Vương Lợi Khôn, 27 tuổi, nghiên cứu sinh tiến sĩ năm thứ hai ngành trí tuệ nhân tạo Đại học Kyoto, ngày 18/5 bị bắt vì nghi ngờ sử dụng giấy tờ giả thi hộ người khác tại một điểm thi TOEIC (Bài kiểm tra tiếng Anh giao tiếp quốc tế).
Cảnh sát phát hiện một microphone siêu nhỏ giấu trong khẩu trang và kính thông minh kết nối với điện thoại di động của Vương. Họ nghi ngờ anh ta định dùng thiết bị này để truyền đáp án cho các thí sinh đeo tai nghe không dây.
Vương bị bắt lại vào đầu tuần này vì nghi ngờ sử dụng giấy tờ tùy thân giả để thi hộ tại một địa điểm thi khác.
 |
Vương Lợi Khôn khi bị bắt hồi tháng 5. Ảnh: Yeeyi |
Sau khi bị bắt, Vương khai đang tìm việc làm thêm và nhận được tin nhắn trên mạng hứa trả tiền nếu thi hộ cũng như giúp đỡ các thí sinh khác. Anh ta bị nghi ngờ nằm trong đường dây gian lận thi cử.
Viện Giao tiếp Kinh doanh Quốc tế (IIBC), đơn vị tổ chức kỳ thi TOEIC tại Nhật Bản, từng báo cáo nhiều thí sinh Trung Quốc thi đạt điểm cao một cách đáng ngờ và được phản ánh tình trạng một số thí sinh "thì thầm bằng tiếng Trung" trong lúc thi.
Kiểm tra cho thấy trong kỳ thi hồi tháng 6/2024 và tháng 3 năm nay, có hai thí sinh có giấy tờ thi dán ảnh Vương Lợi Khôn. Hai thí sinh này đều đạt điểm trên 900, trong khi điểm tối đa là 990.
Một học giả người Nhật cho hay số lượng sinh viên Trung Quốc vào đại học Nhật tăng mạnh trong vài năm gần đây, nhưng có sự chênh lệch giữa điểm TOEIC và năng lực thực tế.
"Tôi cho rằng một vài trường hợp có điểm số cao đáng ngờ, không chỉ sinh viên Trung Quốc mà một số nước Đông Nam Á cũng có điểm cao", người này nhận xét.
"Tỷ lệ sinh viên Trung Quốc tại trường tôi rất cao và ngày càng tăng. Họ là con cái của những gia đình giàu có muốn cho con du học nhưng có thể không đủ điều kiện vào đại học ở Mỹ hay châu Âu", ông nói tiếp.
Theo ông, đại học Nhật Bản dễ vào hơn, chi phí rẻ hơn so với nước khác, thậm chí rẻ hơn những trường hàng đầu Trung Quốc. Tốt nghiệp đại học ở nước ngoài cũng đem lại cơ hội việc làm hấp dẫn hơn bởi sinh viên tốt nghiệp ở Trung Quốc những năm gần đây khó tìm việc làm.
Makoto Watanabe, giáo sư truyền thông tại Đại học Hokkaido Bunkyo, cho rằng bằng cấp của một trường đại học nước ngoài có thể "nâng cấp" triển vọng nghề nghiệp và địa vị xã hội của một người Trung Quốc.
"Sinh viên Trung Quốc bắt đầu đến Nhật Bản từ những năm 1980, nhưng sau đó họ hướng đến các nước xa hơn, coi việc vào đại học Mỹ là thành tựu cao nhất", ông nói.
Theo ông Watanabe, những người nộp đơn vào đại học Nhật gần đây thuộc hai nhóm: sinh viên có điểm tiếng Anh không đủ vào đại học Mỹ hay châu Âu và những người yêu thích văn hóa Nhật, muốn học tập và sống tại đây.
"Chúng ta có thể thấy thay đổi trong xu hướng du học của người Trung Quốc. Nguyên nhân dẫn tới sự thay đổi này là những bất ổn toàn cầu hiện nay như chiến sự Ukraine, xung đột Trung Đông, cùng với chính sách siết chặt sinh viên nước ngoài của Mỹ khiến họ có thể bị buộc rời đi bất cứ lúc nào", ông Watanabe nhận định. "Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu thấy nhiều sinh viên Trung Quốc quay lại Nhật".
Ông cho rằng nhu cầu gia tăng đồng nghĩa với việc nhiều sinh viên cần vượt qua kỳ thi TOEIC.
"Tôi cho rằng Nhật Bản không buông lỏng thi cử vì luôn có giám thị, nhưng nhiều địa điểm thi rất lớn và khó kiểm soát mọi thí sinh cùng lúc", ông nói. "Ngoài ra, những kẻ gian lận sử dụng công nghệ cao khiến việc kiểm tra khó khăn hơn. Với những vụ việc đã bị phát hiện, các trường sẽ biết cần cảnh giác với những thủ đoạn nào và chuẩn bị biện pháp ngăn chặn hữu hiệu hơn".
Đầu tháng 6, cảnh sát Tokyo xác nhận 70 công dân Trung Quốc khai báo cùng một địa chỉ cư trú khi đăng ký thi TOEIC để được xếp vào cùng một địa điểm thi. Điều tra cho thấy các sinh viên này được một tổ chức ngầm hướng dẫn và phát tai nghe trước khi đến điểm thi. Khi bị thẩm vấn, một số người thừa nhận ý định gian lận, trong đó một người khai đã trả 50.000 yên (347 USD) cho tổ chức này để được hỗ trợ.
Hồng Hạnh (Theo Yeeyi)
