ThS.BS.CKII Đoàn Minh Trông, khoa Ngoại Vú - Đầu Mặt cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết thông tin trên, thêm rằng phần lớn trường hợp ung thư da do tiếp xúc với bức xạ tia cực tím (UV) xuất hiện dấu hiệu ở đầu, mặt và cổ. Còn ung thư da hắc tố phát triển từ các nốt ruồi. Yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh như nhiễm phóng xạ, viêm da mạn tính, phơi nhiễm asen, bệnh bạch tạng, di truyền...

Ung thư da có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nguy cơ mắc bệnh tăng theo tuổi, đặc biệt là sau 50 tuổi. "Tế bào trong cơ thể liên tục chết đi và tái sinh. Càng lớn tuổi, quá trình tái sinh tế bào dễ bị biến đổi dẫn đến hình thành tế bào ác tính", bác sĩ Trông nói.

Có ba loại ung thư da thường gặp là biểu mô tế bào đáy (chiếm 70-80%), biểu mô tế bào vảy (chiếm khoảng 20%) và hắc tố (các nốt ruồi ác tính chiếm khoảng 5%). Trong đó, ung thư hắc tố nguy hiểm nhất. Hầu hết người bệnh ung thư da tử vong là do mắc ung thư hắc tố da. Globocan năm 2022 ghi nhận Việt Nam thêm 200 ca ung thư hắc tố da, 122 người tử vong do bệnh này.

Tiến sĩ, bác sĩ Đặng Thị Ngọc Bích, Trưởng khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho hay người bệnh lớn tuổi và gia đình thường nhầm lẫn các nốt sần do ung thư da là vết đồi mồi, sần da... nên thường bỏ qua. Đến khi triệu chứng nặng, đi khám mới phát hiện ung thư thì thường đã ở giai đoạn muộn.

Như bà Liễu, 82 tuổi, ở Cần Thơ, một năm trước xuất hiện nốt sần sùi cỡ hạt đậu xanh ở vùng thái dương, tưởng bị ghẻ. Khi nốt sần tăng kích thước bằng trái nho, ngứa, chảy máu khi va chạm nhẹ, bà đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám. Bác sĩ Trông chẩn đoán bà bị ung thư da với u to 2 cm, loại biểu mô tế bào vảy. Bác sĩ phẫu thuật cắt u và mô xung quanh, sau đó dùng vạt da ở má bệnh nhân lấp khuyết hổng 2,5 cm.

Bác sĩ Trông động viên bà Liễu trong ngày tái khám. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Còn ông Hùng, 72 tuổi, ở Khánh Hòa, xuất hiện nốt chấm đen tại bọng mắt, tưởng bị đồi mồi. Một năm sau nốt sần sùi, ngứa, rỉ máu, vết loét lan rộng khoảng 2 cm. Bác sĩ chẩn đoán ông Hùng bị ung thư da, phẫu thuật cắt vùng da ở bọng mắt rồi dùng vạt da ở vùng má che khuyết hổng.

Đây là ca phẫu thuật phức tạp, theo bác sĩ Trông, bởi ung thư ở vùng mắt - nơi có dây thần kinh thị giác truyền tín hiệu hình ảnh từ mắt đến não. U ác tính rộng 2 cm, sâu hơn 1 cm, bác sĩ phải cắt u vừa đủ độ sâu và rộng mà không ảnh hưởng đến dây thần kinh này. Quá trình sử dụng vạt da vùng má lấp lỗ khuyết hổng cũng được tính toán kỹ nhằm tránh sau phẫu thuật mi mắt dưới bị kéo giật xuống khiến người bệnh không thể khép mi, nhắm mắt.

Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy u ác tính chưa di căn và ít có nguy cơ tái phát. Hai bệnh nhân trên không cần xạ trị thêm do mặt cắt xung quanh u không có tế bào ung thư, khả năng khỏi bệnh cao.

Ung thư da tiến triển chậm như ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư biểu mô tế bào đáy, có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Ở giai đoạn muộn, khi tế bào ung thư đã di căn sang phổi, tim, não..., tỷ lệ điều trị thành công giảm còn 20-40%, theo bác sĩ Trông.

Khi ung thư gây lở loét, lan rộng... người bệnh mới đi khám thì bệnh đã tiến triển, điều trị gặp khó khăn. Bác sĩ có thể phẫu thuật cắt bỏ mô ung thư và mô lân cận khoảng 1-2 cm, sau đó dùng vạt da gần đó hoặc trên cơ thể để lấp khuyết hổng, ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Tùy vào kết quả giải phẫu bệnh, người bệnh có thể xạ trị để ngăn ung thư tái phát.

Bác sĩ Bích khuyên người lớn tuổi có nốt sần trên da lâu lành sau 1-2 tuần, vết sạm màu nâu nhạt, hồng hoặc đỏ, chảy máu khi va chạm nhẹ... nên đến chuyên khoa Da liễu hoặc Ngoại Vú - Đầu Mặt Cổ để kiểm tra, tìm nguyên nhân. Các nốt trên da có vảy hoặc vỏ bọc, bề mặt thô, sần sùi cũng cảnh báo ung thư da. Người có nốt đen xuất hiện bất thường, dần tăng kích thước, nốt ruồi có bờ không rõ ràng, màu sắc lạ, ngứa, sưng đỏ, kích thước lớn dần, không đối xứng... cũng nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Bảo Trâm

*Tên người bệnh đã được thay đổi