Cuối năm trước, Tiến Phát (TP HCM) có hơn 80 triệu đồng tiền nhàn rỗi, phân vân nên mua cổ phiếu hay vàng. Thời điểm đó, anh nhắm đến một mã chứng khoán công nghệ có đà tích lũy tốt với thị giá quanh 150.000 đồng một đơn vị. Còn vàng nhẫn và vàng miếng trong nhịp điều chỉnh nhẹ về vùng 83-85 triệu đồng mỗi lượng.

Cuối cùng, nhà đầu tư này quyết định gom 500 cổ phiếu doanh nghiệp kể trên khi mã này nhiều phiên làm trụ cột đỡ thị trường và được các bên phân tích đánh giá triển vọng rất tích cực. Với vàng, Phát thấy khó đoán giá tương lai trong nhiệm kỳ của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Hôm 19/3, giá vàng tiến lên mức kỷ lục 100 triệu đồng mỗi lượng, tăng khoảng 59% so với đầu năm ngoái. Trong khi mã cổ phiếu Phát chọn mua giảm hơn 18% sau nhiều phiên điều chỉnh và chịu áp lực bán ròng từ khối ngoại. Nhà đầu tư này tỏ ra tiếc nuối khi đã "không để tiền mua vàng".

Thống kê của VnExpress cho thấy, vàng nhẫn đã tăng 19% và vàng miếng SJC tích lũy 18,5% tính từ đầu năm đến nay. Đây là tài sản có hiệu suất sinh lời cao nhất nếu so với chứng khoán, gửi tiết kiệm và tiền số.

* VN Mid Cap và VN Small Cap lần lượt là chỉ số đại diện cho nhóm cổ phiếu có vốn hóa trung bình và nhỏ trên sàn HoSE.

Nếu tính từ đầu năm trước, kim loại quý cũng cho thấy mức độ tăng giá nổi bật. Vàng nhẫn tăng đến gần 59% từ vùng giá 63 triệu đồng mỗi lượng, trong khi vàng miếng thương hiệu cũng đắt thêm hơn 31% từ mức 76 triệu đồng. Hiệu suất của kênh tài sản này vượt trội hơn hẳn VN-Index (hơn 17%). Nếu so với lãi suất tiền gửi tiết kiệm, khoảng cách càng rộng hơn vì thời điểm đầu năm trước, mức lãi bình quân kỳ hạn 12 tháng chỉ quanh 5-6%.

Bình luận với VnExpress, ông Nguyễn An Huy - cố vấn tài chính cấp cao tại FIDT - cho rằng vàng từ lâu đã được xem là "hầm trú ẩn an toàn" trong thời kỳ bất ổn. Chẳng hạn, trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, kim loại quý tăng mạnh từ khoảng 800 USD một ounce vào đầu năm này lên hơn 1.900 USD vào 2011. Tương tự, khi đại dịch Covid-19 bùng phát năm 2020, giá vàng cũng lập đỉnh gần 2.070 USD do dòng tiền ồ ạt tìm đến tài sản trú ẩn.

Tuy nhiên, không nên ngộ nhận rằng đầu tư vào vàng là an toàn. Lịch sử cho thấy giá vàng có thể biến động rất mạnh. Giai đoạn 2011-2015, kim loại quý lao dốc hơn 40%, từ mức đỉnh 1.900 USD xuống dưới 1.100 USD. Một ví dụ khác là từ năm 1980 đến năm 2000, giá vàng hầu như đi ngang quanh mức 300-400 USD một ounce, khiến các nhà đầu tư nắm giữ trong thời gian dài chịu chi phí cơ hội rất lớn.

Do đó, theo chuyên gia, vàng có thể là một tài sản trú ẩn khi có những biến động địa chính trị, bất ổn vĩ mô. Tuy nhiên, khi kinh tế ổn định, kim loại quý lại trở thành tài sản không đem lại lợi nhuận, thậm chí giảm giá mạnh.

"Chúng ta chỉ nên phân bổ vàng ở một tỷ trọng vừa phải với mục đích đa dạng hóa danh mục nắm giữ, giúp toàn bộ danh mục có tỷ suất sinh lời ổn định hơn. Nhà đầu tư cá nhân không nên đầu cơ quá nhiều vào vàng với ngộ nhận nó là tài sản an toàn", ông Huy nói.

Nếu mang các chỉ số chung của chứng khoán như VN-Index hay các chỉ số khu biệt hơn là VN30-Index để so sánh, vàng ghi nhận tốc độ tăng tốt hơn hẳn. Tuy nhiên đây là các chỉ số mang tính quân bình. Thực tế thị trường chứng khoán vẫn ghi nhận các cổ phiếu tăng tốt hơn vàng.

Tính riêng từ đầu năm đến nay trên sàn HoSE có 8 mã tích lũy từ 20% trở lên, gồm GEE, MSR, VIC, SBT, SHB, VIX, CTD và VND. Riêng GEE tăng tới 93% so với đầu năm, còn MSR ghi nhận tốc độ đi lên 70%.

Vàng nhẫn trơn bán tại một tiệm kim hoàn ở quận Bình Thạnh (TP HCM), tháng 3/2025. Ảnh: Quỳnh Trần

So với Bitcoin (BTC), vàng vẫn chậm chân hơn nếu tính từ đầu năm 2024. Tiền số lớn nhất thế giới từ mức 42.000 USD một đơn vị đã liên tiếp lập nhiều kỷ lục, có lúc lên hơn 109.000 USD. Dù BTC đang trong nhịp điều chỉnh về vùng 85.000 USD, nó vẫn ghi nhận hiệu suất gấp đôi so với đầu năm ngoái.

Giá lập kỷ lục khiến vàng hấp dẫn nhiều người. Giữa bối cảnh này nếu muốn đầu tư ngắn hạn, ông Nguyễn An Huy khuyên nhà đầu tư cần quan sát các biến động địa chính trị, động thái mua của các ngân hàng trung ương thế giới, lực cầu vàng vật chất từ Ấn Độ, Trung Quốc để đưa ra các quyết định mua hay bán phù hợp.

"Cần lưu ý dự báo giá vàng trong ngắn hạn là công việc rất khó, không phù hợp với đa số người dân", chuyên gia nhấn mạnh.

Tất Đạt