Lần tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ mới đây đã khiến cô bất ngờ khi bác sĩ thông báo cô bị nhiễm HPV 18 - týp vi rút có thể dẫn đến tiền ung thư, ung thư cổ tử cung.

"Tôi sốc vì luôn nghĩ rằng chỉ những người có nhiều bạn tình hoặc quan hệ không an toàn mới mắc bệnh này. Tôi và chồng chỉ có nhau, vậy tại sao tôi lại nhiễm", Hà nói và cho biết sau khi tìm hiểu, cô nhận ra những hiểu biết trước đây của mình là chưa đầy đủ.

Còn chị Mai Trang (36 tuổi, Đà Nẵng) kể, chị từng nghĩ HPV chỉ nguy hiểm đối với phụ nữ, đặc biệt là khả năng gây ung thư cổ tử cung. Khi tìm hiểu kỹ hơn, chị mới biết, cả nam và nữ đều có nguy cơ lây nhiễm HPV. Trong hơn 200 týp HPV được xác định, thì có hơn 40 týp lây truyền qua đường tình dục có thể gây bệnh tại các bộ phận sinh dục và hậu môn ở cả nam và nữ.

Chị Trang từng bị mụn cóc sinh dục do HPV 6 cách đây hai năm và đã điều trị. Chị tự tìm hiểu và đọc được thông tin cho rằng nếu từng nhiễm HPV và có hoạt động tình dục thì việc dự phòng sẽ không còn hiệu quả. Tuy nhiên, khi thăm khám, bác sĩ giải thích việc nhiễm một chủng HPV trước đó không đồng nghĩa với việc miễn nhiễm hoàn toàn. Chị vẫn có thể nhiễm thêm các chủng HPV khác (tái nhiễm), nên việc dự phòng vẫn cần thiết để bảo vệ trước các týp HPV nguy cơ cao còn lại.

BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC. Ảnh: Ảnh cắt từ tọa đàm

Theo BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, HPV (Human Papillomavirus) là một trong những vi rút lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất, nhưng vẫn có nhiều hiểu lầm xung quanh nó. Một trong những sai lầm phổ biến là cho rằng chỉ phụ nữ mới bị ảnh hưởng bởi HPV. Thực tế, nam giới cũng có thể nhiễm vi rút, trở thành nguồn lây truyền và có nguy cơ mắc các bệnh như mụn cóc sinh dục, tiền ung thư và ung thư hậu môn... nếu bị nhiễm dai dẳng.

Nhiều người nghĩ rằng chỉ quan hệ tình dục mới bị nhiễm HPV, nhưng vi rút này có thể lây truyền khi tiếp xúc với vùng da hoặc niêm mạc đã bị nhiễm vi rút. Một quan niệm sai lầm khác là bao cao su có thể bảo vệ hoàn toàn khỏi HPV. Bao cao su giúp giảm nguy cơ lây nhiễm, nhưng không thể bảo vệ tuyệt đối vì HPV có thể tồn tại ở những vùng da không được che phủ.

Hơn nữa, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), trong hầu hết trường hợp, HPV tự đào thải trong vòng hai năm mà không gây ra vấn đề sức khỏe. Khi nhiễm HPV dai dẳng, nó có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như mụn cóc sinh dục, tiền ung thư, ung thư.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính năm 2019 có hơn 620.000 ca ung thư mới ở phụ nữ và gần 70.000 ca ở nam giới do HPV gây ra. Ngoài việc là nguyên nhân của gần 100% trường hợp ung thư cổ tử cung, phân tích dịch tễ học tại Mỹ giai đoạn 2012 - 2016 cho thấy HPV còn gây ra khoảng 91% ung thư hậu môn, 69% ung thư âm hộ, 75% ung thư âm đạo.

Đặc biệt, các nhà khoa học hiện phân lập được hơn 200 týp HPV khác nhau. Nếu bạn đã nhiễm một chủng HPV vẫn có nguy cơ nhiễm lại chính chủng đã nhiễm trước đó, hoặc có thể nhiễm các chủng khác. Bạn có thể sẽ bị tái nhiễm và nhiễm mới nếu vẫn tiếp xúc với nguồn lây nhiễm vi rút.

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, cách hiệu quả để bảo vệ bản thân trước HPV và các bệnh lý liên quan là thay đổi hành vi, lối sống bằng cách không hút thuốc, tăng cường vận động thể lực, dinh dưỡng hợp lý; quan hệ tình dục lành mạnh, an toàn, sử dụng bao cao su mỗi lần quan hệ; tiêm vắc-xin HPV tại các cơ sở y tế. Việc tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ cần thực hiện cho phụ nữ 21 - 65 tuổi theo hướng dẫn của chuyên gia y tế. Ngoài ra, theo một số nghiên cứu, cắt bao quy đầu tự nguyện có thể giúp giảm nguy cơ lây nhiễm HPV ở nam giới.

"Nhiều người vẫn chủ quan hoặc thiếu thông tin về HPV và các bệnh lý liên quan, dẫn đến những hiểu lầm và rủi ro đáng tiếc. Hãy chủ động bảo vệ bản thân bằng cách tìm hiểu và thực hiện các biện pháp dự phòng hiệu quả", bác sĩ Chính nói thêm.

Diệp Lâm

HPV là vi rút gây u nhú ở người. Nhiễm HPV cực kỳ phổ biến trên thế giới. Đa số trường hợp nhiễm không có triệu chứng và tự đào thải, tuy nhiên nhiễm dai dẳng có thể gây các bệnh lý, tiền ung thư và ung thư ở nam và nữ. Hành động từ mỗi cá nhân là cần thiết để nâng cao nhận thức dự phòng trong cộng đồng "Vì một Việt Nam không gánh nặng bởi HPV". Tham vấn ngay với chuyên gia y tế và tìm hiểu thêm về HPV tại hpv.vn.