Khi được phóng viên hỏi hôm 30/5 rằng ông muốn gửi thông điệp gì tới sinh viên Trung Quốc đang theo học tại Mỹ, Tổng thống Donald Trump khẳng định: "Họ sẽ ổn thôi. Mọi chuyện đều sẽ ổn".

"Chúng tôi chỉ muốn kiểm tra từng sinh viên đang theo học tại Mỹ. Việc này cũng áp dụng với tất cả trường đại học", người đứng đầu Nhà Trắng cho hay.

Thông điệp mềm mỏng hơn của ông Trump được đưa ra sau khi thẩm phán liên bang ở Massachusetts hôm 29/5 gia hạn lệnh chặn với chính quyền Trump, cho phép Đại học Harvard tiếp tục tuyển du học sinh trong thời gian chờ xử lý vụ kiện giữa trường với chính quyền.

Chính quyền Trump đang trong cuộc chiến với các trường đại học, đặc biệt là Đại học Harvard, khi yêu cầu cung cấp danh sách những sinh viên mà chính phủ quan tâm. Harvard từ chối thực hiện yêu cầu này.

"Tôi không biết tại sao Harvard không cung cấp cho chúng tôi danh sách. Chắc hẳn có uẩn khúc gì đó. Họ nên cung cấp danh sách và tự thoát khỏi rắc rối", ông Trump nói và nhấn mạnh rằng ngôi trường danh tiếng này không muốn cung cấp danh sách vì trong đó "có những cái tên được cho là khá tiêu cực".

"Chúng tôi muốn những du học sinh đến đây là những người yêu nước Mỹ, đóng góp cho đất nước chúng tôi và trân trọng quốc gia này", ông Trump nói thêm.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng ngày 20/5. Ảnh: AFP

Ngoại trưởng Marco Rubio ngày 28/5 tuyên bố Bộ Ngoại giao sẽ phối hợp với Bộ An ninh Nội địa để thu hồi quyết liệt thị thực của sinh viên Trung Quốc. Nhóm bị thu hồi thị thực gồm những người có liên hệ với chính quyền Trung Quốc hoặc đang theo học các lĩnh vực quan trọng.

Ông cũng nói rằng Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ sửa đổi các tiêu chí cấp thị thực để tăng cường xem xét kỹ lưỡng tất cả đơn xin thị thực trong tương lai từ Trung Quốc và đặc khu hành chính Hong Kong của nước này.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc mô tả động thái của Mỹ là vô cớ, "mang tính chính trị và phân biệt đối xử", gây tổn hại nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của sinh viên Trung Quốc cũng như làm gián đoạn hoạt động trao đổi văn hóa bình thường giữa hai nước. Trung Quốc cũng đã gửi công hàm cho phía Mỹ.

Số lượng du học sinh Trung Quốc tại Mỹ đã giảm từ khoảng 370.000 hồi năm 2019 xuống còn khoảng 277.000 vào năm 2024, một phần do căng thẳng gia tăng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới và sự giám sát chặt chẽ hơn của chính phủ Mỹ đối với một số sinh viên Trung Quốc.

Đầu năm nay, chính quyền Trump đã thu hồi thị thực của hàng nghìn sinh viên quốc tế, chủ yếu do họ tham gia các hoạt động phản đối cuộc chiến của Israel ở Dải Gaza. Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan sau đó khôi phục hơn 1.500 đơn xin cấp thị thực của sinh viên nước ngoài.

Trung bình, sinh viên quốc tế chiếm chưa đến 6% tổng số sinh viên đại học tại Mỹ, thấp hơn nhiều so với Anh, nơi con số này lên tới 25%.

Huyền Lê (Theo AFP, Bloomberg)