Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ gặp nhau tại bang Alaska ngày 15/8. Các quan chức hai nước đã đón nhận nồng nhiệt quyết định tổ chức cuộc họp tại bang này. Thống đốc Alaska Mike Dunleavy mô tả bang này "là cầu nối giữa các quốc gia và là địa điểm chiến lược nhất thế giới" cho cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Nga.

"Bang Alaska chỉ nằm cách lãnh thổ Nga hơn 3 km, không nơi nào khác có vai trò quan trọng hơn chúng tôi về quốc phòng, an ninh năng lượng và vị thế dẫn dắt ở Bắc Cực", Thống đốc Dunleavy viết.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: AFP

Yuri Ushakov, trợ lý Tổng thống Nga phụ trách chính sách đối ngoại, cũng mô tả bang Alaska là địa điểm gặp gỡ hợp lý. "Việc phái đoàn của chúng tôi chỉ cần bay qua eo biển Bering để đến dự hội nghị quan trọng, được mong đợi giữa hai nước là điều hợp lý", ông Ushakov nói.

Báo Komsomolskaya Pravda của Nga cũng ca ngợi việc lựa chọn Alaska làm địa điểm tổ chức cuộc gặp, cho rằng hai bên có nhiều lợi ích chung ở Bắc Cực và có thể tiến hành các dự án chung trong tương lai. "Alaska không có chỗ cho người ngoài. Chỉ Tổng thống Putin và Tổng thống Trump đến đó, không Zelensky, không châu Âu", tờ báo viết.

Alaska có mối liên hệ sâu sắc với lịch sử và văn hóa Nga, bắt nguồn từ khi Đế quốc Nga khai phá vùng đất này vào thế kỷ 18. Tuy nhiên, Sa hoàng Alexander II năm 1867 đã bán vùng đất này cho Mỹ với giá 7,2 triệu USD.

Alaska sau đó trở thành một bang của Mỹ, nhưng các cộng đồng nói tiếng Nga vẫn hiện diện tại đây. Các nhà thờ Chính thống giáo Nga trải khắp từ quần đảo Aleutian xa xôi cho tới thành phố lớn nhất bang là Anchorage.

"Văn hóa và lịch sử Nga đã ăn sâu vào Alaska. Có rất nhiều dấu tích của di sản quan hệ Nga - Mỹ", Brandon Boylan, giáo sư Đại học Alaska Fairbanks, nhận xét.

Tuy nhiên, nhiều người Alaska cũng lo ngại hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga cuối tuần này sẽ gây ảnh hưởng lớn đối với ngành du lịch đang vào mùa cao điểm ở đây.

Tháng 8 là thời điểm du khách đến nhiều thứ hai ở Alaska, chỉ sau tháng 7. Theo Hiệp hội Du lịch Alaska, khoảng 2,7 triệu du khách đã đến bang này từ tháng 5 đến tháng 9/2024, phần lớn bằng du thuyền hoặc máy bay. Việc hai bên tổ chức hội nghị thượng đỉnh có thể dẫn đến hoạt động cấm đường, cấm bay, ảnh hưởng đến hoạt động du lịch của bang

Theo Anchorage Daily News, khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến thăm thành phố Anchorage vào năm 2017 sau cuộc gặp ông Trump tại Mar-a-Lago, đường cao tốc Seward đã bị đóng khi lãnh đạo Trung Quốc quyết định đi tham quan ngắm cảnh.

Nếu hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga được tổ chức tại một trong 9 căn cứ quân sự Mỹ ở Alaska, ảnh hưởng tới du lịch và cuộc sống tại bang này sẽ được giảm thiểu. Tuy nhiên, Căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson chỉ nằm cách sân bay đông đúc nhất bang tại Anchorage gần 30 km, nên du khách có thể bị ảnh hưởng từ lệnh cấm bay.

Vị trí Alaska. Đồ họa: Google Maps

Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Alaska đóng vai trò tuyến đầu trong hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ trước Liên Xô. Alaska sau đó trở thành trung tâm của nỗ lực tăng cường quan hệ giữa Mỹ và Liên bang Nga.

Tuy nhiên, chiến sự Ukraine đã đảo ngược tiến trình cải thiện quan hệ hai bên, giáo sư Boylan, chuyên gia nghiên cứu vai trò của Alaska trong quan hệ Nga - Mỹ, nói. Gần đây, một số blogger, học giả Nga đã đề cập nhiều hơn đến ý tưởng "đòi lại" Alaska từ Mỹ.

"Nếu căng thẳng Mỹ - Nga leo thang, Alaska sẽ lại là nơi cảm nhận rõ nhất", Boylan nhận định.

David Ramseur, cựu trợ lý thống đốc Alaska, cho hay chiến sự Ukraine đã thực sự giáng đòn vào mối quan hệ hợp tác kinh doanh, trao đổi học thuật giữa Alaska và Nga.

Năm 2023, chính quyền thành phố Anchorage đã cắt quan hệ "kết nghĩa" hàng thập kỷ với thành phố Magadan ở Siberia để phản đối chiến sự Ukraine. Tuy nhiên, người dân ở Juneau, thủ phủ Alaska, đã bỏ phiếu nhất trí tiếp tục duy trì quan hệ kết nghĩa với thành phố Vladivostok của Nga.

Thị trưởng Anchorage Suzanne LaFrance cho biết bà chưa nhận được bất kỳ thông tin nào về việc thành phố sẽ tổ chức cuộc gặp giữa ông Trump và ông Putin, nhưng nhấn mạnh Alaska "không còn lạ gì với việc đón tiếp các lãnh đạo".

Ông Trump đã đến Alaska ít nhất 5 lần kể từ khi nhậm chức nhiệm kỳ đầu năm 2017, chủ yếu để dừng chân tại Căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson ở Anchorage. Cuộc gặp với ông Putin sẽ đánh dấu chuyến thăm chính thức đầu tiên của Tổng thống Mỹ đến bang này kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ hai.

Người dân tản bộ tại Anchorage, tháng 11/2022. Ảnh: AFP

Thượng nghị sĩ bang Alaska thuộc đảng Cộng hòa Lisa Murkowski hy vọng các cuộc đàm phán sẽ giúp chấm dứt chiến sự Ukraine dựa trên những điều kiện công bằng.

Trong khi đó, Eric Croft, chủ tịch đảng Dân chủ tại Alaska, coi cuộc gặp này là minh chứng cho thấy ông Trump đã không thực hiện được lời hứa chấm dứt chiến sự trong những ngày đầu nhiệm kỳ.

"Chúng tôi mong chiến sự Gaza và Ukraine được giải quyết. Người Alaska đang lo lắng hơn về lạm phát, cắt giảm Medicaid và truyền thông, nhưng nếu ông Putin và ông Trump cần, chúng tôi sẵn sàng tiếp đón", ông Croft nói.

Đức Trung (Theo Washington Post, Politico, RIA Novosti)