày tới. Ông thêm rằng sẽ không đàm phán thương mại cho đến khi Tổng thống Trump "thể hiện tôn trọng", đặc biệt bằng cách chấm dứt những tuyên bố về biến Canada thành bang thứ 51 của Mỹ.

Tổng thống Trump ngày 26/3 công bố kế hoạch áp thuế nhập khẩu 25% "với toàn bộ xe hơi không sản xuất tại Mỹ", cao gấp 10 lần hiện tại. Thuế mới sẽ có hiệu lực ngày 2/4. Đây cũng là ngày ông Trump dự định công bố thuế nhập khẩu đối ứng với các đối tác thương mại của Mỹ.

Vũ Hoàng (Theo AFP)