Reuters trích lời ba quan chức Liên minh châu Âu (EU) cho biết ngày 6/5 khối này sẽ công bố kế hoạch dừng ký thỏa thuận mua khí đốt mới với Nga từ cuối năm nay. Các hợp đồng hiện tại cũng dần được loại bỏ muộn nhất vào cuối năm 2027. Dù vậy, kế hoạch này cần được Nghị viện châu Âu và phần lớn nước thành viên thông qua.

Sau khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra năm 2022, EU cũng từng đặt mục tiêu chấm dứt hoàn toàn nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch từ Nga năm 2027. Đến nay, họ đã áp đặt lệnh trừng phạt với than đá và dầu mỏ vận chuyển bằng đường biển từ Nga. Tuy nhiên, khí đốt Nga chưa bị trừng phạt do sự phản đối của Slovakia và Hungary. Hai nước này vẫn đang nhận khí đốt từ Nga qua đường ống, vì việc chuyển sang nhà cung cấp khác khiến giá năng lượng tăng cao.

Công nhân làm việc tại cơ sở lưu trữ khí đốt Haidach, Áo. Ảnh: Reuters

Hiện tại, khoảng 19% nguồn cung khí đốt của châu Âu vẫn đến từ Nga, chủ yếu qua đường ống TurkStream và khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG). Con số này giảm mạnh so với khoảng 40% trước xung đột.

Nhiều khách hàng châu Âu còn bị ràng buộc bởi các hợp đồng "take-or-pay" với hãng khí đốt Nga Gazprom, buộc họ phải thanh toán phần lớn giá trị kể cả khi từ chối nhận hàng. Ủy ban châu Âu (EC) đang xem xét vấn đề pháp lý để doanh nghiệp EU chấm dứt hợp đồng khí đốt với Nga mà không bị phạt.

Nguồn tin của Reuters không nêu rõ Brussels dự kiến thực hiện điều này bằng cách nào. Giới luật sư nhận định việc viện dẫn điều khoản "bất khả kháng" để hủy hợp đồng là rất khó. Người mua có thể đối mặt với các khoản phạt hoặc kiện tụng. Theo dữ liệu từ hãng nghiên cứu năng lượng Rystad Energy, khoảng 31% lượng LNG Nga mà châu Âu mua năm ngoái là các giao dịch giao ngay, không phải hợp đồng dài hạn.

Nhằm chấm dứt quan hệ năng lượng kéo dài hàng thập kỷ với Nga, EC đã ra tín hiệu sẵn sàng mua thêm LNG từ Mỹ. Đây cũng là điều mà Tổng thống Mỹ Donald Trump từng yêu cầu để thu hẹp thặng dư thương mại của EU với Mỹ.

Tuy nhiên, EC cũng lo ngại về giá năng lượng. Họ khẳng định mọi biện pháp hạn chế nhập khẩu năng lượng Nga phải gây tổn hại cho Moskva nhiều hơn EU. Cơ quan này sẽ cân nhắc tác động của việc này đến chi phí nhiên liệu.

Hà Thu (theo Reuters)