Đài ABC của Australia hôm 19/5 cho biết những chiếc M1A1 Abrams đầu tiên trong lô 49 xe tăng nước này cam kết viện trợ cho Ukraine đã được đưa lên tàu hàng, nhưng thêm rằng chính phủ Australia không tiết lộ vị trí hiện tại và thời gian tàu cập cảng ở châu Âu "vì lý do an ninh".
Động thái chỉ có thể diễn ra sau khi Washington phê duyệt kế hoạch của Canberra, nhưng một số quan chức Mỹ vẫn bày tỏ "thất vọng và bực bội" trước quyết định chuyển xe tăng Abrams của Australia cho Ukraine.
"Năm ngoái, từ trước khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng, chúng tôi đã cảnh báo Australia rằng chuyển số xe tăng Abrams đó đến Ukraine sẽ rất phức tạp. Quân đội Ukraine sẽ rất khó duy trì hoạt động của số xe tăng Abrams này khi chúng tới chiến trường", một người nói.
 |
Xe tăng M1A1 của Australia tham gia diễn tập tháng 7/2011. Ảnh: US Army |
Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles sau đó xác nhận lô Abrams đầu tiên đã rời cảng, nhưng từ chối cho biết liệu Washington có thể hiện lo ngại về kế hoạch chuyển xe tăng cho Kiev hay không. "Chúng tôi đã phối hợp rất chặt chẽ với Ukraine và Mỹ để đảm bảo hoạt động này có thể diễn ra", ông nói.
Quan chức quốc phòng Australia tháng trước cũng thể hiện lo ngại rằng chuyển giao xe tăng Abrams không phải cách tốt nhất để hỗ trợ Ukraine.
"Chúng tôi bắt đầu phải đặt câu hỏi là liệu họ có thật sự muốn tiếp nhận số xe tăng này không. Phần nóc xe là điểm yếu lớn nhất của dòng Abrams, trong khi thiết bị bay không người lái (drone) tự sát đang rất phổ biến ở chiến trường Ukraine", người này nói.
Australia năm 2007 mua 59 xe tăng chủ lực M1A1, song chúng chưa bao giờ thực chiến. Số xe này đã bị loại biên và quân đội Australia sẽ thay chúng bằng biến thể M1A2 SEP v3 mới hơn.
Chính phủ Australia tháng 10/2024 thông báo sẽ gửi 49 chiếc M1A1 cho Ukraine theo gói viện trợ trị giá hơn 163 triệu USD. Tuy nhiên, ràng buộc trong hợp đồng yêu cầu Australia phải được Mỹ chấp thuận trước khi chuyển xe tăng cho bên thứ ba như Ukraine.
Một số quan chức Mỹ hồi tháng 4 tiết lộ Lầu Năm Góc từng cảnh báo Australia không nên viện trợ xe tăng Abrams đời cũ cho Ukraine, do chúng đòi hỏi chi phí hậu cần cao và khó bảo dưỡng.
Mỹ đã chuyển tổng cộng 31 xe tăng M1A1SA Abrams cho Ukraine, đủ trang bị cho một tiểu đoàn thiết giáp. Ukraine từng tuyên bố mẫu xe tăng có giá 10 triệu USD của Mỹ sẽ là vũ khí quan trọng để giúp họ chọc thủng phòng tuyến đối phương.
Tuy nhiên, lực lượng xe tăng này hứng chịu nhiều thiệt hại dù chỉ triển khai hạn chế, không tham gia các chiến dịch đột kích hiệp đồng như học thuyết quân sự của NATO.
Oryx, trang phân tích thông tin chiến sự có trụ sở tại Hà Lan, ước tính Ukraine đã mất ít nhất 22 chiếc Abrams từ khi loại xe này tham chiến tháng 2/2024. Điều này đồng nghĩa Ukraine đã mất hơn 2/3 lực lượng Abrams, trong khi số còn lại chưa rõ khả năng chiến đấu. Mối đe dọa từ drone tự sát cũng khiến Kiev phải rút gần như toàn bộ những xe tăng Abrams còn lại khỏi tiền tuyến.
Nguyễn Tiến (Theo ABC, AFP, AP)
