Người đàn ông làm nghề lái xe, bị đau nhức khớp háng khoảng hai năm nay, di chuyển khó khăn. Ban đầu, anh tự mua thuốc uống, tình trạng ngày càng nặng dần, đến viện bác sĩ chỉ định phải thay khớp háng.

"Hai năm nay tôi phải giảm giờ làm vì đau nhức, mất gần một nửa thu nhập hàng tháng, số tiền trăm triệu đồng để mổ thay khớp vượt ngoài khả năng", anh Việt nói, ngày 4/4, khi khám tại Bệnh viện Quân y 175 trong đợt Tổ chức Operation Walk Chicago đến mổ thay khớp háng miễn phí cho hơn 50 bệnh nhân hoàn cảnh khó khăn. Đây là năm thứ 4 chương trình tổ chức, dự kiến duy trì thường niên.

Thượng tá, TS.BS Phan Đình Mừng, Phó giám đốc Bệnh viện Quân y 175, Giám đốc Viện Chấn thương Chỉnh hình, cho biết hơn 30% số bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật lần này là người từ 40 tuổi trở xuống, như trường hợp của anh Việt. Các bệnh lý chủ yếu bao gồm hoại tử chỏm xương đùi, thoái hóa khớp háng...

"Tuổi thọ trung bình của khớp sau thay là khoảng 10-15 năm, nếu phải thay khớp khi tuổi còn quá trẻ, sau này mổ lại lần hai thì sẽ vất vả, khó khăn hơn lần đầu", bác sĩ nói.

Điều này đặt ra vấn đề người trẻ càng cần phải lưu giữ gìn tránh nguy cơ hỏng khớp. Khi đã có những triệu chứng đau khớp, còn ở giai đoạn nhẹ, cần đi khám chuyên khoa, tuân thủ điều trị để có kéo dài thời gian sử dụng khớp háng đang có.

Theo bác sĩ Mừng, các bệnh lý về khớp háng như thoái hóa, hoại tử chỏm xương đùi đang ngày càng có xu hướng trẻ hóa rõ rệt, không ít trường hợp phát hiện bệnh ở tuổi 20-30. Nguyên nhân dẫn đến gia tăng bệnh nhân trẻ tuổi bị hoại tử chỏm xương đùi chủ yếu đến từ thói quen hút thuốc lá, uống rượu, ít vận động và đặc biệt là lạm dụng thuốc giảm đau chứa corticoid. Những điều này dễ làm tắc các mao mạch nuôi chỏm xương đùi, từ đó gây thiếu máu và hoại tử.

Bệnh nhân được khám trước khi thay khớp háng tại Bệnh viện Quân y 175, ngày 4/4. Ảnh: Chính Trần

Hoại tử chỏm xương đùi bắt nguồn từ tình trạng loãng xương, thưa xương vùng chỏm xương đùi, dần tiến triển thành các ổ gãy xương, hoại tử sụn và hoại tử xương dưới sụn ngày càng lan rộng. Điều này dẫn đến biến đổi cấu trúc khớp háng, thoái hóa khớp háng nặng và tàn phế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động và chất lượng sống.

Tùy từng giai đoạn bệnh, tổn thương ở mức độ nào mà bác sĩ có phương pháp điều trị phù hợp. Giai đoạn sớm có thể điều trị bảo tồn được chỏm xương đùi bằng cách từ bỏ các thói quen gây bệnh, dùng thuốc giúp tăng nguồn mạch máu nuôi, vật lý trị liệu, giải áp chỏm xương đùi... Giai đoạn muộn, bệnh nhân phải phẫu thuật thay khớp háng. Tuy nhiên, không phải ai cũng có điều kiện tiếp cận phẫu thuật, bởi chi phí mỗi ca thay khớp tốn khoảng 80-100 triệu đồng.

Bệnh lý khớp háng nếu không xử trí kịp thời, chỏm xương đùi xẹp lại, chân bị thu ngắn, khung xương thay đổi, lệch trục sẽ dẫn đến thoái khóa khớp háng bên còn lại. Các khớp lân cận cũng bị ảnh hưởng, dễ gây thoái hóa cột sống, thoái hóa khớp gối. Hầu hết bệnh nhân sau mổ thay khớp háng và tập phục hồi chức năng, có thể trở lại hoạt động lao động và sinh hoạt bình thường.

Bác sĩ Bệnh viện Quân y 175 phối hợp Tổ chức Operation Walk Chicago mổ thay khớp háng miễn phí cho bệnh nhân, ngày 4/4. Ảnh: Chính Trần

Bác sĩ Mừng khuyến cáo mọi người hạn chế tối đa rượu bia, bỏ thuốc lá. Sử dụng thuốc theo sự hướng dẫn của nhân viên y tế, không lạm dụng thuốc có chứa corticoid. Kiểm soát tốt các bệnh nội khoa như kiểm soát huyết áp, đường huyết, lipid máu... Người làm nghề lặn sâu cần có thời gian lên bờ nghỉ ngơi để cơ thể phục hồi, bởi khi lặn kéo dài liên tục có thể khiến cổ xương đùi thiếu máu nuôi, dẫn đến hoại tử.

Bệnh nhân đã thay khớp háng cần tuân thủ các hướng dẫn của nhân viên y tế để sớm phục hồi chức năng bình thường, kéo dài thời gian sử dụng khớp lâu nhất có thể.

Lê Phương