Bộ Xây dựng vừa có văn bản gửi Bộ Tài chính, góp ý sửa đổi Nghị định 90/2023 về thu, nộp, miễn, quản lý và sử dụng phí sử dụng đường bộ. Trong đó, Bộ Xây dựng đề xuất bỏ tem thu phí dán trên kính ôtô nhằm giảm chi phí hành chính và phù hợp với xu hướng số hóa quản lý.

Trên ôtô hiện nay có hai loại tem hình oval, dán ở góc trên bên phải kính lái, đều do Bộ Giao thông vận tải (hoặc hiện nay là Bộ Xây dựng) phát hành, bao gồm: tem thời hạn đăng kiểm và tem thời hạn nộp phí sử dụng đường bộ.

Tem thu phí đường bộ (bên phải) cạnh tem của cục đăng kiểm (bên trái). Ảnh: Minh Hy

Theo Bộ Xây dựng, việc dán tem nộp phí sử dụng đường bộ để giúp lực lượng chức năng kiểm tra nghĩa vụ nộp phí của người sử dụng xe. Tuy nhiên, hiện nhà nước chưa có quy định cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xử phạt khi xe không dán tem hoặc chưa hoàn thành nghĩa vụ phí. Hầu hết tiền phí sử dụng đường bộ sẽ được nộp khi đến kỳ đăng kiểm tiếp theo, dù đã quá hạn hay không.

Để kiểm soát nghĩa vụ nộp phí, các cơ sở đăng kiểm có thể tra cứu dữ liệu trong hệ thống quản lý thu phí sử dụng đường bộ hoặc tra cứu trên cổng thông tin điện tử của Cục Đăng kiểm Việt Nam. Do đó, Bộ Xây dựng cho rằng không cần duy trì hình thức tem giấy, thay vào đó có thể sử dụng dữ liệu điện tử để tra cứu nhanh, tiện lợi hơn.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng đề xuất cho phép tất cả ôtô tạm dừng lưu hành liên tục từ 30 ngày trở lên đều thuộc nhóm không chịu phí sử dụng đường bộ. Bởi Nghị định 90 hiện hành chỉ cho phép kinh doanh vận tải tạm dừng lưu hành liên tục từ 30 ngày trở lên được miễn phí đường bộ, do đó quy định này chưa đảm bảo công bằng cho tất cả chủ xe.

Đánh giá về hiệu quả Nghị định 90/2023 sau hơn một năm triển khai, Bộ Xây dựng cho biết nghị định đã góp phần tăng trưởng thu ngân sách, là cơ sở để tăng kinh phí bảo trì đường bộ cả nước. Năm 2024, tổng số thu phí sử dụng đường bộ lần đầu tiên vượt mốc 14.000 tỷ đồng, trở thành nguồn đóng góp quan trọng cho công tác duy tu hạ tầng giao thông.

Tuy nhiên, nghị định cũng phát sinh một số bất cập như xe bị tạm thu giữ từ 30 ngày trở lên, xe hết hạn đăng kiểm không tham gia giao thông nhưng vẫn bị truy thu phí. Ngoài ra, có một số ý kiến cho rằng mức thu phí đối với xe buýt vận tải hành khách công cộng (bao gồm xe chở học sinh, sinh viên, công nhân được hưởng chính sách trợ giá như xe buýt) được hưởng mức giá như xe dưới 10 chỗ ngồi là chưa hợp lý.

Cả nước hiện có khoảng 5 triệu ôtô các loại, số ôtô đăng ký mới mỗi năm khoảng 500.000 xe.

Đoàn Loan