Reuters hôm 30/5 dẫn hai nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết giới chức Nhật Bản ngày càng lo ngại nguy cơ Chương trình Tác chiến Trên không Toàn cầu (GCAP), dự án hợp tác phát triển chiến đấu cơ thế hệ 6 giữa nước này với Anh và Italy, sẽ không đạt mục tiêu đưa tiêm kích vào biên chế từ năm 2035.

"Điều này có thể buộc Nhật Bản lấp đầy khoảng trống về năng lực phòng không bằng cách mua thêm tiêm kích F-35 Mỹ hoặc nâng cấp các máy bay cũ", một nguồn tin cho hay.

Mô hình tiêm kích thuộc dự án GCAP tại triển lãm quốc phòng ở Nhật Bản hôm 21/5. Ảnh: Reuters

Một trong hai nguồn tin nói GCAP đang chậm tiến độ do Anh và Italy không tích cực tham gia, thêm rằng thời điểm triển khai phi cơ đầu tiên có thể bị lùi đến sau năm 2040. Các bên dường như cũng mất quá nhiều thời gian để thống nhất quan điểm về cách thức vận hành tiêm kích.

Tờ Asahi trước đó Tổng thống Donald Trump đã đề cập tiêm kích F-47 trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba hôm 23/5, khuyến khích lãnh đạo Nhật Bản cân nhắc mua chiến đấu cơ do Mỹ sản xuất.

Khi được hỏi, phát ngôn viên cơ quan mua sắm thuộc Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết mục tiêu triển khai tiêm kích GCAP vào năm 2035 vẫn được giữ nguyên, thêm rằng nước này sẽ bắt đầu loại biên tiêm kích hạng nhẹ F-2 vào cùng giai đoạn. "Tôi không biết về kế hoạch mua thêm F-35 nào cả", người này nói.

Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Anh nhấn mạnh GCAP đang đạt "tiến triển mạnh mẽ" và ba nước vẫn nỗ lực để hoàn thành mục tiêu đề ra.

Bộ Quốc phòng Italy chưa đưa ra phản hồi.

Một số chuyên gia cho rằng khả năng mua thêm tiêm kích tàng hình F-35 sẽ là quân bài mặc cả của Nhật Bản trong đàm phán về thuế quan với Mỹ. "Tokyo mua thiết bị quốc phòng sẽ giúp tăng thặng dư thương mại của Washington, điều này có thể được xem xét", Ryosei Akazawa, trưởng đoàn đàm phán của Nhật Bản, cho biết trước vòng đối thoại mới với Mỹ.

Tiêm kích F-35A Nhật Bản tại tỉnh Aomori năm 2018. Ảnh: AFP

Dự án GCAP được công bố hồi tháng 9/2022, với mục tiêu phát triển mẫu tiêm kích trang bị các công nghệ hiện đại nhất nhằm thay thế dòng Typhoon trong biên chế không quân Anh và Italy, cũng như Mitsubishi F-2 của Nhật Bản.

Bộ trưởng Quốc phòng Italy Guido Crosetto hồi tháng 4 ám chỉ Anh không chia sẻ hết công nghệ khi hợp tác phát triển tiêm kích GCAP và kêu gọi nước này ngừng "ích kỷ".

Phạm Giang (Theo Reuters)