Josephine Garis Cochran và bản vẽ máy rửa bát của bà. Ảnh: Wednesday Women

Trong 6 tháng năm 1893, Chicago trở nên ồn ào. Hơn 27 triệu người đổ xô tới siêu đô thị phát triển nhanh này để tham gia sự kiện thế kỷ mang tên Hội chợ Thế giới. Tại đây, phát minh thu hút nhiều sự chú ý hơn cả là máy rửa bát Garis - Cochran, thiết bị duy nhất trong hội trường trưng bày do một người phụ nữ tạo ra. Hơn 200 chiếc đĩa bẩn được chất lên các giá của cỗ máy, đẩy vào bên trong thùng chứa bố trí nhiều ròng rọc và bánh răng. Hai phút sau, những chiếc đĩa sạch bong xuất hiện. Cỗ máy không chỉ để trưng bày. Nhiều nhà hàng tại hội chợ đã dùng nó để rửa hàng chục nghìn chiếc đĩa mỗi ngày, theo Popular Science.

Phát minh thậm chí nhận được giải thưởng "cấu trúc cơ khí tốt, bền và phù hợp với công việc". Đây là khoảnh khắc đột phá với nhà phát minh Josephine Garis Cochran, người sẽ cách mạng hóa hướng phát triển của món đồ gia dụng phổ biến ngày nay.

Cochran sinh vào tháng 3/1839 ở quận Ashtabula, bang Ohio, trong gia đình có truyền thống phát minh. Ông cố của bà từng nhận một trong những bằng phát minh đầu tiên cho tàu thủy hơi nước, trong khi cha bà là kỹ sư dân dụng vận hành một số nhà máy ở Ohio và Indiana. Sau khi mẹ bà qua đời, Cochran chuyển tới ở cùng chị gái tại Illinois, nơi bà gặp William Cochran. Năm 1858, ở tuổi 19, Cochran kết hôn với William, người lớn hơn bà 9 tuổi. Là vợ của một thương gia thành công, Cochran có cuộc sống thảnh thơi.

Cặp đôi chuyển tới một ngôi nhà lớn ở Shelbyville, Illinois, sống cùng vài người hầu và thường giao thiệp với hàng xóm bằng bộ gốm sứ Trung Quốc thế kỷ 17 gia truyền của Cochran. Bà không hài lòng khi người hầu liên tục làm vỡ chén đĩa và suy nghĩ về cách tự động hóa công việc rửa bát. "Nếu không ai phát minh máy rửa bát, tôi sẽ tự làm", Cochran thầm nhủ.

Sau đó, William qua đời đột ngột năm 1883, Cochran nhận ra tình hình tài chính của gia đình tồi tệ hơn những gì bà nghĩ. Chồng bà chỉ để lại 1.500 USD với những khoản nợ ngày càng tăng. Không có nhiều lựa chọn, Cochran dành tất cả sức lực vào phát triển máy rửa bát. Bà cần tìm ai đó có thể giúp chế tạo nguyên mẫu từ bản vẽ và cuối cùng thuê thợ cơ khí George Butters.

Chỉ vài ngày sau Giáng sinh năm 1886, Cochran nhận được bằng sáng chế cho máy rửa bát. Dù cỗ máy không phải sản phẩm đầu tiên loại này, thiết kế của Cochran sử dụng áp lực tia nước thay vì vật cọ rửa để làm sạch bát đĩa, một ý tưởng cách mạng mà máy rửa bát hiện đại vẫn dùng. Cochran luôn hy vọng cỗ máy sẽ giúp giảm bớt gánh nặng dọn dẹp cho phụ nữ. Nhưng thiết bị này có chi phí quá cao đối với thị trường nội địa.

Thay vào đó, Cochran tiếp cận các khách sạn và nhà hàng, bán cỗ máy đầu tiên năm 1887 cho khách sạn Palmer House ở Chicago. Không lâu sau khi thành lập công ty máy rửa bát Garis - Cochran cùng với một số nhà góp vốn, Cochran cuối cùng gặt hái thành công ở Hội chợ Thế giới Chicago năm 1983 và nhận được nhiều đơn đặt hàng hơn hẳn trước đây. Ngoài khách sạn và nhà hàng, các bệnh viện cũng bắt đầu mua máy rửa bát của bà.

Vào khoảng năm 1898, Cochran thành công trong việc sản xuất máy rửa bát dành cho gia đình và đổi tên công ty thành Công ty máy rửa bát Crescent. Sau khi mở nhà máy riêng, bà đề cử Butters làm quản đốc. Từ đó, công ty tiếp tục phát triển, bán máy rửa bát cho khách hàng từ Alaska tới Mexico. Ngày 3/8/1913, Cochran qua đời tại nhà riêng ở Chicago ở tuổi 74. 13 năm sau, công ty sản xuất Hobart mua lại công ty máy rửa bát Crescent và bắt đầu sản xuất máy rửa bát KitchenAid dựa trên bằng sáng chế ban đầu của Cochran.

An Khang (Theo Popular Science)