Cựu tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol sáng nay rời nhà riêng đến Tòa án Quận Trung tâm Seoul dự phiên xử đầu tiên về cáo buộc nổi loạn do lệnh thiết quân luật hồi cuối năm ngoái, tội danh có thể chịu án chung thân hoặc tử hình. Đây cũng là phiên tòa hình sự đầu tiên xét xử cựu tổng thống Yoon sau khi ông bị Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc phế truất hồi đầu tháng.

Tại phiên tòa, các thẩm phán yêu cầu ông Yoon trình bày họ tên, ngày sinh và các thông tin cá nhân khác, trước khi công tố viên đọc bản luận tội. Cơ quan công tố cho rằng ông Yoon đã "lên kế hoạch kích động một cuộc nổi loạn nhằm lật đổ trật tự hiến pháp", đưa ra các bằng chứng cáo buộc ông đã lên kế hoạch thiết quân luật từ trước và triển khai quân đội đến quốc hội với lệnh cắt điện, phá cửa sổ.

Ông Yoon, người từng là công tố viên, sau đó dành 40 phút để tự bào chữa, yêu cầu tòa chiếu phần trình bày của bên công tố lên màn hình, rồi tự bác bỏ từng điểm một.

"Thiết quân luật không phải là đảo chính. Tôi cho rằng không có căn cứ pháp lý để coi một sự kiện chỉ kéo dài vài giờ, không bạo lực, chấp nhận hủy lập tức theo yêu cầu của quốc hội là một cuộc nổi loạn", cựu tổng thống Hàn Quốc phát biểu tại tòa.

Ông Yoon khẳng định ông không có ý định làm tê liệt quốc gia, lập luận thiết quân luật là cần thiết để "cảnh báo người dân về đảng đối lập cản trở chính phủ bằng cách luận tội hơn 20 quan chức".

Tổng thống Hàn Quốc bị phế truất Yoon Suk-yeol (giữa) rời dinh thự ngày 11/4. Ảnh: Reuters

"Đây là kiểu 'thông điệp thiết quân luật' ôn hòa gửi đến quốc gia. Tôi biết lệnh thiết quân luật sẽ kết thúc chỉ trong vòng nửa ngày đến một ngày", ông Yoon nói, cho biết ông đã truyền đạt ý định này với cựu bộ trưởng quốc phòng Kim Yong-hyun, nhưng giới chức quân đội "dường như hành động quá giới hạn".

Tòa án sẽ xem xét lời khai của hai sĩ quan quân đội được các công tố viên triệu tập vào chiều nay, trong đó có một người khẳng định được cấp trên chỉ đạo "lôi các nghị sĩ đang họp để dỡ lệnh thiết quân luật ra khỏi nhà quốc hội". Ông Yoon cũng đã phủ nhận điều này.

Phiên tòa xét xử ông Yoon dự kiến kéo dài. "Tòa có thể ra phán quyết đầu tiên vào khoảng tháng 8, nhưng vụ án này có khoảng 70.000 trang tài liệu cùng lượng lớn nhân chứng. Nếu cần, tòa có thể kéo dài quá trình xét xử", luật sư Min Kyoung-sic nói.

Nếu bị tuyên có tội, ông Yoon sẽ trở thành tổng thống Hàn Quốc thứ ba bị kết tội nổi loạn, sau hai lãnh đạo quân sự liên quan đến các cuộc đảo chính năm 1979 là ông Chun Doo-hwan và ông Roh Tae-woo.

"Giới chuyên gia pháp lý cho biết tiền lệ từ các cuộc đảo chính trước đó có thể được viện dẫn trong vụ án này, khi đều liên quan đến lệnh huy động lực lượng vũ trang", ông Min nói.

Đức Trung (Theo AFP, Reuters)