Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, bảy tháng đầu năm, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt gần 4 tỷ USD, giảm 0,3% so với cùng kỳ 2024. Trong đó, Trung Quốc vẫn là khách hàng lớn nhất chiếm 54% thị phần, dù kim ngạch giảm 15% so với cùng kỳ. Mức giảm này thấp hơn nhiều giai đoạn đầu năm khi xuất khẩu sang Trung Quốc từng lao dốc tới 80%. Sầu riêng, mặt hàng chủ lực, đang tăng trưởng trở lại.

Bên cạnh Trung Quốc, Mỹ đứng thứ hai với kim ngạch 316 triệu USD, tăng 66%, mức tăng mạnh nhất trong nhiều năm. Các thị trường khác như Nhật Bản, Hà Lan, Đài Loan và Australia cũng ghi nhận mức tăng 13-40%, cho thấy nhu cầu rau quả Việt vẫn khả quan ở nhiều khu vực.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho rằng xuất khẩu rau quả đang phục hồi. Đà hồi phục này nhờ nhiều rào cản kỹ thuật được nhà chức trách tháo gỡ. Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ban hành Quyết định 3015, lần đầu áp dụng quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm riêng cho quả sầu riêng tươi xuất khẩu, từ khâu trồng trọt đến tiêu thụ. Ông kỳ vọng nếu thực hiện đúng quy định, sầu riêng và nhiều loại trái cây nhiệt đới khác sẽ bứt phá tại thị trường hơn 1,4 tỷ dân này.

Thu hoạch sầu riêng nghịch vụ tại thị xã Cai Lậy, Tiền Giang. Ảnh: Hoàng Nam

Ngoài ra, người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng chuộng rau quả chế biến nhờ sự tiện lợi và giá trị gia tăng cao. Theo ông Nguyên, đây là xu hướng mà doanh nghiệp Việt cần nhanh chóng nắm bắt để tăng thị phần và ổn định đầu ra.

Tại hội thảo xúc tiến xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc gần đây, bà Nguyễn Thị Thu Thủy - Phó giám đốc Trung tâm Hỗ trợ xúc tiến thương mại và đầu tư (Bộ Công Thương), nhấn mạnh Trung Quốc là đối tác thương mại đầu tiên của Việt Nam có kim ngạch trên 200 tỷ USD. Tuy nhiên, nhập siêu từ quốc gia này vẫn ở mức cao, đòi hỏi giải pháp cân bằng cán cân, trong đó có việc đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch nông sản thế mạnh.

Theo bà Thủy, Trung Quốc không chỉ có nhu cầu cao với nông sản nhiệt đới mà còn mở rộng tiếp cận và cấp phép nhập khẩu chính ngạch cho nhiều loại trái cây, thực phẩm Việt như chanh leo, dừa, chuối, tổ yến và trái cây có múi. Đây là cơ hội để Việt Nam thúc đẩy xuất khẩu một cách chuyên nghiệp và bền vững hơn trong những năm tới.

Thi Hà