Thống đốc California Gavin Newsom và Tổng chưởng lý Rob Bonta ngày 9/6 đệ đơn kiện lên tòa án liên bang ở San Francisco, yêu cầu thẩm phán chặn lệnh điều lực lượng Vệ binh Quốc gia tới California của Tổng thống Donald Trump, cáo buộc đây là hành động xâm phạm thẩm quyền cấp bang theo Tu chính án thứ 10.

"Một trong những nền tảng của quốc gia và nền dân chủ của chúng ta là người dân được quản lý bằng chế độ dân sự, không phải chế độ quân sự", đơn kiện dài 22 trang có đoạn.

"Những người khai quốc đã ghi nhận các nguyên tắc này trong hiến pháp, đó là chính phủ phải chịu trách nhiệm trước người dân, tuân thủ pháp quyền và là chính quyền dân sự chứ không phải quân sự", đơn kiện viết thêm.

Lực lượng Vệ binh Quốc gia California tại Los Angeles ngày 9/6. Ảnh: AFP

Ngoài lập luận về hiến pháp, chính quyền bang California còn tuyên bố rằng luật lệ mà ông Trump viện dẫn để triển khai quân đội cần có sự đồng ý của Thống đốc Newsom, trong khi ông Newsom không hề đồng ý.

"Chỉ trong những trường hợp cấp bách nhất, Tổng thống mới có thể điều lực lượng Vệ binh Quốc gia, bất chấp sự phản đối của bang", đơn kiện viết.

Chính quyền bang California còn chỉ trích chính phủ khiến tình hình hỗn loạn thêm. Tổng chưởng lý Bonta khẳng định đáng lẽ Nhà Trắng nên để chính quyền bang và địa phương tiếp tục làm nhiệm vụ họ hoàn toàn có khả năng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump trước đó ra lệnh triển khai 2.000 lính Vệ binh Quốc gia để xử lý biểu tình ở Los Angeles, "thành phố trú ẩn" của người nhập cư. Thống đốc California Newsom phản đối động thái này, yêu cầu chính quyền liên bang hủy lệnh. Hai lãnh đạo cũng công kích đối phương gay gắt, trong đó ông Trump còn dọa bắt ông Newsom.

Biểu tình bùng phát thành bạo lực ở Los Angeles từ cuối tuần trước, khi người dân phản đối các cuộc truy quét người nhập cư bất hợp pháp. Ngoài Vệ binh Quốc gia, chính quyền liên bang còn triển khai 700 lính thủy đánh bộ đến Los Angeles để làm nhiệm vụ bảo vệ nhân sự và tài sản liên bang, trong lúc các cuộc biểu tình không có dấu hiệu hạ nhiệt.

Ngọc Ánh (Theo Hill, CNN, AP)