S&P Global Mobility ước tính, năm 2025 sẽ đánh dấu năm thứ hai liên tiếp sản lượng ôtô toàn cầu giảm. Sự suy giảm trong năm 2024 chủ yếu do các nhà máy của Nhật Bản ngừng hoạt động sau các vụ bê bối về thử nghiệm an toàn và là lần đầu tiên sụt giảm kể từ năm 2020, khi đại dịch Covid-19 làm gián đoạn chuỗi cung ứng. Năm nay, mức giảm chủ yếu do chính sách thuế mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đặt ra.

Hiện tại, Mỹ là tâm điểm. Thị trường ôtô của nước này đạt khoảng 16 triệu xe một năm - chỉ đứng sau Trung Quốc. Gần 50% ôtô bán ở Mỹ là nhập khẩu và 30%-60% phụ tùng ôtô được nhập khẩu, tùy thuộc vào từng nhà sản xuất.

Các mức thuế quan dự kiến làm giảm lượng bán xe mới ở Mỹ khoảng 3%. Sản xuất tại Bắc Mỹ sẽ giảm 9%.

Ôtô nối đuôi trên cả ba làn đường tại New York, Mỹ, vào giờ cao điểm. Ảnh: New York Post

Khoảng một tháng đã trôi qua kể từ khi chính quyền của ông Trump áp đặt các mức thuế cao lên ôtô nhập khẩu, và thương mại toàn cầu dường như đang dần chuyển dịch ra khỏi Mỹ.

Audi và Jaguar Land Rover quyết định dừng chuyển hàng đến Mỹ và sẽ giải quyết hết hàng tồn kho tại đây. Mercedes đã rút lại dự báo thu nhập cả năm, với lý do "những bất ổn đáng kể" phát sinh từ chính sách thuế quan của Mỹ và các biện pháp đối phó khác của chính phủ.

Ngày 29/4, Reuters trích nguồn tin từ giới chức Mỹ cho biết chính quyền Tổng thống Donald Trump sắp công bố chính sách xoa dịu tác động từ thuế ôtô, nhưng hy vọng các nhà sản xuất ôtô sẽ chuyển hoạt động sản xuất và nguồn cung ứng phụ tùng sang Mỹ về lâu dài.

Ola Kallenius, chủ tịch hội đồng quản trị của Mercedes, cho biết hãng có ý định mở rộng năng lực sản xuất tại Mỹ nhưng "phải mất vài năm để đạt được mục tiêu".

Các nhà sản xuất ôtô lấy nhiều linh kiện từ Trung Quốc và Đông Nam Á. Trung Quốc cung cấp pin và kim loại hiếm cho pin. Cuộc chiến thương mại với Trung Quốc có nguy cơ làm đứt gãy chuỗi cung ứng và khiến hoạt động thương mại bị đình trệ.

Theo công ty theo dõi container Vizion, tính đến ngày 14/4, lượng đặt hàng vận chuyển container đường biển trên toàn thế giới ở mọi ngành đã giảm 9,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này bao gồm các lô hàng ôtô. Lượng đặt chỗ vận chuyển container đến Mỹ giảm 22,4% trên toàn thế giới và giảm 44,5% từ Trung Quốc.

Phát biểu hôm 29/4 tại Michigan để kỷ niệm 100 ngày đầu nhậm chức, ông Trump cam kết rằng thuế quan sẽ "tạo ra nhiều việc làm hơn ở bang này và cả nước". Nhưng bộ ba hãng xe Mỹ và các công ty châu Âu khác đã quyết định cắt giảm nhân sự tại Mỹ.

Theo dữ liệu của ngành, ngành ôtô Mỹ tạo ra khoảng 10 triệu việc làm.

Các nhà sản xuất ôtô Nhật Bản cũng bị ảnh hưởng. Mazda sẽ cung cấp các gói hưu trí tự nguyện cho 500 công nhân tại Nhật Bản. Ở Nhật Bản, ôtô chiếm gần 30% giá trị của mọi loại hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ.

Các nhà sản xuất ôtô toàn cầu ngày càng cạnh tranh thông qua phần mềm, như trí tuệ nhân tạo và công nghệ lái xe tự động. S&P Global Mobility dự kiến sản lượng tại Trung Quốc tăng 1% vào năm 2025. Nhiều nhà cung cấp thiết bị bán dẫn và linh kiện điện tử có trụ sở tại Trung Quốc.

Một giám đốc của Tesla cho biết "sẽ không thực tế" khi "khu vực hóa 100% trên diện rộng đối với các lĩnh vực chuyên biệt như chất bán dẫn" tại Mỹ.

Mỹ Anh (theo Nikkei)