Khảo sát tại các hệ thống siêu thị ở TP HCM cho thấy, người tiêu dùng đang chuyển dần từ việc chuộng giá rẻ sang ưu tiên hàng hữu cơ vì sức khỏe. Nhiều siêu thị bố trí quầy trưng bày các sản phẩm hữu cơ ở vị trí nổi bật, thu hút khách.

Tại một hệ thống siêu thị trên đường Hai Bà Trưng, quầy trái cây hữu cơ được đặt ngay lối vào, với mức giá cao hơn hẳn hàng thường. Vú sữa hữu cơ có giá 159.000 đồng một kg, gấp gần 3 lần loại thường. Tương tự, thanh long tím hồng hay tôm sinh thái cũng đắt hơn gấp rưỡi tới gấp đôi hàng thường.

Giá đắt đỏ, nhưng sức mua hàng hữu cơ của người tiêu dùng vẫn tăng mạnh. Ông Võ Thanh Lộc, Giám đốc Thương mại Farmers Market - chuỗi siêu thị thực phẩm cao cấp với 7 cửa hàng tại TP HCM, cho biết doanh số nhóm hàng hữu cơ tăng 20-30% mỗi tháng. Hệ thống này hiện có 300 mã hàng hữu cơ, chiếm 10% tổng sản phẩm, và dự kiến nâng lên 600 mã vào cuối năm nay.

"Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến chất lượng sống, tạo động lực để các nhà bán lẻ đẩy mạnh dòng hàng hữu cơ", ông Lộc nói.

Vú sữa và thanh long hữu cơ bán tại hệ thống siêu thị cao cấp trên đường Hai Bà Trưng, quận 1 (TP HCM). Ảnh: Thi Hà

Khi nhu cầu tiêu dùng sản phẩm hữu cơ trong nước tăng, nguồn cung cũng được mở rộng đáng kể. Trước đây, nhiều doanh nghiệp chỉ tập trung vào xuất khẩu do thị trường nội địa chưa đủ sức hấp dẫn, xu hướng này đã đảo chiều.

Tại Lễ hội thực phẩm hữu cơ hôm 16/5, TS Hà Phúc Mịch - Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp Hữu cơ Việt Nam, cho biết mức tiêu thụ sản phẩm loại này trong nước tăng bình quân 15% mỗi năm. Nhiều doanh nghiệp phát triển vùng trồng, nguyên liệu, mở rộng kênh phân phối nhằm phục vụ người tiêu dùng nội địa.

Theo ông Mịch, thay vì xuất khẩu, nhiều doanh nghiệp chuyển hướng tìm kiếm cơ hội ngay trên sân nhà. Minh Phú - doanh nghiệp từng chỉ xuất tôm sinh thái sang nước ngoài, hiện họ đưa sản phẩm vào hệ thống siêu thị trong nước và ghi nhận mức tăng trưởng hai con số.

Các mặt hàng như quế, hồi hữu cơ của Công ty Hiệp Thành trước đây được xuất khẩu gần như toàn bộ, nay đã xuất hiện trong căn bếp của nhiều gia đình Việt.

Sự chuyển dịch tiêu dùng nội địa còn thể hiện qua các con số. Quy mô tiêu thụ nông sản hữu cơ tại Việt Nam đạt hơn 500 tỷ đồng mỗi năm, trong đó TP HCM và Hà Nội chiếm khoảng 80%, tương đương 400 tỷ.

Kim ngạch xuất khẩu sản phẩm hữu cơ đạt 400 triệu USD một năm, đến hơn 180 thị trường. Giá bán trong nước loại sản phẩm này giảm nhiều so với trước, nhờ các doanh nghiệp tăng quy mô sản xuất, tối ưu khâu vận chuyển, logistics.

Các doanh nghiệp nông nghiệp hữu cơ không ngại đầu tư mạnh. Bà Võ Thị Vi Vinh, đại diện Công ty cổ phần DannyFreen, chia sẻ sau 10 năm tìm đất và canh tác dưa lưới theo hướng hữu cơ, đến nay công ty bà có 7 nông trại, cung ứng ra thị trường khoảng 2 triệu trái mỗi năm. Sản phẩm được trồng không dùng hóa chất, xử lý sâu bệnh bằng hành tỏi, có mã QRcode truy xuất nguồn gốc và quy trình canh tác.

Tư duy "chi nhiều hơn để có hàng chất lượng, an toàn" của người tiêu dùng đang hình thành rõ rệt, giúp các sản phẩm hữu cơ tăng trưởng qua từng năm. Chẳng hạn, trứng gà "nhân đạo" của Công ty Vĩnh Thành Đạt có giá cao hơn 30% so với trứng thường, nhưng đạt tăng trưởng 20-30% mỗi năm, gấp đôi sản phẩm thông thường.

Theo khảo sát của AC Nielsen, một công ty nghiên cứu thị trường có trụ sở tại Mỹ, 24% người Việt dùng thực phẩm hữu cơ hàng ngày, 16% dùng 4-5 lần một tuần và khoảng 21% sử dụng hàng tuần 2-3 lần.

Gần 90% người tiêu dùng cho rằng thực phẩm hữu cơ đắt, nhưng đa số vẫn sẵn sàng chi thêm tiền để có sản phẩm an toàn.

Sản phẩm dưa lưới hữu cơ bán tại siêu thị TP HCM có thể truy xuất nguồn gốc, quá trình canh tác. Ảnh: Thi Hà

Dự báo đến năm 2025, Việt Nam có khoảng 25 triệu người thuộc tầng lớp trung lưu, tương đương 25% dân số. Nhóm này là lực lượng tiêu dùng chủ lực cho thị trường thực phẩm hữu cơ trong tương lai.

Ở bình diện toàn cầu, theo báo cáo từ Mordor Intelligence - một tổ chức nghiên cứu thị trường nổi bật từ Ấn Độ - quy mô thị trường thực phẩm và đồ uống hữu cơ được dự báo vượt 233 tỷ USD vào năm 2029, với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) đạt trên 6%. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang dẫn đầu xu hướng tăng trưởng này.

Tại Việt Nam, diện tích canh tác hữu cơ tăng từ 37.000 ha năm 2011 lên 197.555 ha vào năm ngoái. Việt Nam đứng thứ 3 trong ASEAN về diện tích canh tác nông nghiệp hữu cơ. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu có 840.000 ha diện tích canh tác nông nghiệp hữu cơ vào 2030, các doanh nghiệp cho rằng chính sách hỗ trợ từ cơ quan quản lý cần rõ ràng, bền vững hơn.

Thi Hà