"Đây không phải là cuộc chiến của chúng ta. Nhưng nếu điều đó xảy ra, quốc hội phải là cơ quan quyết định hành động theo đúng hiến pháp. Ngày mai, tôi sẽ đệ trình dự thảo Nghị quyết Quyền lực Chiến tranh, được lưỡng đảng ủng hộ, nhằm ngăn chúng ta can dự vào xung đột. Tôi mời toàn thể nghị sĩ quốc hội đồng bảo trợ cho nghị quyết này", hạ nghị sĩ Thomas Massie, một trong những thành viên đảng Cộng hòa quyết liệt phản đối can thiệp quân sự ở nước ngoài, tuyên bố ngày 17/6.

Hạ nghị sĩ Dân chủ Ro Khanna đã tuyên bố đồng bảo trợ dự thảo nghị quyết với ông Massie. Do được nghị sĩ lưỡng đảng bảo trợ và đệ trình, dự thảo được hưởng đặc quyền bỏ phiếu nhanh tại Hạ viện trong vòng 15 ngày làm việc mà không cần chờ thảo luận ở cấp ủy ban.

Văn bản nghị quyết có đoạn: "Quốc hội yêu cầu Tổng thống không sử dụng lực lượng vũ trang hoặc bất kỳ cơ quan nào của quân đội hay chính phủ Mỹ thực hiện hành động thù địch chống lại Cộng hòa Hồi giáo Iran, trừ khi được công khai ủy quyền bằng tuyên bố chiến tranh hoặc được quốc hội cho phép sử dụng vũ lực chống lại Iran".

Tuy vậy, dự thảo cũng nêu rõ rằng nghị quyết sẽ không ngăn cản các chương trình thu thập thông tin tình báo hoặc chia sẻ thông tin tình báo giữa Mỹ với các đối tác, đồng minh nếu Tổng thống xác định việc này là phù hợp và đảm bảo lợi ích an ninh quốc gia.

Tàu sân bay USS Nimitz di chuyển qua Eo biển Hormuz để vào Vùng Vịnh tháng 9/2020. Ảnh: AFP

Dự thảo nghị quyết này đã nhanh chóng nhận được sự ủng hộ từ một số hạ nghị sĩ đảng Dân chủ. Tuy nhiên, hiện chưa có thêm thành viên nào khác của đảng Cộng hòa cùng ký tên bảo trợ. Đảng Cộng hòa đang chiếm đa số tại Hạ viện Mỹ với 220 ghế, còn đảng Dân chủ có 212 ghế.

Hạ nghị sĩ Massie nhấn mạnh rằng hiến pháp Mỹ không cho phép nhánh hành pháp "tự ý tiến hành chiến tranh" chống lại một quốc gia có chủ quyền, nếu họ chưa từng tấn công Mỹ.

"Người dân Mỹ không muốn bị kéo vào một cuộc xung đột thảm họa khác ở Trung Đông. Tôi tự hào khi cùng hạ nghị sĩ Massie dẫn đầu Nghị quyết Quyền lực Chiến tranh để tái khẳng định rằng: Bất kỳ hành động quân sự nào chống lại Iran đều phải có sự phê chuẩn của quốc hội", ông Khanna nói thêm.

Tổng thống Mỹ Donald Trump những ngày qua không loại trừ khả năng sử dụng sức mạnh quân sự Mỹ để hỗ trợ Israel tấn công Iran, dù ông vẫn thúc đẩy Tehran đàm phán và ký một thỏa thuận nhằm đảm bảo nước này không bao giờ sở hữu vũ khí hạt nhân.

Xung đột giữa Tel Aviv và Tehran bùng phát từ ngày 13/6 khi Israel không kích phủ đầu Iran bằng chiến dịch "Sư tử Trỗi dậy", khiến nhiều chỉ huy cấp cao và nhà khoa học hạt nhân thiệt mạng. Iran sau đó trả đũa bằng chiến dịch "Lời hứa Đích thực 3". Chiến sự đã bước sang ngày thứ năm và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, với liên tiếp các trận tập kích qua lại giữa hai nước.

Mỹ đã hỗ trợ Israel đối phó các cuộc tập kích tên lửa của Iran, nhưng Lầu Năm Góc khẳng định các lực lượng Mỹ vẫn đang ở thế phòng thủ.

Phát biểu trên chuyên cơ Không lực Một, ông Trump nói với báo giới rằng Mỹ đang tìm kiếm "một hồi kết thực sự" cho cuộc khủng hoảng, trong đó Iran "từ bỏ hoàn toàn" chương trình hạt nhân. Ông chủ Nhà Trắng sau đó gửi thông điệp kêu gọi Iran "đầu hàng vô điều kiện", cảnh báo rằng lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei đến nay vẫn an toàn vì Mỹ "biết nơi ẩn náu nhưng chưa muốn hạ ông ấy".

Thanh Danh (Theo Hill, Guardian, AA)