"Bệnh nhân trẻ tuổi bị nhồi máu cơ tim cấp hai lần trong thời gian ngắn là trường hợp ít gặp", GS.TS.BS Võ Thành Nhân, Giám đốc Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, nói.

Lần đầu tiên vào tháng 3, anh Tính đau vùng trên rốn rồi lan lên ngực, tay trái, sau lưng, bác sĩ chẩn đoán động mạch mũ trái hẹp 95%, nhồi máu cơ tim không ST chênh lên. Anh Tính được đặt một stent tại nhánh này, còn động mạch vành phải hẹp 50% chưa có chỉ định can thiệp, cần uống thuốc, tái khám đều đặn.

5 tháng sau, anh cảm thấy nặng ngực không giảm, đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cấp cứu trong tình trạng động mạch vành phải tắc hoàn toàn cản trở dòng máu đến một vùng cơ tim. Anh được chẩn đoán tái nhồi máu cơ tim cấp.

Anh Tính có tiền sử rối loạn lipid máu điều trị không ổn định, ở lần nhồi máu cơ tim đầu tiên, chỉ số LDL cholesterol (cholesterol xấu) khoảng 9,4 mmol/L, trong khi người bình thường dưới 2,6 mmol/L. GS Nhân đánh giá đây là mức LDL rất cao và bất thường ở người trẻ tuổi. Nguyên nhân có thể liên quan đến tăng cholesterol máu di truyền khiến quá trình xơ vữa động mạch diễn ra sớm và nhanh.

Anh được điều trị bằng thuốc, chỉ số LDL giảm còn 3 mmol/L cho thấy đáp ứng một phần điều trị rối loạn lipid máu nhưng vẫn chưa đạt mục tiêu dưới 1 mmol/L trong trường hợp có rủi ro tim mạch rất cao (từng bị nhồi máu cơ tim hai lần). Anh còn bị đái tháo đường type 2. Các yếu tố này không được kiểm soát tốt có thể dẫn đến bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim.

Êkíp can thiệp đặt hai stent vào động mạch vành phải của bệnh nhân, khơi thông dòng máu nuôi tim trở lại.

Giáo sư Nhân (bên phải) cùng êkíp can thiệp cho một người bệnh. Ảnh minh họa: Thanh Luận

Anh Tính hết nặng ngực, song không muốn xét nghiệm gene để tìm nguyên nhân gây cholesterol cao.

"Người bệnh vẫn còn nguy cơ tái phát nhồi máu cơ tim hoặc xuất hiện biến chứng rối loạn nhịp, suy tim, đột quỵ, ngừng tim đột ngột...", GS Nhân nói. Do đó, khi xuất viện, anh được bác sĩ khuyến cáo tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ nội khoa, tái khám đúng lịch nhằm kiểm soát tối ưu các bệnh nền, đặc biệt là tình trạng cholesterol máu chưa đạt mục tiêu điều trị để phòng ngừa biến chứng tim mạch.

Anh cũng cần thay đổi lối sống, ăn giảm muối, hạn chế đường hay chất béo có hại và rượu bia, tăng cường rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu omega-3. Anh nên tập thể dục phù hợp với thể trạng ít nhất 30 phút mỗi ngày, kiểm soát cân nặng trong ngưỡng khỏe mạnh (BMI dưới 23), giảm căng thẳng, ngủ 7-8 tiếng mỗi đêm...

Chụp CT 100.000 lát cắt xác định chính xác vị trí, mức độ hẹp của mạch vành. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

ThS.BS Nguyễn Xuân Thắng, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, ước tính tại Việt Nam mỗi năm khoảng 200.000 người chết vì bệnh tim mạch. Bệnh có thể xảy ra đột ngột, người trẻ mắc bệnh này tăng 5-10% mỗi năm. Bác sĩ khuyến cáo người trẻ có chỉ số cholesterol cao bất thường nên xét nghiệm gene để có phác đồ điều trị cá thể hóa phù hợp, không nên chủ quan nghĩ rằng nhồi máu cơ tim chỉ xuất hiện ở người lớn tuổi mà bỏ qua các dấu hiệu bệnh.

Bệnh thường xảy ra đột ngột với triệu chứng điển hình như đau thắt ngực dữ dội, đau lan lên hàm, vai, hai tay, vã mồ hôi, mệt mỏi, khó thở, hụt hơi, cảm giác khó chịu vùng thượng vị, buồn nôn, hoa mắt, chóng mặt đột ngột, cảm giác bồn chồn. Khi xuất hiện những dấu hiệu này, cần gọi cấp cứu 115 hoặc sớm đến cơ sở y tế có khả năng đặt stent mạch vành gần nhất. Cấp cứu đúng cách và can thiệp kịp thời giúp giảm nguy cơ biến chứng và tử vong. Bệnh nhân được điều trị trong 1-2 giờ sau khi khởi phát cơn đau ngực thì hiệu quả cao, ít di chứng.

Ngọc Châu

* Tên người bệnh đã thay đổi