Thủ tướng Anh Keir Starmer ngày 27/2 gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng, đánh dấu lần đầu tiên lãnh đạo hai quốc gia đồng minh thân thiết gặp nhau kể từ khi ông Trump nhậm chức hồi cuối tháng 1. Khi tới Phòng Bầu dục, ông Starmer đã mang theo một lá thư có chữ ký của Vua Charles III, mời Tổng thống Trump thăm cấp nhà nước tới Anh lần thứ hai.

Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tháng trước đưa hai tay golf huyền thoại Retief Goosen và Ernie Els tới Nhà Trắng gặp ông Trump, người cũng rất đam mê chơi golf. Đây được coi là một phần trong nỗ lực của Tổng thống Ramaphosa nhằm cải thiện quan hệ với Mỹ, vốn căng thẳng sau khi ông Trump cáo buộc Nam Phi cho phép "cướp đất của người da trắng".

Ngày 5/6, Thủ tướng Đức Friedrich Merz lần đầu tiên gặp ông Trump tại Nhà Trắng kể từ khi nhậm chức. Trước chuyến thăm Mỹ đầu tiên này, báo chí Đức đã đưa ra lời khuyên dành cho ông Merz rằng hãy tận dụng niềm đam mê chung với golf giữa hai người để thúc đẩy mối quan hệ.

Giới quan sát cho rằng lãnh đạo các nước đều chuẩn bị rất kỹ càng trước cuộc gặp trực tiếp với Tổng thống Mỹ ở Phòng Bầu dục, bởi các sự kiện này luôn đi kèm những rủi ro lớn, có thể tác động tới quốc gia của họ hoặc cả các vấn đề thế giới.

"Ứng xử thế nào trong cuộc gặp với ông Trump" đã trở thành một lĩnh vực tiềm năng đối với các chuyên gia tư vấn và chuyên gia an ninh quốc gia tại Washington, các quan chức chính phủ, nhà ngoại giao và cố vấn nói với Politico.

Ngay cả Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các trợ lý cũng đã chuẩn bị kỹ lưỡng, lắng nghe lời khuyên "cấp tốc" từ các quan chức Cộng hòa và nghị sĩ chủ chốt về cách giao tiếp với Tổng thống Trump, theo ba trợ lý quốc hội Mỹ và hai nguồn tin nắm rõ vấn đề.

Tuy nhiên, khi gặp trực tiếp ông Trump và Phó tổng thống JD Vance tại Phòng Bầu dục hồi cuối tháng 2, ông Zelensky đã không giữ được bình tĩnh trước những lời chỉ trích và tranh luận nảy lửa với hai người đàn ông quyền lực nhất nước Mỹ. Ông Zelensky sau đó bị mời khỏi Nhà Trắng và cuối cùng phải xin lỗi Tổng thống Mỹ.

"Cuộc gặp của ông Zelensky là lời cảnh tỉnh đối với nhiều lãnh đạo. Họ nhận thấy đó là tình cảnh mà họ có thể rơi vào và tự hỏi làm thế nào để có thể tránh một cuộc đấu khẩu như vậy", một trợ lý cấp cao của quốc hội Mỹ am hiểu vấn đề cho hay.

Trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, nhiều lãnh đạo và quan chức thế giới đã gặp nhiều khó khăn trước sự khó đoán của ông chủ Nhà Trắng. Thách thức này càng lớn hơn kể từ khi ông Trump lên nắm quyền nhiệm kỳ hai và thúc đẩy chương trình nghị sự "Nước Mỹ trên hết", đặt lợi ích của Mỹ lên hàng đầu.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba là lãnh đạo nước ngoài thứ hai được ông Trump mời tới Nhà Trắng, sau Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Ông đã chuẩn bị cho chuyến thăm Washington hồi đầu tháng 2 bằng cách nghiên cứu kỹ các biểu đồ cho thấy Nhật Bản là nhà đầu tư nước ngoài hàng đầu vào Mỹ. Ông cũng cùng với các cố vấn dự đoán những yêu cầu mà ông Trump có thể đưa ra trong cuộc gặp, theo các trợ lý của ông Ishiba.

Trong cuộc gặp ở Phòng Bầu dục, khi phóng viên hỏi rằng ông nghĩ gì về Tổng thống Mỹ, Thủ tướng Ishiba nói ông Trump trông có vẻ "đáng sợ" trên truyền hình, nhưng là người "mạnh mẽ" và "chân thành" ngoài đời thực.

Trước khi tới Nhà Trắng gặp Tổng thống Trump tại Phòng Bầu dục hôm 6/5, Thủ tướng Canada Mark Carney, người từng giành chiến thắng bầu cử nhờ những lời chỉ trích ý tưởng sáp nhập Canada thành bang 51 của Mỹ, đã tìm lời khuyên từ một số cố vấn. Họ đều khuyên ông nên cắt gọn thông điệp bằng vài cụm từ rõ ràng và lặp lại chúng khi cần thiết, đồng thời tìm cách khen ngợi ông Trump.

"Với ông Trump, ngài cần có một câu cốt lõi hoặc thậm chí 2-3 câu mà ngài phải tìm cách truyền đạt bằng mọi giá. Ngài không cần nói quá nhiều. Hãy để ông ấy nói", một người đã tư vấn cho ông Carney chia sẻ.

Thủ tướng Carney đã làm theo lời khuyên. "Cảm ơn ngài vì lòng hiếu khách và trên hết vì sự lãnh đạo của ngài", ông Carney nói khi bắt đầu cuộc gặp. "Ngài là một tổng thống có khả năng thay đổi nhiều thứ".

Ông nhấn mạnh Canada "không phải để bán", nhưng hai nước "sẽ mạnh mẽ hơn khi hợp tác với nhau". Chiến thuật này đã phát huy hiệu quả khi giúp xoa dịu căng thẳng. Ông Trump khen ngợi tuyên bố của lãnh đạo Canada và sau đó mô tả hai người đã có cuộc trò chuyện "tuyệt vời", "không có căng thẳng".

Những nhà tư vấn cũng từng đưa là lời khuyên tương tự cho Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Store trước chuyến thăm Nhà Trắng hồi cuối tháng 4. "Lý do cuộc gặp của ông Zelensky trở nên tồi tệ là vì Tổng thống Ukraine đã cố gắng tranh cãi như một người ngang cơ. Điều đó không được phép trong cuộc đối thoại đó", một nhà tư vấn nói.

Việc tìm ra cách chiều lòng ông Trump trong những cuộc gặp có thể rất căng thẳng và rủi ro như vậy sẽ mang về kết quả đáng giá cho các lãnh đạo thế giới, giới quan sát nhận định.

Sau cuộc trao đổi được mô tả là "tuyệt vời" với Thủ tướng Carney, ông Trump đã giảm bớt những bình luận về ý tưởng sáp nhập Canada. Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, người đã đến Mar-a-Lago vào cuối tháng 3 chỉ để chơi một trận golf với ông Trump, đã thuyết phục được ông chủ Nhà Trắng đảo ngược quyết định đóng tàu phá băng và đặt hàng tàu từ Phần Lan.

Dù cuộc gặp của ông Ramaphosa tại Nhà Trắng vẫn diễn ra khá căng thẳng và ông buộc bị đưa vào thế phòng thủ, lãnh đạo Nam Phi không trực tiếp chỉ trích những cáo buộc của ông Trump về nạn diệt chủng. Cách tiếp cận đó giúp ông tránh được một cuộc đấu khẩu nảy lửa hơn như ông Zelensky đã từng.

"Ngay cả khi ông ấy nói những điều thái quá, bạn phải cân nhắc mình có nên xen vào hay phản đối hay không, bởi điều đó có thể phản tác dụng", Brian Clow, từng là trợ lý của cựu thủ tướng Canada Justine Trudeau, bình luận về cách xử lý hiệu quả trong Phòng Bầu dục.

Lời khuyên tiếp theo của Clow là "bạn phải chuẩn bị giọng điệu và cách tiếp cận mà mình muốn thực hiện, bởi điều đó quan trọng không kém với các vấn đề chính sách". Ông đề xuất các lãnh đạo thế giới nên gọi điện và tham khảo ý kiến từ Nhà Trắng trước để tìm hiểu xem cuộc trò chuyện có thể diễn ra như thế nào và những điều có thể xảy ra.

"Điều đó thực sự có thể ảnh hưởng tới cách cuộc gặp diễn ra", ông nói.

Tuy nhiên, Clow cho biết điều quan trọng nhất để ứng biến với người vốn rất khó đoán như ông Trump là "hãy thận trọng", nhấn mạnh "đây là cuộc chơi của Tổng thống Mỹ và bạn phải để ông ấy làm việc của mình".

Thùy Lâm (Theo Politico, Reuters, AFP)