Trong đợt nắng nóng cuối tháng 6, khi phần lớn người dân New York tìm đến điều hòa để hạ nhiệt, 1.200 người đam mê xông hơi lại kéo đến Bathhouse Brooklyn, nơi diễn ra cuộc tranh tài đầu tiên của các bậc thầy xông hơi trên toàn nước Mỹ.

Một số người đội mũ len hình chuông để tránh bị quá nhiệt, cũng như ngầm thông báo: đây không phải lần đầu họ tham gia các "nghi lễ" sauna. Số khác, là khách quen của Bathhouse, nhập cuộc đơn giản vì thấy có hàng người xếp trước phòng xông hơi 80 chỗ.

Chương trình thi đấu mang tên aufguss (phát âm: "off-goose"), một thuật ngữ tiếng Đức chỉ loại hình xông hơi cộng đồng có hướng dẫn, vốn phổ biến ở châu Âu. Trong suốt hai ngày thi đấu, 10 bậc thầy từ khắp nước Mỹ luân phiên trình diễn kỹ năng vung khăn như thòng lọng, ném đá lạnh tẩm tinh dầu vào đá nóng, tất cả dưới ánh đèn sân khấu, âm nhạc, vũ đạo, đạo cụ, lời kể và trước sự đánh giá của ban giám khảo cùng hàng trăm khán giả cuồng nhiệt.

Mỗi phần trình diễn kéo dài từ 13 đến 15 phút, mang đậm tính kịch và kể chuyện. Có người tái hiện lịch sử hip hop, người khác khắc họa hành trình chiến đấu với bệnh nan y.

Mục tiêu của các thí sinh là đạt điểm cao ở các hạng mục như kỹ thuật vung khăn, phân phối nhiệt, hương thơm và cách kể chuyện, để giành danh hiệu vô địch aufguss quốc gia đầu tiên của Mỹ và có cơ hội đến giải vô địch thế giới tại Italy vào mùa thu.

"Tôi hồi hộp quá. Tôi từng làm rơi một viên đá nóng. Bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra", Thor Moeller nói vài giờ trước khi biểu diễn.

Thách thức không thiếu: có người từng bị bỏng và ngã đập đầu vào cửa kính. Có người trượt nhịp xoay khăn, đốt tinh dầu quá sớm hay quên thoại. Nhưng với Lasse Eriksen, giám khảo người Na Uy và Phó Chủ tịch Aufguss WM (được ví như FIFA của aufguss), đây chính là điểm hấp dẫn: "Bạn có thể trải nghiệm nghệ thuật tuyệt đẹp nếu thực sự cởi mở với nó. Còn nếu chỉ ngồi đó và phê bình, bạn sẽ nhanh chóng muốn bỏ đi".

Người dân New York tại phòng tắm hơi Bathhouse Brooklyn. Ảnh: NY Post

Theo Eriksen, aufguss vẫn là một nghi lễ xông hơi, nhưng mang tính cộng đồng và có hướng dẫn rõ ràng. Người tham gia không tự ý rời phòng giữa chừng mà đi trọn vẹn một nghi thức. Về mặt vật lý, hơi nước từ đá nóng và lạnh giúp tăng nhiệt, dù nhiệt độ vẫn duy trì ở mức 185 độ F (khoảng 85 độ C).

Trình diễn aufguss là phiên bản nâng cấp của sauna cổ điển. Tại Mỹ, aufguss chỉ mới phổ biến gần đây nhờ trào lưu "sức khỏe xã hội". Theo Don Genders, CEO Design for Leisure, đơn vị tổ chức sự kiện, nhiều người trẻ đang bỏ thói quen đi bar, club để chuyển sang... tắm xông hơi.

New York trở thành trung tâm của xu hướng này. Bathhouse là nơi đầu tiên phát triển aufguss, nhưng giờ đã có thêm nhiều cơ sở như Othership (Canada), Aire Ancient Baths, Remedy Place hay Well.

Travis Talmadge, đồng sáng lập Bathhouse, cho biết: "Thực ra, ở Mỹ đang dần hình thành một nền văn hóa xông hơi".

Tuy nhiên, hành trình trở thành bậc thầy aufguss lại khá phi chính thống. Nhiều thí sinh phải tự tìm thầy, học từ YouTube, đầu tư khăn chuyên dụng. Alonzo Solorzano, đạo diễn đầu tiên của Aufguss tại Bathhouse, từng thuê cả studio và gọi điện cho bạn diễn để học viết kịch bản.

Solorzano, 29 tuổi, từng là vũ công, chuyển đến New York năm 2021 và bắt đầu công việc tại Bathhouse. Nhờ khóa đào tạo nội bộ, anh từ một nhân viên trị liệu trở thành người đại diện của aufguss Mỹ.

"Aufguss là bản sắc của tôi", Talmadge nhớ lại lời anh.

Các màn trình diễn tại Bathhouse Brooklyn. Ảnh: NY Post

Không chỉ là một hình thức trình diễn ấn tượng, tắm xông hơi, đặc biệt là các buổi xông kiểu aufguss còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đã được khoa học chứng minh. Nhiệt độ cao trong phòng xông giúp tăng lưu thông máu, giãn mạch và thúc đẩy quá trình thải độc qua tuyến mồ hôi. Việc luân phiên tiếp xúc với hơi nóng và khí lạnh (trong các phiên sauna đối lưu như aufguss) còn kích thích hệ thần kinh giao cảm, cải thiện sự đàn hồi của mạch máu và giảm nguy cơ bệnh tim mạch.

Nhiều nghiên cứu tại Phần Lan, quốc gia có truyền thống xông hơi lâu đời, cho thấy người duy trì thói quen này 47 lần/tuần có nguy cơ tử vong vì các bệnh tim mạch thấp hơn tới 50% so với người không xông. Ngoài ra, hơi nóng còn giúp thư giãn cơ bắp, giảm đau mỏi sau vận động và hỗ trợ điều trị một số bệnh cơ xương khớp.

Không chỉ mang lại lợi ích thể chất, xông hơi còn góp phần cải thiện sức khỏe tinh thần. Một số nhà nghiên cứu cho biết việc đổ mồ hôi trong không gian tĩnh lặng có thể làm giảm mức cortisol (hormone gây căng thẳng), từ đó cải thiện tâm trạng và giấc ngủ. Khi kết hợp với yếu tố cộng đồng như trong các buổi aufguss nơi người tham gia cùng hít thở, trải nghiệm âm nhạc và hương thơm cảm giác gắn kết xã hội cũng được tăng cường, giúp giảm nguy cơ trầm cảm và cô lập xã hội.

"Khi bạn ngồi trong một căn phòng 85 độ cùng những người xa lạ, đổ mồ hôi và hít thở cùng nhau, một điều gì đó trong bạn sẽ thay đổi. Bạn cảm thấy nhẹ nhõm hơn, không chỉ về thể xác mà cả tinh thần," Moeller từng chia sẻ trong một buổi phỏng vấn.

Thục Linh (Theo NY Post)