Toyota - 'trùm' xe hybrid tại Việt Nam

Doanh số xe hybrid của Toyota trong 2024 đạt hơn 5.300 chiếc, dẫn đầu toàn thị trường và chiếm khoảng 54% thị phần.

Mảng xe điện hóa tại Việt Nam những năm qua chia làm hai nửa rõ rệt. Một là xe thuần điện với đầu tàu là VinFast và sự xuất hiện gần đây của các hãng xe Trung Quốc. Phần còn lại là xe hybrid, nơi Toyota dẫn trước các đối thủ với khoảng cách khó san lấp.

Trong khi xe thuần điện chạy pin tiếp tục được hỗ trợ lần hai với ưu đãi miễn lệ phí trước bạ đến hết tháng 2/2027, xe hybrid, phương tiện cũng đóng góp vào việc cắt giảm khí thải ra môi trường, vẫn chưa có. Dù vậy, chiến lược hybrid của Toyota tại Việt Nam vẫn theo hướng ban đầu.

Cục diện xe hybrid tại Việt Nam

Năm 2024, lần đầu tiên các hãng xe thuộc Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) công bố số liệu xe hybrid cụ thể, nhưng từ 2021, Toyota đã tiết lộ số bán từ hãng. Sự quyết liệt của hãng Nhật được cụ thể hóa bằng những con số và ngày càng nhiều mẫu xe ở thị trường trong nước được "hybrid hóa".

Doanh số của các hãng công bố số liệu xe hybrid (bao gồm mild-hybrid - MHEV, hybrid tự sạc - HEV, hybrid sạc ngoài - PHEV) tại Việt Nam 2024 đạt 9.866 xe. Trong đó, Toyota bán 5.350 xe, chiếm khoảng 54,2% toàn thị trường. Nếu không tính các dòng MHEV bởi can thiệp của môtơ điện là rất ít, Toyota chiếm 73% thị phần. Thống kê này chưa bao gồm Hyundai, Haval, Nissan, Subaru, Lynk & Co bởi các hãng không công bố số liệu bán hàng cụ thể.

Tại Việt Nam, xe hybrid hình thành nhờ Toyota. Hãng xe Nhật đã ở Việt Nam được 30 năm, và gần hai phần ba thời gian đó thúc đẩy xe hybrid. Năm 2008, lần đầu tiên hãng đưa về trưng bày chiếc Prius - xe hybrid đầu tiên trên thế giới - tại Hà Nội. Những năm sau đó, Prius với những phiên bản mới, nâng cấp công nghệ hơn kiên trì gặp lại khách Việt ở Vietnam Motor Show 2016, và tưởng như sẽ bán ra vào 2017-2018 khi hãng xe Nhật tổ chức hội thảo chi tiết về dòng xe này.

Prius tới nay vẫn chỉ là đại diện công nghệ tiêu biểu của Toyota tại Việt Nam về dòng hybrid. Còn chiếc hybrid đầu tiên hãng phân phối chính thức đến khách Việt, lại là Corolla Cross vào năm 2020. Những trở ngại về thuế phần nào khiến hybrid tới Việt Nam muộn hơn những thị trường lân cận.

Sau Corolla Cross, lần lượt Altis, Camry, Yaris Cross, Innova Cross, Alphard có thêm cấu hình động cơ hybrid cho khách lựa chọn. Tháng 10/2024, thế hệ mới của Camry ra mắt thị trường và chỉ có lựa chọn hybrid.

Nối gót Toyota, hàng loạt thương hiệu khác cũng đưa xe hybrid về bán. Trong đó, Suzuki là hãng đầu tiên đưa cấu hình hybrid lên dòng MPV 7 chỗ cỡ nhỏ - Ertiga và XL7. Sau đó là những cái tên như Sorento của Kia, Kicks của Nissan, CR-V, Civic của Honda, Santa Fe của Hyundai, H6 của Haval.

Doanh số xe hybrid của Toyota sau gần 5 năm tăng gần 9 lần, từ mức 611 xe 2020 lên 5.350 xe 2024. Mức bán xe hybrid năm vừa qua cũng là lớn nhất từ khi Toyota đem loại xe này về Việt Nam. Cộng dồn, doanh số hybrid của hãng Nhật đạt 13.824 chiếc, nhiều hơn bất kỳ thương hiệu nào khác trên thị trường.

Xe hybrid - xu hướng song hành xe điện

"Xe điện" là trào lưu mà nhiều hãng đang hướng tới hiện nay để giải quyết bài toán trung hòa carbon, nhưng Toyota không nghĩ vậy. Hãng Nhật cho rằng cần tiếp cận đa chiều, thể hiện ở việc "không bỏ trứng vào một giỏ". Toyota cho rằng có nhiều cách để giảm tác động đến môi trường. Ông Akio Toyota, Chủ tịch hội đồng quản trị Toyota, cho rằng không phải cứ chuyển hết phương tiện thành thuần điện là giải quyết được bài toán phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Hiện Toyota có 6 hướng phát triển sản phẩm để đạt trung hòa khí thải, gồm thuần điện (BEV), hybrid (HEV), plug-in hybrid (PHEV), động cơ đốt trong trung hòa khí thải (ICE CN), động cơ sử dụng hydro (H2) và pin nhiêu liệu (FCEV). Tùy từng thị trường, Toyota sẽ áp dụng loại sản phẩm phù hợp. Và ở Việt Nam, hãng chọn hybrid.

Toyota cho biết sẽ tiếp tục mở rộng dải sản phẩm hybrid trong tương lai. Hãng Nhật đang hướng đến kỷ niệm 30 năm hiện diện tại dải đất hình chữ S và bắt đầu những thay đổi mang tính chiến lược về kinh doanh. Trong đó, hybrid là một trong những khía cạnh quan trọng, giúp hãng duy trì vị thế dẫn đầu trên thị trường và đóng góp vào mục tiêu điện hóa ở quy mô toàn cầu.

Toyota - hãng xe bán nhiều xe động cơ đốt trong nhất thị trường Việt - hiện có 6 sản phẩm hybrid, trải đều từ phân khúc sedan cỡ nhỏ đến MPV cỡ lớn. Chất hybrid của Toyota cũng có sự khác biệt với các hãng đối thủ khi tập trung vào sự êm ái và tiết kiệm nhiên liệu. Điều này như thể ăn khớp với triết lý làm xe của thương hiệu Nhật - hướng đến tính thực dụng, tối đa hóa khả năng tiếp cận khách hàng số đông.

Dàn xe hybrid của Toyota tại một khu du lịch ở Đông Giang, Quảng Nam, tháng 2/2025. Ảnh: Phạm Trung

Ở các phiên bản hybrid của Altis, Corolla Cross hay thế hệ mới nhất của Camry, hệ truyền động hybrid cùng một cá tính. Môtơ can thiệp ở hầu hết quá trình hoạt động của xe, miễn là dung lượng pin còn đủ lớn (thường từ 35% trở lên). Điều này giúp khỏa lấp phản ứng không quá lanh lẹ của động cơ đốt trong và duy trì lực kéo đủ tốt từ tốc độ thấp đến cao.

Trên những cung đường đèo, núi lên, xuống dốc liên tục ở Đông Giang, Quảng Nam, chân ga Camry hybrid nhạy và tăng tốc gần như ngay khi người lái thốc ga mạnh. Cùng với trọng tâm thấp và độ cứng vững của thân xe cải thiện, những pha ôm cua gắt hay vượt xe trên Carmy trở nên "ngọt", ổn định hơn so với đời trước.

Đặc tính đề cao sự mượt mà, tiết kiệm nhiên liệu của hệ truyền động Toyota hybrid vì thế không chú trọng vào gia vị thể thao như cách làm của một số thương hiệu khác. Ví dụ Honda Civic hay CR-V hybrid, sự can thiệp của môtơ điện khiến xe tăng tốc sốc, chứ không tạo sự êm ái như của Toyota.

Honda hay nhiều hãng khác cũng đang hướng tới chiến lược tương tự Toyota làm những năm qua, là đa dạng sản phẩm hybrid, với lý do dòng phương tiện này phù hợp hơn với hạ tầng giao thông hiện tại bởi không phụ thuộc vào hệ thống trạm sạc và cắt giảm tiêu hao nhiên liệu lẫn khí thải đáng kể.

"Trong vài năm tới, cùng với xe điện, tôi cho rằng hybrid là phân khúc nhiều hãng hướng đến hơn so với hiện tại", ông Nguyễn Thành Trung Hiếu, cựu giám đốc kinh doanh một công ty chuyên về cung cấp trạm sạc cho xe điện tại Việt Nam, dự đoán. "Điều này xuất phát từ ưu điểm linh hoạt của xe hybrid, không phụ thuộc vào hạ tầng sạc như xe điện".

Thành Nhạn