"Ai cũng lo sợ", thượng nghị sĩ Lisa Murkowski phát biểu ngày 14/4 tại hội nghị do Foraker Group tổ chức tại Anchorage, nơi quy tụ các lãnh đạo tổ chức phi lợi nhuận ở Alaska, khi gửi thông điệp đến những người "cảm thấy lo sợ" giữa những biến động chính trị tại Mỹ.

Murkowski ngừng lại khoảng 5 giây, rồi nói tiếp: "Đây là một tuyên bố thật nặng nề. Nhưng đúng là chúng ta đang ở trong giai đoạn và hoàn cảnh mà chính tôi cũng chưa từng trải qua. Tôi phải nói thật, bản thân tôi cũng thường cảm thấy rất lo lắng khi cất lên tiếng nói của mình, vì rủi ro bị trả đũa là có thật".

Bà Murkowski chia sẻ nỗi lo của mình trước những biến động liên tiếp phủ bóng Washington và cả nước Mỹ trong ba tháng đầu nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump. Ông đã ký khoảng 124 sắc lệnh hành pháp, áp thuế với đồng minh và đối tác thương mại dẫn đến biến động thị trường Mỹ, nhiều lần công kích với các thẩm phán liên bang và quyết liệt cắt giảm ngân sách của nhiều cơ quan liên bang mà không có sự tham vấn hay phê duyệt từ quốc hội.

Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski rời phiên họp tại quốc hội Mỹ ngày 23/1. Ảnh: AFP

Bà cho biết việc chính quyền từ chối giải ngân các khoản tiền đã được quốc hội thông qua là cách làm việc "trái luật". Bà cũng không hài lòng khi lưỡng viện Mỹ, với đảng Cộng hòa chiếm đa số, đang để mặc cho nhánh hành pháp lấn quyền quá nhiều.

"Chúng ta có cơ chế kiểm soát và cân bằng quyền lực. Nhưng hiện tại, quốc hội không thực hiện đúng vai trò cân bằng của mình", bà Murkowski nói, bổ sung lo lắng về tình trạng Bộ Tư pháp Mỹ dần bị chính trị hóa và đang đặt nước Mỹ vào "tình thế cực kỳ nguy hiểm khi người dân mất niềm tin vào nền pháp quyền".

Murkowski là thành viên hiếm hoi trong đảng Cộng hòa nhiều lần công khai chỉ trích các quyết sách của ông Trump kể từ nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên.

Nghị sĩ 67 tuổi những tháng qua thường xuyên chỉ trích Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) đang tạo ra bầu không khí "lo lắng không cần thiết" khi sa thải hàng loạt công chức liên bang. Bà và các cộng sự phải chạy theo hàng loạt tin đồn về thay đổi chương trình dịch vụ công, tìm cách xác minh thông tin và giảm tác động cho cử tri.

"Mọi thứ đều quay cuồng. Vừa mới có một chút tiến triển ở vấn đề này thì lại xuất hiện một vấn đề khác", bà bình luận, nhấn mạnh tâm trạng bất an cao độ mà nhiều người trong khu vực công, các tổ chức phi lợi nhuận và chương trình an sinh xã hội đang phải đối mặt giữa làn sóng cải tổ của DOGE. "Đây là một trong những giai đoạn khó khăn nhất mà tôi từng trải qua trong hơn 20 năm làm việc tại Thượng viện. Không ai trong chúng tôi kịp hiểu hết chuyện gì đang thực sự xảy ra".

Những phát biểu mới nhất của bà Murkowski được đưa ra gần một tháng sau khi bà tiết lộ với giới báo chí rằng nhiều đồng nghiệp Cộng hòa không lên tiếng đủ mạnh mẽ vì quá lo sợ trả đũa. Bà cũng thừa nhận bản thân đã phải hứng chịu rất nhiều công kích chính trị khi lên tiếng phản đối tổng thống.

"Họ nhìn vào số lượng 'đòn đánh' đang nhắm vào tôi và nghĩ: Thôi tốt nhất là nằm im cho lành", bà Murkowski nói. "Đó là lý do nhiều người trong quốc hội giữ im lặng. Họ sợ bị đánh gục, sợ bị thách thức ở bầu cử sơ bộ, sợ bị bêu tên trên truyền thông. Nhưng chúng ta không thể để nỗi sợ cản mình lên tiếng".

Tuy nhiên, Murkowski chỉ thuộc về thiểu số bất đồng với các quyết sách của Tổng thống Trump trong đảng Cộng hòa. John Thune, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, giữa tháng này tuyên bố đảng vẫn ủng hộ Tổng thống Trump và tin rằng ông chủ Nhà Trắng "chịu lắng nghe phản hồi" từ quốc hội, điển hình là quyết định hoãn áp thuế đối ứng 90 ngày.

"Mọi người đều muốn Tổng thống thành công, muốn đất nước thành công và muốn đảm bảo chúng ta tính toán cẩn trọng với những thay đổi chính sách lớn, cũng như tác động của chúng", ông Thune nói.

Bình luận về phát biểu của bà Murkowski, người phát ngôn Nhà Trắng Taylor Rogers khẳng định "đáp trả duy nhất từ Tổng thống Trump là mang đến thành công và những thành tựu lịch sử cho người dân Mỹ".

Thanh Danh (Theo Anchorage Daily News, Hill, Reuters)