Nội dung trên được Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nêu tại cuộc họp với các bộ, ngành và 17 địa phương về sửa các quy định liên quan tính tiền sử dụng đất, quỹ phát triển đất (Nghị định 103 và 104), chiều 5/8.

Theo quy định hiện hành, người dân khi chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở phải nộp toàn bộ phần chênh giữa giá hai loại đất này, thay vì áp dụng mức thu 30-50% như trước. Cùng với đó, bảng giá đất tại nhiều địa phương điều chỉnh, khiến tiền sử dụng đất người dân phải nộp khi chuyển đổi tăng đột biến, có trường hợp gấp nhiều lần so với trước. Đây cũng là vướng mắc của các địa phương khi thực hiện Luật Đất đai 2024.

Tại cuộc họp, Phó thủ tướng nhấn mạnh quan điểm khoản thu khi chuyển mục đích sử dụng đất phải có căn cứ rõ ràng, trong đó cần làm rõ lý do thu, điều chỉnh giảm. Đồng thời, ông yêu cầu phân định trách nhiệm giữa Nhà nước, doanh nghiệp và tránh lãng phí tài nguyên đất đai.

Ông lưu ý phân biệt từng nhóm khi tính tiền chuyển mục đích sử dụng đất. "Người dân mua đất lần đầu để làm nhà ở thì phải tính mức thu phù hợp với khả năng chi trả, bảo đảm quyền lợi và khả năng tiếp cận thực tế. Còn ai giữ đất bỏ hoang, đầu cơ, chậm triển khai dự án thì phải xử lý khác", ông nói thêm.

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp chiều 5/8. Ảnh: VGP

Do đó, Chính phủ giao HĐND cấp tỉnh căn cứ điều kiện thực tế để quyết định mức thu cụ thể, gồm phần chênh lệch giữa diện tích trong và ngoài hạn mức khi chuyển mục đích sử dụng đất. Địa phương cũng được phép áp dụng chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất cho người nghèo, cư dân vùng khó khăn.

Theo dự thảo sửa đổi Nghị định 103 về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, Bộ Tài chính đề xuất mức thu theo tỷ lệ phần trăm, thay vì toàn bộ chênh lệch như hiện hành, dao động 30-50% chênh lệch hai loại giá đất. Tức là, hộ dân chuyển đất nông nghiệp sang đất ở có thể được tính tiền sử dụng đất theo cách cũ.

Với Nghị định 104 về quỹ phát triển đất, các quy định sửa đổi lần này tập trung vào việc quản lý vốn, thu - chi và cơ chế xử lý các khoản vốn đã ứng trước. Việc này nhằm đảm bảo vận hành quỹ hiệu quả, hỗ trợ tốt hơn việc thu hồi, bồi thường và tái định cư các dự án.

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết Luật Đất đai 2024 đã có bước cải cách mạnh mẽ, xuất phát từ thực tiễn và nhu cầu của người dân. Tuy nhiên, nếu các nghị định hướng dẫn không đủ rõ ràng, dễ hiểu, sẽ rất khó triển khai thống nhất tại địa phương. Ông đề nghị các bộ, ngành tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định phù hợp với đặc thù từng vùng.

Phương Uyên