Vài ngày trước, một xưởng sửa xe tại Australia đăng tải video lên mạng xã hội về vành (la-zăng) xe bị hư hỏng của mẫu Toyota Kluger (tên gọi khác là Highlander tại Mỹ). Bên trong các chấu bị vỡ là lớp vật liệu màu xanh xám, có nhiều lỗ rỗng, được chủ xưởng mô tả như "cao su". Vấn đề này nhanh chóng trở thành đề tài được thảo luận trên các diễn đàn sử dụng xe khắp nơi trên thế giới.

Vành bị hư hỏng của mẫu Toyota Kluger tại Úc, dưới lớp vành lộ ra chất liệu được mô tả như "cao su". Nguồn: Aussie_mechanic

Thực tế, việc một loại vành có chất liệu nhựa khá phổ biến ở nhiều hãng xe ở nhiều thị trường bởi có một số ưu điểm.

Vành ôtô hiện nay thường được làm bằng thép, hợp kim nhôm hoặc magiê, trong đó có thêm một số kim loại khác để nhẹ hơn hoặc bền hơn. Giá rẻ nhất, bền nhất là vành thép nhưng độ thẩm mỹ không cao và nặng, cao cấp hơn là hợp kim nhôm với trọng lượng nhẹ hơn thép, nhẹ hơn nữa là hợp kim magiê, với giá cao nhưng dễ bị gỉ, thường được dùng cho các xe trong đường đua. Đắt nhất hiện nay là vành làm bằng sợi carbon với trọng lượng siêu nhẹ, nhưng chỉ được dùng trên một số ít siêu xe.

Sau một thời gian dài phát triển, các nhà sản xuất ôtô đã có cách thức mới để giải quyết bài toán kinh tế, và tính thẩm mỹ. Với các la-zăng bằng thép hoặc nhôm, viền tròn và các chấu vẫn bằng kim loại như bình thường để đảm bảo khả năng chịu lực, nhưng sẽ được ốp lên một lớp vỏ bằng nhựa PC/ABS hoặc tấm thép mỏng, sau đó phủ chrome để tạo hiệu ứng sáng bóng của kim loại (chrome clad wheel). Phần ốp này được dán với vành bằng keo. Ở các khe hở, nhà sản xuất có thể bơm vào chất làm đầy hoặc để trống.

Vành ốp trên mẫu Ford Edge 2011, loại vành này không dùng chất làm đầy, thay vào đó để hở (các dải màu đen ở ảnh bên phải). Ảnh: OEMWheelshop

Ưu điểm của vành ốp là nhà sản xuất có thể dễ dàng tùy chỉnh thiết kế của vành xe theo ý muốn với chi phí sản xuất thấp, vì không phải đầu tư vào các dây chuyền đúc hoặc dập khuôn riêng biệt cho mỗi thiết kế khác nhau. Nhờ đó, hãng sẽ tăng sản lượng, giảm chi phí, trong khi đó người tiêu dùng có thể được mua xe với chi phí thấp hơn, và vành xe vẫn mang độ thẩm mỹ cao, tương tự các loại vành giá đắt hơn. Một ưu điểm nữa là vành giảm trọng lượng, qua đó cải thiện mức tiêu hao nhiên liệu.

Tuy vậy, vấn đề của vành ốp là độ bền của phần mặt ngoài. Vì ốp gắn chặt vĩnh viễn với vành bằng keo, do đó nếu phần ốp này bị va quẹt sẽ không thể sửa chữa, mà chỉ thay thế hoặc chủ xe có thể phải thay toàn bộ vành, thay vì hàn thêm vật liệu hoặc đánh phay lại như các loại vành bằng kim loại đúc nguyên khối.

Vành ốp chrome thường được sử dụng trên những mẫu xe Mỹ như Chrysler, Chevrolet, Ford từ khoảng vài thập kỷ trở lại đây, sau đó các hãng Âu và Nhật như Audi, Mercedes, Toyota, Nissan cũng có sản phẩm tương tự.

Mặt ngoài và trong của vành ốp chrome xe Toyota Highlander, có thể thấy rõ chất làm đầy màu xanh xám (ảnh sát bìa phải). Ảnh: Ebay Wheels and Centers

Ngoài ra, việc tháo bánh hoặc cân bằng động dùng vành ốp cũng khác biệt so với thông thường. Theo chuyên gia tại hãng cung cấp lốp Modern Tire Dealer (Mỹ), khi cân bằng động, kỹ thuật viên thường sử dụng cốc cố định có vòng bảo vệ bằng cao su, tiếp xúc trực tiếp với mặt vành xe bằng thép hoặc hợp kim.

Với vành ốp, áp suất từ cốc có thể làm nứt hoặc biến dạng tấm ốp, do đó kỹ thuật viên phải sử dụng một dụng cụ chuyển đổi để phần cố định vành xe chỉ tiếp xúc với các đai ốc, không tiếp xúc vào phần ốp.

Hồ Tân