"Hòa bình chỉ là tạm bợ, cho đến khi Nhà nước Israel và Nhà nước Palestine tồn tại vĩnh viễn. Australia sẽ công nhận quyền được thành lập nhà nước của người dân Palestine", Thủ tướng Australia Anthony Albanese hôm nay cho hay.

Theo Thủ tướng Albanese, Chính quyền Palestine đã đảm bảo với ông rằng Hamas "sẽ không có vai trò nào" trong Nhà nước Palestine tương lai.

"Đây là lúc cơ hội xuất hiện và Australia sẽ hợp tác với cộng đồng quốc tế để nắm bắt cơ hội này", ông nói. "Giải pháp hai nhà nước là hy vọng tốt nhất của nhân loại để phá vỡ vòng luẩn quẩn bạo lực ở Trung Đông và chấm dứt xung đột, thống khổ cùng nạn đói ở Gaza".

Thủ tướng Australia Anthony Albanese tại cuộc họp báo ở Canberra ngày 11/8. Ảnh: AFP

New Zealand cùng ngày thông báo nước này cũng đang xem xét công nhận Nhà nước Palestine. Theo Ngoại trưởng Winston Peters, nội các sẽ đưa ra quyết định vào tháng 9 và trình bày cách tiếp cận của chính phủ tại Tuần lễ Lãnh đạo Liên Hợp Quốc.

"Chúng tôi dự định cân nhắc vấn đề một cách thận trọng và sau đó hành động phù hợp với các nguyên tắc, giá trị và lợi ích quốc gia của New Zealand", Ngoại trưởng Peters cho hay. "New Zealand từ lâu đã nói rõ rằng việc chúng tôi công nhận Nhà nước Palestine chỉ là vấn đề thời điểm, không phải có thực hiện hay không".

Giải pháp hai nhà nước là ý tưởng thiết lập hai lãnh thổ tách biệt cho Israel và Palestine. Khái niệm này xuất hiện khi Liên Hợp Quốc năm 1947 chia Palestine, dưới sự ủy trị của Anh, thành hai khu vực cho người Palestine và Do Thái.

Xung đột bùng phát trong những thập kỷ sau khi Israel thành lập năm 1948 đã cản trở nỗ lực thiết lập Nhà nước Palestine. Năm 1993, trong hiệp định Oslo do Mỹ làm trung gian, Israel và Chính quyền Palestine nhất trí Palestine sẽ quản lý Bờ Tây và Gaza. Tuy nhiên, tình trạng người Do Thái ngày càng mở rộng các khu định cư ở khu vực Bờ Tây bị chiếm đóng cùng những tuyên bố từ Israel phủ nhận lãnh thổ của Palestine đang đẩy giải pháp hai nhà nước xa tầm với.

Tổng thống Emmanuel Macron ngày 24/7 thông báo Pháp sẽ công nhận Nhà nước Palestine vào tháng 9, "đúng với cam kết lịch sử của mình về nền hòa bình công bằng và lâu dài ở Trung Đông". Thủ tướng Anh Keir Starmer và Thủ tướng Canada Mark Carney cuối tháng 7 cũng tuyên bố có ý định tương tự.

Bồ Đào Nha dự kiến công nhận Nhà nước Palestine vào tháng 9 tại kỳ họp thứ 80 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc do "những diễn biến hết sức đáng lo ngại của cuộc xung đột, cả dưới góc độ nhân đạo và Israel liên tục đề cập khả năng sáp nhập các vùng lãnh thổ của người Palestine".

Động thái của Pháp, Anh và Canada gây chú ý, bởi nó đánh dấu sự thay đổi khỏi lập trường chung của phương Tây rằng sẽ chỉ công nhận Nhà nước Palestine sau khi các bên liên quan đạt được thỏa thuận về các vấn đề như biên giới và tình trạng của Jerusalem.

Israel chỉ trích quyết định công nhận Nhà nước Palestine, cho rằng động thái này làm tổn hại nỗ lực đàm phán ngừng bắn và trao trả con tin tại Dải Gaza.

Theo giới quan sát, công nhận Nhà nước Palestine chủ yếu mang ý nghĩa biểu tượng, do quân đội Israel đã kiểm soát phần lớn những vùng lãnh thổ trong tầm nhìn thành lập Nhà nước Palestine gồm Bờ Tây, Dải Gaza và Đông Jerusalem. Dù vậy, hành động như vậy từ các cường quốc phương Tây sẽ khiến Israel ngày càng bị cô lập trên trường quốc tế.

Huyền Lê (Theo AFP, Reuters)