Sau khi ông Donald Trump đắc cử Tổng thống hồi năm ngoái, Thị trưởng thủ đô Washington Muriel Bowser đã bay tới khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida để gặp ông.

Khi đảng Cộng hòa gây áp lực với bà về dòng chữ "Black Lives Matter" (Mạng người Da màu Quan trọng) khổng lồ được lắp đặt trước Nhà Trắng trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, Thị trưởng Bowser đồng ý dỡ bỏ nó. Lý do bà đưa ra là thành phố còn có những vấn đề quan trọng hơn cần giải quyết, đặc biệt là cuộc khủng hoảng liên quan đến chính sách cắt giảm việc làm liên bang mà ông Trump ban hành trong năm nay.

Thị trưởng Muriel Bowser trong một cuộc họp báo tại Washington DC hôm 11/8. Ảnh: Reuters

Giờ đây, khi ông Trump quyết định trực tiếp kiểm soát Sở Cảnh sát thủ đô và điều động Vệ binh Quốc gia tới Washington, Thị trưởng Bowser phải đương đầu với thử thách có lẽ là lớn nhất từ trước đến nay đối với khả năng lãnh đạo cũng như điều hướng mối quan hệ với Nhà Trắng của bà.

Sau khi ông Trump tước quyền kiểm soát lực lượng cảnh sát khỏi tay chính quyền thành phố, bà Bowser hôm 11/8 gọi đây là hành động "chưa từng có tiền lệ và gây bất an", cho rằng nó sẽ bào mòn quyền tự chủ của thành phố. Tuy nhiên, bà vẫn giữ bình tĩnh, không thể hiện nỗi giận dữ hay chỉ trích trực tiếp ông chủ Nhà Trắng.

"Tôi không thể nói như vậy, bởi một số lời lẽ trong quá khứ từng khiến chúng tôi rất ngạc nhiên", bà nói nhưng không giải thích cụ thể.

Vài phút sau, Thị trưởng Bowser đổi giọng, cho rằng động thái can thiệp của chính quyền liên bang vào hệ thống trị an ở Washington có thể mang lại lợi ích cho thành phố, đồng thời cho hay bà không có thẩm quyền pháp lý để ngăn cản kế hoạch do Tổng thống đề ra.

"Việc chúng ta có thêm lực lượng thực thi pháp luật hiện diện ở các khu dân cư có thể là một điều tích cực", bà nói.

Một ngày sau, Bowser lại thể hiện giọng điệu mạnh mẽ hơn trong cuộc trò chuyện trực tuyến với các lãnh đạo cộng đồng.

Khi các lãnh đạo cộng đồng ở Washington đặt câu hỏi người dân thủ đô có thể làm gì, bà tuyên bố: "Đây là lúc cộng đồng cần hành động và tất cả chúng ta cần làm những gì có thể để bảo vệ thành phố và quyền tự chủ, để bảo vệ 'quyền tự quản' của chúng ta, chống lại ông ấy và đảm bảo chúng ta có thể bầu ra một Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát để tạo bức tường ngăn động thái như vậy".

Ngày 13/8, khi trả lời câu hỏi về mối quan hệ với Tổng thống Trump, bà cho biết quan hệ giữa họ "vẫn luôn như vậy".

"Thị trưởng Washington và Tổng thống Mỹ chắc sẽ luôn có nhiều tương tác hơn bất kỳ lãnh đạo thành phố nào khác trên đất nước. Vì thế, chúng tôi sẽ tiếp tục làm công việc của mình", bà nói.

Giọng điệu của Thị trưởng Bowser được cho là khá nhẹ nhàng so với những tiếng nói phản đối Tổng thống Trump khác trong đảng Dân chủ.

Lãnh đạo phe thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries đã chỉ trích Tổng thống Trump là người không có uy tín trong lĩnh vực luật pháp và trật tự, gọi Nhà Trắng là nơi "gây nhiều thiệt hại nhất cho người Mỹ hiện nay".

Các đảng viên Dân chủ khác như Thị trưởng Los Angeles Karen Bass, người từng phải đối phó với việc Tổng thống Trump điều động Vệ binh Quốc gia tới thành phố của bà, cũng không đồng tình trước hành động từ ông chủ Nhà Trắng.

"Với tôi, tất cả chỉ là một chiêu trò và tôi cho rằng quân đội Mỹ không nên được sử dụng cho các chiêu trò chính trị", bà nói.

Christina Henderson, ủy viên hội đồng thành phố Washington, cho biết bà đồng cảm với thế khó của Thị trưởng Bowser. Henderson lưu ý rằng phải đến năm 1973, quốc hội mới cho phép cư dân thủ đô Washington bầu thị trưởng, thành viên hội đồng và ủy viên khu phố, nhưng lại cấm hội đồng ban hành một số quy định nhất định. Washington được coi là một đặc khu, nhưng không có nghị sĩ đại diện tại Hạ viện hay Thượng viện Mỹ.

"Bạn sẽ không muốn trở thành một thị trưởng đánh mất quyền tự quản và sẽ không còn thị trưởng nào kế nhiệm mình", Henderson nói.

Trước câu hỏi bà có dự định phản ứng mạnh mẽ hơn trước hành động của Tổng thống Trump hay không, Thị trưởng Bowser vẫn trả lời một cách uyển chuyển, tránh đối đầu trực diện với ông chủ Nhà Trắng.

"Thái độ của tôi sẽ phù hợp với những gì tôi nghĩ là quan trọng đối với thành phố và điều quan trọng đó là chúng tôi có thể chăm sóc công dân của mình", bà nhấn mạnh.

Tom Sherwood, nhà phân tích chính trị cho đài phát thanh công cộng WAMU của Washington, đánh giá bà Bowser đang cố gắng hành động một cách có chiến lược.

"Tôi tin Thị trưởng đã làm tất cả những gì có thể để ứng phó với thái độ thay đổi thất thường của Tổng thống Trump", Sherwood nói. "Trong mắt Tổng thống, Washington là một thành phố quá tự do, với người da màu chiếm phần lớn, không quan tâm đến việc chống tội phạm và điều đó khiến Thị trưởng và hội đồng thành phố trở thành mục tiêu chính".

Trái với thái độ hòa hoãn của Thị trưởng Bowser, những tiếng nói phản đối Tổng thống Trump đang ngày càng trở nên gay gắt hơn trên đường phố Washington.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Allentown, Pennsylvania, ngày 3/8. Ảnh: AP

Dự án Free DC, phong trào được thành lập nhằm yêu cầu chính phủ trao quyền tự chủ cho thủ đô Washington, tuần qua đã tổ chức một cuộc biểu tình phản đối hành động của chính quyền Trump. Các nhà tổ chức cáo buộc Tổng thống đang cố gắng kích động bạo lực và so sánh việc bắt những người nghi là nhập cư bất hợp pháp không khác gì "bắt cóc".

Nee Nee Taylor, giám đốc phụ trách tổ chức của Free DC, bày tỏ hoài nghi về hiệu quả của việc tăng cường cảnh sát trên đường phố Washington so với việc đầu tư vào các chương trình xã hội để nâng đỡ những người dễ bị tổn thương nhất.

Khi được hỏi liệu bà có thất vọng vì Thị trưởng Bowser không phản ứng mạnh mẽ như những gì cộng đồng mong muốn hay không, Taylor cho biết bà nghĩ người đứng đầu thành phố đang làm tất cả những gì có thể.

"Tôi cho rằng bà ấy đã làm hết khả năng của mình khi mà Washington không phải một bang với mức độ quyền lực cao hơn", Taylor nói.

Vũ Hoàng (Theo CNN, AFP, Reuters)